Τι σημαίνει για μια χώρα να προκρίνεται στην τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου; Πέντε χώρες με λίγες ή καθόλου συμμετοχές σε μια άκρως ενδιαφέρουσα ανάλυση του Θάνη Παρασκευόπουλου
Περού
Τελευταία εμφάνιση: Ισπανία 1982
Προηγούμενες εμφανίσεις : 4
Καλύτερη επίδοση: Προημιτελικά, Μεξικό 1970
Πάρα πολλοί Περουβιανοί δεν είχαν καν γεννηθεί όταν η εθνική τους ομάδα προκρίθηκε για τελευταία φορά στο Παγκόσμιο Κύπελλο, επομένως η προοπτική της συμμετοχής στη διοργάνωση της Ρωσίας έχει προκαλέσει μια φρενίτιδα ενθουσιασμού στο τρίτο μεγαλύτερο έθνος της Νότιας Αμερικής.
«Δεν μπορείτε να το φανταστείτε!» λέει ο Jose Carlos Yrigoyen, ο οποίος μόλις δημοσίευσε ένα βιβλίο για την ιστορία της εθνικής ομάδας του Περού. «Οι άνθρωποι μιλάνε για αυτό όλη την ημέρα, κάθε ημέρα, και συζητούν ποιος θα έπρεπε να είναι στην ομάδα. Ένα Παγκόσμιο Κύπελλο είναι πάντα ξεχωριστό, αλλά είναι ακόμη καλύτερο όταν η ομάδα της χώρας σας είναι εκεί».
Αυτή η φρενίτιδα αποδεικνύεται με τις πωλήσεις των αυτοκόλλητων λευκωμάτων Panini που αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα κάθε Παγκοσμίου Κυπέλλου από το 1970. Η εταιρεία που έχει το franchise για να πουλήσει τα άλμπουμ εισήγαγε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες, προβλέποντας ότι θα έχει απόθεμα ένα μήνα. «Εξαντλήθηκαν σε μια εβδομάδα», λέει ο Yrigoyen. «Πέρασε τόσος καιρός από τότε που συμμετείχαμε σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο που καμία εταιρεία δεν μπορεί πραγματικά να εκτιμήσει πόση ζήτηση υπάρχει για αυτοκόλλητα και άλλα προϊόντα merchandise». Η δίψα για τα άλμπουμ είναι τέτοια που κίνησε το ενδιαφέρον και της μαύρης αγοράς. Τον Απρίλιο, η αστυνομία στη Λίμα κατέσχεσε περισσότερα από 20.000 πλαστά άλμπουμ με αξία περίπου 350.000 δολαρίων. Αυτή είναι η πρώτη εμφάνιση του Περού στη μεγαλύτερη διοργάνωση του ποδοσφαίρου τα τελευταία 36 χρόνια και έχει προκαλέσει αναμνήσεις από τα έτη δόξας τους στη δεκαετία του 1970, όταν οι ομάδες με επικεφαλής τον αμυντικό Hector Chumpitaz και τον επιθετικό μέσο Teofilo Cubillas σημάδεψαν το διεθνές ποδόσφαιρο. «Είχαμε μια χρυσή εποχή που ξεκίνησε στο Μεξικό το 1970 και τελείωσε με τον αποκλεισμό μας στα προκριματικά για το Μεξικό του 1986», λέει ο Yrigoyen. «Μια περίοδος που κράτησε 15 χρόνια, στην οποία πήγαμε σε τρία Παγκόσμια Κύπελλα και κερδίσαμε έναν τίτλο Copa America». Με την ξεχωριστή και αναγνωρίσιμη φανέλα τους – λευκή με μια διαγώνια κόκκινη κορδέλα – το Περού φώτισε το Παγκόσμιο Κύπελλο 1978 στην Αργεντινή, ενάντια στο σκοτεινό σκηνικό της στρατιωτικής δικτατορίας.
Πολλοί θα θυμούνται το Περού να νικά τη Σκωτία με 3-1 στους ομίλους, αλλά ένας άλλος αγώνας αργότερα στο τουρνουά έχει περάσει στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων. Στο τελευταίο τους ματς, το Περού αντιμετώπισε την Αργεντινή, που έπρεπε να κερδίσει με τέσσερα γκολ διαφορά για να φτάσει στον τελικό (παλαιό σύστημα). Οι Αργεντίνοι κέρδισαν 6-0, φουντώνοντας την παραφιλολογία και τις κατηγορίες για «στήσιμο» αγώνων, που δεν έχουν αποδειχθεί ποτέ. «Παράξενα πράγματα συνέβησαν σε αυτό το παιχνίδι. Μερικοί από τους παίκτες μας φαίνονταν σαν να παίζουν φιλικό στην πλατεία», θυμάται ο Yrigoyen. Λέει ότι ο φοβερός δικτάτορας της Αργεντινής, Videla, ήρθε στα αποδυτήρια πριν από την σέντρα και απείλησε την περουβιανή ομάδα. «Κανείς δεν μπορεί να πει σίγουρα τι συνέβη, αλλά παραμένει ένας ύποπτος αγώνας». Τα τρέχοντα προβλήματα της ομάδας επικεντρώνονται στον επιθετικό –και αρχηγό της- Paolo Guerrero, ο οποίος έχει τιμωρηθεί για χρήση απαγορευμένων ουσιών. Ο Guerrero είχε ήδη εκτίσει ποινή έξι μηνών από την FIFA, αλλά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ προσέβαλε την επιείκεια της τιμωρίας και την επέκτεινε σε 14 μήνες. Είναι ένα τεράστιο πλήγμα για τις ελπίδες της ομάδας και οι οπαδοί διαδήλωσαν στους δρόμους της Λίμα σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αρχηγοί των αντιπάλων της ομάδας του Περού, (της Γαλλίας, της Δανίας και της Αυστραλίας) ζήτησαν επίσης από τη FIFA να δείξει συμπόνια και να επιτρέψει στον Guerrero να συμμετάσχει στη διοργάνωση. «Είναι ένας από τους μεγαλύτερους Περουβιανούς παίκτες , όχι μόνο σε αυτή την ομάδα», λέει ο Yrigoyen. «Αλλά αυτό είναι το Περού. Το ποδόσφαιρο δεν θα είναι ποδόσφαιρο εδώ χωρίς ένα τέτοιο δράμα την παραμονή ενός μεγάλου τουρνουά».
Αίγυπτος
Τελευταία εμφάνιση: Ιταλία 1990
Προηγούμενες εμφανίσεις: 2
Καλύτερη επίδοση: Πρώτος γύρος, 1934, 1990
Δεν υπήρξαν πολλοί λόγοι για να ευφρανθούν οι καρδιές των Αιγυπτίων τα τελευταία χρόνια – η αραβική τους άνοιξη-επανάσταση απέτυχε, η οικονομία τους αγωνίζεται να ανακάμψει και οι τιμές έχουν αυξηθεί μετά την υποτίμηση του νομίσματος τους το 2016. Εντούτοις, μέσα στη σκιά, το έθνος βρήκε βάλσαμο για την ψυχή, την πρόκριση σε Παγκόσμιο Κύπελλο για πρώτη φορά μετά από 28 χρόνια. Η συμμετοχή στο τουρνουά φέρνει τεράστια υπερηφάνεια, λέει ο κορυφαίος σχολιαστής ποδοσφαίρου Hassan al-Mistikawi, επειδή η Αίγυπτος είχε πολλή «κακή τύχη» προσπαθώντας να φτάσει στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Οι ελπίδες και η ευθύνη βαραίνουν ευχάριστα τον νέο ήρωα της χώρας, το Mohamed Salah. Ο Αιγύπτιος επιθετικός της Λίβερπουλ αυτή τη σεζόν μετατράπηκε σε ένα λαμπρό αστέρι στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, μετά από εκπληκτικές εμφανίσεις με τους «Κόκκινους».
“Η απήχηση του ονόματός του, είναι κάτι που κανένας στην Αίγυπτο δεν έχει ποτέ ονειρευτεί», λέει ο Al-Mistikawi. «Είναι σούπερ σταρ και σίγουρα θα είναι αποτελεσματικός στη Ρωσία». Οι Αιγύπτιοι πάγωσαν όταν ο ώμος του Salah τραυματίστηκε μετά από το μαρκάρισμα του Sergio Ramos της Ρεάλ Μαδρίτης στο τελικό του Champions League, με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολη η συμμετοχή του στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Ξεκίνησε ένα συλλογικό κύμα κατηγοριών εναντίον του Ramos, το οποίο υποχώρησε μόνο όταν ο Salah διαβεβαίωσε τους φιλάθλους ότι ο τραυματισμός δεν θα τον εμπόδιζε να εκπροσωπήσει τη χώρα του στη Ρωσία. Για να παρακολουθήσουν τα παιχνίδια, οι φίλαθλοι στην Αίγυπτο θα χρειαστούν συνδρομή στο κανάλι Bein Sport του Κατάρ, το οποίο έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα για το τουρνουά στον Αραβικό κόσμο. Αλλά πολλοί θα τα παρακολουθήσουν σε καφετέριες, επειδή δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το κόστος της συνδρομής.
«Έχουμε μια λίστα αναμονής κυρίως για τα παιχνίδια της Αιγύπτου και για αγώνες ομάδων που θα κρίνουν το αν η Αίγυπτος θα περάσει στον δεύτερο γύρο», λέει ο Myriam Shawkat, διευθυντής επιχείρησης στο Le Pacha 1901, ένα πλωτό εστιατόριο στον Νείλο.
Άλλοι, θα προσπαθήσουν να παρακολουθήσουν τους αγώνες με παράνομα μέσα. Στην Imbaba, μια κακόφημη συνοικία στο Κάιρο, ένας καταστηματάρχης λέει ότι μέσω συσκευών λήψης και καλωδίων που εκτείνονται σε εκατοντάδες μέτρα, μπορεί να μεταδίδει και να μοιράζει πειρατικά το σήμα στους χρήστες για ένα οικοδομικό μπλοκ 32 δρόμων. Για αυτήν την πειρατική συνδρομή, υπάρχει ένα εφάπαξ κόστος των $ 9 και στη συνέχεια μια μηνιαία δόση 2 δολαρίων. «Αντί να ξοδεύουν χρήματα σε ένα καφενείο, μπορούν να τα παρακολουθήσουν στο σπίτι με την οικογένεια», λέει. «Έχω τώρα περίπου 200 πελάτες, αλλά σύντομα ο αριθμός θα αυξηθεί».
Ισλανδία
Τελευταία εμφάνιση: καμία
Προηγούμενη εμφάνιση: καμία
Καλύτερη επίδοση: καμία
Ως παιδί, η πρώην βουλευτής Asta Helgadottir αδιαφορούσε τόσο για το ποδόσφαιρο που κάποτε πήρε ένα βιβλίο του Harry Potter στο γήπεδο μαζί της.
Ωστόσο, πριν από δύο καλοκαίρια, εκείνη και οι συμπατριώτες της βρέθηκαν να παρακολουθούν με μανία τον Βασιλιά των σπορ. Ο λόγος αυτής της στροφής απλός: το Σκανδιναβικό νησί με πληθυσμό 350.000 κατοίκων, θα παρακολουθήσει την Εθνική ομάδα να συμμετέχει για πρώτη φορά σε Παγκόσμιο Κύπελλο (μετά την επιτυχημένη συμμετοχή στο Euro του 2016), καθιστώντας την Ισλανδία τη χώρα με τους λιγότερους κατοίκους που συμμετείχε ποτέ στα τελικά. «Κατά τη διάρκεια του Euro 2016, για να είναι κανείς νορμάλ στις παρέες και στην καθημερινότητα, για να μπορεί να συμμετάσχει σε μια συζήτηση, έπρεπε να παρακολουθεί το Euro», λέει ο Helgadottir. Η Ισλανδία ήταν η ομάδα έκπληξη του Euro 2016, αποκλείοντας την Αγγλία και φτάνοντας στους οκτώ. Μεγάλο μέρος της πρόσφατης ποδοσφαιρικής επιτυχίας της Ισλανδίας αποδίδεται στη δημιουργία εσωτερικών τεχνητών γηπέδων – μια αναγκαιότητα σε αυτή την παγωμένη γη- και σε ένα δίκτυο υψηλής ειδίκευσης πούλμαν. Οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές έχουν δεύτερες δουλειές, ακόμη Τεχνικός Διευθυντής της ομάδας Heimir Hallgrimsson, ο οποίος είναι οδοντίατρος σε μια μικρή πόλη. Ο Hallgrimsson πιστεύει ότι το κλειδί για την επιτυχία της ομάδας του είναι να είναι σκληρότεροι και πιο οργανωμένοι από τους πιο τεχνικά προικισμένους αντιπάλους τους. Θα χρειαστεί να είναι στην καλύτερη τους κατάσταση για να τα καταφέρουν σε έναν όμιλο που θα αντιμετωπίσουν την Αργεντινή, την Κροατία και τη Νιγηρία. Στοιχεία από την UEFA έδειξαν ότι σχεδόν ένας στους 10 Ισλανδούς αγόρασε ένα εισιτήριο για το Euro 2016. Η συμμετοχή στη Ρωσία αναμένεται να είναι μικρότερη λόγω της έλλειψης άμεσων πτήσεων από την Ισλανδία. Όμως οι Βίκινγκ θα βρουν υποστηρικτές παντού.
Σενεγάλη
Τελευταία εμφάνιση: 2002
Προηγούμενες εμφανίσεις: 1
Καλύτερη επίδοση: Προημιτελικά 2002
Στο Dakar, εκατοντάδες νεαροί άντρες και αγόρια γυμνάζονται στην παραλία Camberene κάθε πρωί, τρέχοντας, κάνοντας άλματα, κάμψεις και βάρη. Αργότερα, καθώς ο ήλιος δύει, επιστρέφουν μαζί με άλλους στην παραλία και κατά μήκος του Corniche Ouest, στον παραλιακό χώρο περιπάτου ο οποίος είναι γεμάτος με υπαίθριο εξοπλισμό γυμναστικής. Δύο τύποι σωμάτων είναι δημοφιλείς: το αθλητικό σώμα και το σώμα πάλης
Το ποδόσφαιρο, είναι πολύ δημοφιλές άθλημα στη δυτικότερη χώρα της Αφρικής. Όχι όμως όσο το Lutte Sénégalaise (μια τοπική έκδοση της ελληνορωμαϊκής πάλης). Ο ήρωας του αθλήματος, ο Balla Gaye, λατρεύεται από τη νεολαία. Ο Kara Thioune, δημοσιογράφος του Κρατικού Ραδιοφώνου, εξηγεί: «Ο Balla, είναι πολύ αγαπητός αλλά είναι επίσης μισητός – είναι ένα πραγματικά κακό αγόρι, σκληρός». Συγκριτικά, ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής της Σενεγάλης Sadio Mane, παίχτης της Λίβερπουλ, εμπνέει κάτι πιο κοντά στον θαυμασμό από το πάθος. «Ο Sadio είναι καλό αγόρι, αγαπιέται γιατί είναι ήσυχο, ευγενικό, νομίζω ότι ο κόσμος αγαπάει τον Sadio Mane με κάποιο τρόπο, αλλά η αγάπη που έχει ο Balla είναι εντελώς διαφορετική – είναι ο φανατισμός, η επιδημία, το πάθος».
Στο εναρκτήριο ματς του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2002, η Σενεγάλη νίκησε τη Γαλλία, τον πρώην αποικιακό ηγεμόνα της και τους τότε παγκόσμιους πρωταθλητές, και έφτασε μέχρι τα προημιτελικά. «Από την ομάδα του 2002, η πλειοψηφία γεννήθηκε εδώ στη Σενεγάλη, έπαιξε εδώ στη Σενεγάλη … Ενώ τώρα έχουμε πολύ λίγους που είναι εδώ – γεννιούνται στο εξωτερικό, συχνά στη Γαλλία, και οι περισσότεροι από αυτούς ζουν εκεί. Οι παίκτες αυτοί δεν ισχυρές ρίζες εδώ.
«Η ομάδα θεωρείται φαβορί για να προκριθεί από τους ομίλους, η Σενεγάλη δεν είναι πια το αουτσάιντερ», λέει ο Thioune. «Και όσο τρελό και να ακούγεται, δεν θα έχουμε την ευφορία που είχαμε το 2002 όταν προχωρήσαμε. Μερικές μεγάλες εμφανίσεις από τον Mane και τους συμπαίκτες του θα μπορούσαν να το αλλάξουν αυτό βέβαια..».
Παναμάς
Τελευταία εμφάνιση: καμία
Προηγούμενες εμφανίσεις: καμία
Καλύτερη επίδοση :καμία
Ο Gerardo Samaniego, 45 ετών, περιμένει αυτή τη στιγμή για 30 χρόνια. Ένας από τους ιδρυτές του Extrema Rojo, όπως είναι γνωστός ο επίσημος σύνδεσμος φιλάθλων της Εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου του Παναμά, δεν μπορεί να πιστέψει την καλή του τύχη – και τη δική του κακή τύχη. Όταν ο Παναμάς κάνει το ντεμπούτο του στο Παγκόσμιο Κύπελλο μετά από 10 αγωνιώδεις αποτυχημένες προσπάθειες για να προκριθεί, ο Samaniego, για πρώτη φορά, δεν θα είναι εκεί για να τους δει. «Δυστυχώς, δεν μπορώ να πάρω ένα εισιτήριο για τη Ρωσία, είναι πολύ ακριβό, με λυπεί πολύ αυτό», λέει. Αλλά η παραμονή στην πατρίδα, δεν σημαίνει πως θα χάσει και το πάρτι. Αν και το εθνικό σπορ είναι το μπέιζμπολ, ο Παναμάς με ενθουσιασμό αγκάλιασε την ποδοσφαιρική του ομάδα, γνωστή ως Los Canaleros, (το παρατσούκλι παραπέμπει στη διάσημη διώρυγα της χώρας). Ο πρόεδρος Χουάν Κάρλος Βαρέλα επισημοποίησε τα πανηγύρια: μετά το γκολ στο 88ο λεπτό που σφράγισε τη νίκη επί της Κόστα Ρίκα, και την πρόκριση στη Ρωσία, πέρυσι στις 10 Οκτωβρίου, θέσπισε Εθνική γιορτή και αργία.
Οι ηγέτες των επιχειρήσεων, διαμαρτύρονται πως η γιορτή, τους κόστισε περισσότερα από 140 εκατομμύρια δολάρια. «Ο πυρετός του Παγκοσμίου Κυπέλλου κατέλαβε τα πάντα», δήλωσε ο Roberto Rivera, ένας δημοφιλής σχολιαστής ποδοσφαίρου. Το τουρνουά είναι μια ευκαιρία για τη χώρα να αποβάλλει την εικόνα της χώρας- φορολογικός παράδεισος-offshore (σκάνδαλο Panama Papers). Το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι «μια στιγμή ευτυχίας» λέει ο David Samudio, ένας άλλος δημοφιλής δημοσιογράφος του οποίου οι ενθουσιώδεις μεταδόσεις έγιναν σήμα κατατεθέν της προσπάθειας για πρόκριση. Οι περισσότεροι φίλαθλοι παραδέχονται ότι θα χρειαστεί ένα άλλο θαύμα για να περάσει η ομάδα στον επόμενο γύρο. Όπως έγραψε η εφημερίδα El Siglo, ο Παναμάς είναι η Σταχτοπούτα της διοργάνωσης, με τη φθηνότερη (αξίας 12 εκατομμυρίων δολαρίων έναντι των 700 εκατομμυρίων δολαρίων της Ισπανίας). «Δεν πειράζει», λέει ο Samudio. «Είμαστε εκεί με τους καλύτερους 32 του κόσμου. Αυτό βάζει τον Παναμά στον ποδοσφαιρικό χάρτη».
