Τεράστιο θέμα με πολιτικές προεκτάσεις δημιουργείται με την εγκατάσταση του συστήματος VAR στα ελληνικά γήπεδα ποδοσφαίρου, λεπτομέρειες για το οποίο αποκάλυψε νωρίς το πρωί το FWS. Στις 29 Μαρτίου 2018 η εκτελεστική επιτροπή της ΕΠΟ αποφάσισε να γίνει δεκτή η χρήση του VAR και λίγες ημέρες αργότερα, μετά από συνεννόηση με τη FIFA και σχετικό σεμινάριο στη Αθήνα, η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και οι διεθνείς συνομοσπονδίες επιβεβαίωσαν την έγκρισή τους για να χρησιμοποιηθεί το VAR στην ελληνική Super League, απαραίτητη προϋπόθεση για την εκκίνηση οποιασδήποτε διαγωνιστικής διαδικασίας.
Αμέσως μετά άρχισαν όλες οι διαδικασίες που ορίζονται από τον νόμο, ο οποίος είναι ρητός, αυστηρός και έχει συγκεκριμένο πλαίσιο, όταν αφορά στην υλοποίηση ενός δημοσίου έργου, όπως είναι στην προκειμένη περίπτωση η εγκατάσταση του VAR. Ο φορέας που ανέλαβε τη διεξαγωγή του διαγωνισμού και τη σύνταξη της σχετικής προκήρυξης είναι το ΕΔΕΤ.
Στο διάστημα αυτό έγινε η προβλεπόμενη από τον νόμο δημόσια διαβούλευση, προκηρύχθηκε διεθνής ηλεκτρονικός διαγωνισμός, στον οποίο ωστόσο συμμετείχαν μόλις δύο υποψήφιοι. Εξετάστηκαν οι τεχνικές προσφορές και ακολουθούν το άνοιγμα των οικονομικών, ο προσυμβατικός έλεγχος από το ελεγκτικό συνέδριο και η υπογραφή της σύμβασης από την ανάδοχο εταιρεία.
Να σημειωθεί πως ο διαγωνισμός για το VAR είχε τίτλο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός Ελληνικού Ποδοσφαίρου με σύγχρονα Ψηφιακά Μέσα ΤΠΕ» και, όπως αναφέρεται, ο προϋπολογισμός του έργου είναι 13.950.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
Το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, το οποίο εμπλέκεται στη διαδικασία, όρισε ως τελικό δικαιούχο για την υλοποίηση του έργου την ΕΔΕΤ ΑΕ, λόγω της τεχνογνωσίας σε παροχή δικτυακών, υπολογιστικών και αποθηκευτικών υπηρεσιών.
Ενδιαφέρον εκδήλωσαν δύο ελληνικές εταιρείες: η ONEX, που αρχικά δραστηριοποιήθηκε στον τομέα των συστημάτων ασφαλείας και έχει επεκταθεί στους κλάδους της αεροπορίας και της άμυνας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, της νανοτεχνολογίας και των επιχειρηματικών υπηρεσιών, και η In Digital, η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο της Πληροφορικής και Ανάπτυξης Ηλεκτρονικών Εφαρμογών. Από τη στιγμή που θα επιλεγεί η ανάδοχος εταιρεία που θα εγκαταστήσει το Video Assistant Referee, χρειάζεται μετά ένα διάστημα 2-5 μηνών.
Στην προκήρυξη του διαγωνισμού αποκλείστηκαν ευσχήμως όλες οι ελληνικές εταιρείες να συμμετάσχουν από μόνες τους. Η προκήρυξη ανέφερε ότι ο ανάδοχος πρέπει να διαθέτει πλήρη μονάδα VAR. Η συμμετοχή εκ των πραγμάτων είχε να κάνει μόνο με συνέργεια με ξένες εταιρείες και δη ισπανο-πορτογαλικές. Προβλέφθηκε στους όρους του διαγωνισμού ότι οι συμμετέχοντες θα έπρεπε να έχουν εμπειρία στο VAR, όρο που πληρούν ελάχιστες εταιρείες στην Ευρώπη αφού το σύστημα είναι εντελώς νέο.
Έτσι εξηγείται για μια δουλειά πολλών εκατομμυρίων ευρώ πώς εμφανίστηκαν δύο εταιρείες να ενδιαφέρονται. H ΟΝΕΧ που ιδιόκτητης της φέρεται να έχει πάρει τα Νεώρια της Σύρου με 1 ευρώ. Η δεύτερη εταιρεία που συμμετείχε στην διαγωνιστική διαδικασία και ήταν δεδομένο ότι θα έπαιρνε τη μεγάλη δουλειά, ήταν η Ιn Digital συνεργαζόμενη όμως με την ισπανική εταιρεία MEDIA PRΟ που είναι και η μοναδική εταιρεία που έχει προϋπηρεσία στο VAR.
Και οι δυο εταιρείες που διαγωνίστηκαν είναι ελληνικές, αλλά μία είχε προηγούμενη εμπειρία στο VAR. Αυτή με τη συνεργασία με την ισπανο-πορτογαλική εταιρεία.
Θυγατρική της MEDIA PRO που συνεργάζεται με τον ένα συμμετέχοντα στον διαγωνισμό είναι η πορτογαλική MEDIA LUSO. Μεγάλη η δουλειά, εγνωσμένης αξίας οι εταιρείες και κυρίως μια συγκεκριμένη όπου μπάλα παίζουν Πορτογάλοι και Ισπανοί.
Η MEDIA PRO έριξε το βάρος της στην ανάπτυξη του VAR μέσω συμφωνίας με την πορτογαλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, είναι ο επίσημος πάροχος τεχνολογίας VAR κατά τις επόμενες πέντε σεζόν, επενδύοντας σε εξοπλισμό και υποδομές άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ.
Η εταιρεία με έδρα τη Βαρκελώνη θα παράσχει επίσης στο τεχνικό και επαγγελματικό προσωπικό την ανάπτυξη του συστήματος σε όλα τα γήπεδα της Πορτογαλίας και την κατασκευή κεντρικού συστήματος VAR στην έδρα της πορτογαλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας στη Λισαβόνα.
Η συγκεκριμένη εταιρεία συμμετέχει σήμερα στην παραγωγή βίντεο των ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Κολομβίας, της Γαλλίας, της Βολιβίας, της Τουρκίας, του Κατάρ, του Αμπού Ντάμπι, της Ελλάδας, της Γκαμπόν, της Αγκόλας και της Μοζαμβίκης.
Απορρίφθηκε η ΟΝΕΧ
Το θέμα παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις από το γεγονός ότι το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας, απέρριψε ως απαράδεκτη την υποψηφιότητα της εταιρείας ONEX. Ως εκ τούτου σε έναν τέτοιο διαγωνισμό έμεινε να παίζει μπάλα μόνη της μια εταιρεία. Η In Digital της οποίας ο φάκελος έγινε αποδεκτός. Η σχετική απόφαση αναρτήθηκε στη Διαύγεια, με το απόσπασμα πρακτικού 464 για την ανάθεση του έργου «Ψηφιακός Μετασχηματισμός Ελληνικού ποδοσφαίρου με σύγχρονα ψηφιακά Μέσα ΤΠΕ» και πλέον εισέρχεται στο στάδιο της αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς της.
Η In Digital θα είναι η εταιρεία που θα αναλάβει τις εργασίες για την εισαγωγή του VAR στα ελληνικά γήπεδα, όμως ανοικτό είναι το ενδεχόμενο ν’ αναζητηθούν ευθύνες για έναν διαγωνισμό στον οποίο συμμετείχαν δύο εταιρείες εκ των οποίων της μίας ο φάκελος απορρίφθηκε ως απαράδεκτος. Οι κακές γλώσσες μιλάνε ακόμη και για… λαγό σε μια δουλειά εκατομμυρίων ευρώ.
Ήθελαν το VAR στην ΕΠΟ και όχι στα γήπεδα
Υπεύθυνος του VAR στην Ελλάδα είναι ο Ηρακλειώτης διαιτητής Μιχάλης Κουκουλάκης κάτω από τον αρχιδιαιτητή Πορτογάλο Περέιρα. Το VAR χρηματοδοτήθηκε από το εθνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με περίπου 10 εκατ. ευρώ. To ποσό είναι τεράστιο για την κάλυψη μέχρι οκτώ αγώνων ταυτόχρονα, ανά αγωνιστική.
Αφορά υπηρεσίες για 5 χρόνια εκτός των αμοιβών των διαιτητών του VAR. Το παράδοξο είναι ότι θα έχει κεντρικό σταθμό στα γραφεία της ΕΠΟ και όχι μέσα σε κάθε γήπεδο όπως γίνεται στην Τουρκία. Αυτό δημιουργεί πολλά ερωτηματικά. Όχι μόνο γιατί είναι πιο κοστοβόρο, αλλά κυρίως διότι οι αποφάσεις μεταφέρονται από το χώρο του γηπέδου σε έναν άλλο χώρο που δεν υπάρχει και η καλύτερη έξωθεν καλή μαρτυρία. Γιατί έγινε αυτή η επιλογή; Στην ΕΠΟ θα ξέρουν…
Το ποσό θα δοθεί για την κάλυψη 14 έως 16 γηπέδων, δηλαδή πάνω από 600.000 ευρώ ανά γήπεδο, κυρίως σε εξοπλισμό – μόνιτορ – αποθηκευτικούς χώρους video και replay video για 15 τηλεοπτικές κάμερες.
Πότε χρησιμοποιείται το VAR
H χρήση του βίντεο γίνεται σε συγκεκριμένα περιστατικά, αλλά ακόμα και τότε δεν θα εφαρμόζεται σε κάθε φάση που ενδεχομένως υπάρχει λάθος του διαιτητή, αλλά μόνο όταν υπάρχει το “ξεκάθαρο λάθος”. Η φράση “clearly wrong” είναι αυτή που ρητά αναφέρεται στην οδηγία. Σε φάσεις δηλαδή που είναι αμφισβητούμενες και θεωρητικά χρειάζονται δύο και τρία ριπλέι για να φανεί επί παραδείγματι αν είναι πέναλτι ή όχι, δεν γίνεται η χρήση του βίντεο κι εφαρμόζεται η απόφαση που έχει πάρει ο διαιτητής.
«Μinimum interference for maximum benefit», λέει χαρακτηριστικά ο κανονισμός. Δηλαδή, η “ελάχιστη παρέμβαση για το μέγιστο όφελος”, αυτό είναι το μότο πάνω στο οποίο στηρίζεται η τοποθέτηση του Video Assistance Referee.
Σε ποιες τέσσερις περιπτώσεις γίνεται η χρήση του βίντεο;
1) Στα γκολ που σημειώνονται.
2) Στο αν είναι ή όχι πέναλτι μία φάση.
3) Στις φάσεις που αφορούν απευθείας κόκκινη κάρτα.
4) Στη λάθος κάρτα σε ποδοσφαιριστές.
Σε ό,τι αφορά την πρώτη περίπτωση, θα ελέγχεται αν έχει προηγηθεί κάποια παράβαση πριν την επίτευξη του τέρματος, όπως κάποιο φάουλ, χέρι ή οφ σάιντ. Όσο για το θέμα της κάρτας, πρέπει να επισημανθεί ότι αφορά μόνο την απευθείας κόκκινη κάρτα κι όχι τη δεύτερη κίτρινη. Κι ο λόγος είναι ότι σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να ελεγχθεί και η πρώτη κίτρινη που δέχτηκε ο παίκτης. Σε ένα ματς δηλαδή με δέκα κάρτες, θα πρέπει κάθε… τρεις και λίγο να σταματάει ο διαιτητής για να κοιτάξει το βίντεο, κάτι που δεν είναι εφικτό.