Με περισσότερα από 30 χρόνια προπονητικής καριέρας, ο Ντανιέλ Καστελάνι είναι ένα πραγματικό βιβλίο, ένα κεφάλαιο μόνος του στο παγκόσμιο βόλεϊ. Ο Αργεντινός τίμησε τον Ολυμπιακό με την παρουσία του στην Ελλάδα, κατέθεσε τα διαπιστευτήριά του και η ιστορία έγραψε ένα νταμπλ.
Οι Ερυθρόλευκοι είχαν προσπαθήσει και στο παρελθόν να τον φέρουν στον πάγκο τους. Η μοίρα τελικά έφερε τον έναν στον δρόμο του άλλου το περασμένο καλοκαίρι.
Τον συνάντησα λίγες μέρες πριν αποχωρήσει από την Ελλάδα, μετά από τις σύντομες διακοπές του στη Ζάκυνθο με την οικογένεια και δικά του πρόσωπα. «Δεν περίμενα να δω τέτοια ομορφιά: τα νερά, το φυσικό τοπίο, τα πάντα ήταν υπέροχα. Θα μου λείψει αυτή η χώρα».
Έχει όμως κοινά σημεία η Ελλάδα με την Αργεντινή, του λέω…
«Στην Αργεντινή υπάρχει τεράστια αντίθεση. Πολύ άσπρο – μαύρο. Όσο πας πιο μέσα, τόσο συναντάς τα βαθιά οικονομικά προβλήματα που έχει ο κόσμος. Είναι μεγάλο το ποσοστό της φτώχειας. Έχει τρομερά μέρη να δεις όμως σε αυτή τη χώρα. Εκεί που ζούσαν οι Ίνκας για παράδειγμα, ή η Παταγονία. Το φυσικό τοπίο το αγαπάω στη χώρα μου».
Η συζήτηση τα είχε όλα: Με ειλικρίνεια μίλησε για το πώς βίωσε τη σεζόν, για το πώς επιβεβαιώθηκαν όσοι του είπαν τα καλύτερα για τον Ολυμπιακό, για τις δυσκολίες και για την επιτυχία στο φινάλε.
Πίσω από αυτή την ηρεμία που βλέπουν όλοι, υπάρχει μια πολύ δυναμική προσωπικότητα: παραδέχεται πως δεν άφησε τον καρκίνο να τον καταβάλει, ούτε καν του πέρασε σαν σκέψη από το μυαλό να αφήσει στην άκρη την προπονητική. Με το που τελείωσε με τη σοβαρή περιπέτεια της υγείας του, αφιερώθηκε αμέσως στην εθνική ομάδα της χώρας του και χωρίς δισταγμό ανταποκρίθηκε με επιτυχία στην πίεση που έχει ένας σύλλογος όπως ο Ολυμπιακός.
Και μπροστά του υπάρχει και κάτι καινούργιο, κάτι που είχε πάντα ως όνειρο και θα το εκπληρώσει. Η επόμενη χρονιά θα τον βρει στην Ιαπωνία, εκεί που ήθελε από μικρός να πάει για να ζήσει μια μοναδική εμπειρία.
Φρόντισε πρώτα να δώσει δύο τρόπαια στον Ολυμπιακό και να τον παραδώσει στα καλύτερα δυνατά χέρια για την επόμενη χρονιά.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Καταχανά
«Όταν υπέγραψα το συμβόλαιό μου και ήταν πια σίγουρο πως θα έρθω, μίλησα με μερικούς φίλους που είχαν βρεθεί εδώ και όλοι μου είπαν “θα σου αρέσει πολύ η ζωή στην Ελλάδα, θα σου αρέσει ο Ολυμπιακός. Θα σου αρέσει για το πώς δουλεύει, πόσο ιστορικός σύλλογος είναι και πόσο ανταγωνιστικός κάθε χρόνο”. Είχαν απόλυτο δίκιο.
Μίλησα με τον Ρομπέρτο Πιάτσα, τον Μάρκος Μιλίνκοβιτς, τον Κλαούντιο Κουέγιο, τον Ιβάν Μίλκοβιτς. Μου παρουσίασαν με εξαιρετικό τρόπο τον Ολυμπιακό για τον επαγγελματικό τρόπο που δουλεύει και την οργάνωση που έχει. Ό,τι μου είπαν, βγήκε στην πράξη. Είναι ιδανικό περιβάλλον σε όλα τα επίπεδα και σου δίνει το ελεύθερο να εργαστείς σωστά, σου δείχνουν εμπιστοσύνη.
Για μένα όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά. Με τους συνεργάτες μου, που συνάντησα εδώ, είχαμε μια πολύ ανοιχτή σχέση, όπου όλοι λέγαμε όσα σκεφτόμαστε. Μου αρέσει να ακούω πολύ τις ιδέες των συνεργατών μου και εννοώ τους Νίκο (σ.σ. Μαντούβαλο) και Αντώνη (σ.σ. Βουρδέρη). Ακούω και αποφασίζω αν θα πατήσω πάνω σε αυτές, τι θα εφαρμόσω, τι μπορώ να αλλάξω κλπ. Αυτή είναι η δυναμική που δημιουργείται όταν υπάρχει αρμονία και σεβασμός.
Μου κόστισε ότι ήρθα αργά στην ομάδα λόγω των υποχρεώσεων με την εθνική της Αργεντινής. Ο Ολυμπιακός κατέκτησε σχεδόν τα πάντα την προηγούμενη χρονιά, η ομάδα πάνω κάτω έμεινε ίδια και ξεκινήσαμε με το ίδιο σύστημα. Έγινε πολύ καλή δουλειά από τον Αντώνη πριν ενσωματωθώ κι εγώ. Πήρε αρκετό χρόνο για να φτιάξουμε αυτό που είχαμε κατά νου.
Ακόμα και στις δύσκολες στιγμές έλεγα “ηρεμία”. Οι Ιταλοί προπονητές έχουν πιο… ζεστό αίμα (γέλια). Ο χρόνος με άλλαξε. Συνειδητοποίησα ότι η ωριμότητα στη διαχείριση των καταστάσεων είναι απαραίτητη και πιο χρήσιμη από τις φωνές και τα νεύρα. Με το τελευταίο κάνεις λάθη, δημιουργείς συγκρούσεις. Κοιτάς τι χρειάζεται η ομάδα τώρα ή για το μέλλον. Βλέπεις πώς μπορείς να βοηθήσεις τους παίκτες σου. Έχεις να κάνεις με αθλητές που έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και άλλες προσωπικότητες, είτε πιο έντονες, είτε πιο ήρεμες που κουβαλούν τις δικές τους ιστορίες ζωής.
Έπρεπε στον Ολυμπιακό να αντιληφθούμε τη δυναμική μας, να παρατηρήσουμε τι έχουμε: Πολύ ισχυρές προσωπικότητες. Ο Ιντάλγκο για παράδειγμα είναι ο πιο εκφραστικός, αυτός που παρατηρούν οι απέξω πολύ πιο εύκολα. Υπάρχουν κι άλλοι όμως. Το κλειδί είναι ο ένας να καταλαβαίνει τον άλλον και δεν χρειάζεται απαραίτητα σε μια ομάδα ο ένας να «γουστάρει» τον άλλον. Δεν υπάρχει για παράδειγμα λόγος εμένα να με συμπαθούν όλοι οι παίκτες, δεν είναι αυτός ο σκοπός μας. Έχουμε ένα μπολ και βάζουμε μέσα τα συστατικά για να φτιάξουμε κάτι να κερδίζει.
Ο Ιντάλγκο έχει το σερβίς. Ο Τζούριτς έχει το μπλοκ – φυσικά έχει και μια απίστευτη νοοτροπία. Είναι ένα πραγματικό θηρίο. Ο Τράβιτσα έχει το μυαλό να κατευθύνει. Τα ενώνουμε. Κοιτάμε τα δυνατά χαρακτηριστικά κι αυτά θέλουμε να φέρουμε μπροστά. Εντέλει, το πιο δυνατό μας ήταν η προσωπικότητα, αυτή που μας κράτησε στα κρίσιμα σημεία. Η δυσκολία είναι να αφήσεις τα όποια άσχημα στην άκρη και να πορευθείς με αυτά που σε κάνουν ισχυρό. Η ομάδα ήταν ενωμένη, συμπαγής και έκανε τα πάντα στο γήπεδο για να κερδίζει.
Στους τελικούς είχαμε κυριαρχία στα δύο πρώτα παιχνίδια και παίξαμε πολύ καλά και στα δύο επόμενα δυσκολευτήκαμε πολύ. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχασε η ομάδα την υπομονή της, έψαχνε τη στιγμή της και με καθαρό μυαλό ήξερε τι πρέπει να κάνει. Αυτό είναι δείγμα εξέλιξης και ωριμότητας ως ομάδα. Κάναμε άλμα στην ποιότητα του πνευματικού μας παιχνιδιού. Η πνευματική μας προσέγγιση ήταν το πιο δυνατό σημείο γιατί ξέραμε ότι ήμασταν ανώτεροι. Όταν το έχεις αυτό, αντιστέκεσαι και χρειάζεσαι 2-3 φάσεις μέσα στο παιχνίδι για να επιβληθείς στο τέλος όπως έτσι συνέβη.
Για καθαρά λόγους τακτικής επέλεγα τον Γκουσταβάο αντί του Παγένκ σε αρκετά παιχνίδια και ειδικά στην τελική φάση του πρωταθλήματος. Λιγότερα λάθη στο σερβίς, περισσότερες πιθανότητες να σπάσει στο μπλοκ η μπάλα και να βγάλουμε άμυνα. Την περασμένη σεζόν η ομάδα είχε δημιουργηθεί για να κερδίζει με όπλο το πολύ δυνατό σερβίς. Αυτό το αλλάξαμε γιατί θέλαμε μεγαλύτερη ποικιλία στον τρόπο που χτυπάμε από τα εννέα μέτρα. Άλλοτε κοντό, άλλοτε float, διαφορετικό τρόπο για να αιφνιδιάσουμε τον αντίπαλο.
Είδες τον τελικό του Champions League; Πώς εκτελούσε η Τρεντίνο; Με ποικιλία και χωρίς να… πυροβολεί όλη την ώρα. Η πιθανότητα να κάνεις λάθη είναι πολύ μεγάλη, σε αυτή την κατηγορία ανήκε και ο Λεόν για μεγάλο διάστημα. Όταν έχεις τακτική στο σερβίς, τότε μπορείς να παίξεις καλύτερα το μπλοκ άμυνα. Εγώ ως προπονητής πιστεύω στην ποικιλία.
Είχα πει ότι η σειρά με τον Μίλωνα θα μας βοηθούσε. Όταν παίζαμε στην έδρα μας μπορούσαμε να ανταποκριθούμε καλύτερα στην πίεση, στο γήπεδο του Μίλωνα ήταν αλλιώς. Εκεί ο Μίλωνας έχει τη δυνατότητα να παίζει ακόμα καλύτερα βάσει των δυνατοτήτων του. Για μια ομάδα που δεν το έχει συνηθίσει, πρέπει να αλλάζει την τεχνική της.
Δεν μας άρεσε που έλεγαν γιατί πήγαμε στα πέντε παιχνίδια με τον Μίλωνα… Στην Ιταλία λένε “οι λογαριασμοί γίνονται στο τέλος της χρονιάς”. Οι παίκτες το ένιωθαν ότι υπήρχε πολύ άσχημη κριτική. Το σημαντικό είναι να περάσεις, όχι το πώς θα περάσεις κι αν θα παίξεις καλά. Εγώ αυτό πιστεύω.
Αν παίξεις καλά, θα κερδίσεις. Υπάρχουν στιγμές όμως που μετά τους 20 πόντους, ακόμα κι αν δεν είσαι καλός ως εκείνο το σημείο, μπορείς να δείξεις τον χαρακτήρα σου. Άλλωστε, κάθε πόντος εκεί μετράει σχεδόν για… διπλός (γέλια).
Στο Champions League ήμασταν στον χειρότερο όμιλο, τον πιο δύσκολο. Χάσαμε στην έδρα μας τα δύο παιχνίδια, όμως η ομάδα αντέδρασε. Όταν κερδίσαμε τη Ζάκσα, καταφέραμε κάτι πολύ σπουδαίο. Ευτυχώς υπάρχουν προπονητές που ξέρουν τι μπορούν να περιμένουν, που δεν υποτιμούν, που είναι πολύ ειλικρινείς και δεν ντρέπονται να πουν αυτό που πραγματικά πιστεύουν. Ο Τουόμας Σαμουέλβο (σ.σ. πρώην προπονητής της τρις πρωταθλήτριας Ευρώπης) ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Τον ξέρω από παιδάκι, ήξερα ότι θα γίνει μεγάλος προπονητής όταν τον έβλεπα ως παίκτη.
Το παιχνίδι που περισσότερο με πόνεσε ήταν το δεύτερο με την Αρκάς στην Τουρκία. Μας επηρέασε το πρώτο σετ που ήμασταν τρεις πόντους μπροστά. Ο Γκρόζερ έκανε τη δουλειά του από το σερβίς. Είναι το μοναδικό σημείο της σεζόν που μου άφησε πικρή γεύση γιατί ήξερα ότι μπορούμε να προκριθούμε».
Το επίπεδο του πρωταθλήματος και η εξέλιξη άλλων χωρών
«Το ελληνικό πρωτάθλημα είναι ανταγωνιστικό, έχει ένα καλό επίπεδο. Προσωπικά ξεχώρισα τον προπονητή της Κηφισιάς, τον Χριστοφιδέλη. Είναι νέος. Λείπουν παίκτες με περισσότερες παραστάσεις ίσως. Χρειάζονται όμως και περισσότερες ομάδες. Θεωρώ πως έπρεπε να υπάρχουν 12.
Χρειάζονται προγράμματα για να αναδειχθούν αθλητές και να εντοπιστούν ταλέντα. Θα σου δώσω ένα παράδειγμα. Στην Αργεντινή καταφέραμε με οργάνωση να βρούμε 20-25 παίκτες που ναι, δεν ήταν όλοι υψηλού επιπέδου, αλλά ήταν πολύ καλοί για το επίπεδο του πρωταθλήματος εκεί. Από εκεί βέβαια βγήκε και ένας κορυφαίος, ο Ντε Τσέκο.
Το πρώτο που έχω δει με την εμπειρία μου είναι ότι πολλά πρωταθλήματα “έκλειναν” όσον αφορά στην έλευση ξένων παικτών και προπονητών. Πριν από σχεδόν 20 χρόνια η Πολωνία πήρε για πρώτη φορά ξένο κόουτς, τον συμπατριώτη μου Ραούλ Λοσάνο, για την εθνική ομάδα. Εγώ ήμουν ο δεύτερος να φανταστείς. Παραπονιούνταν οι παλαιότεροι Πολωνοί προπονητές. Τα ίδια και στην Τουρκία. Κι εγώ δέχθηκα πολύ περίεργα σχόλια.
Στην Πολωνία αυτή τη στιγμή όμως υπάρχει μια πολύ ταλαντούχα δεύτερη γενιά προπονητών (πρώην παίκτες) όπως ο Βινιάρσκι (σ.σ. κόουτς στη 2η Ζαβιέρτσιε και στην εθνική Γερμανίας) που έχουν μια άλλη οπτική στο άθλημα, παρακολουθούν καλά και τις άλλες σχολές και εξελίσσονται. Έτσι, εξελίσσεται όλο το βόλεϊ. Για αυτό και η Πολωνία μέσα στα τελευταία 15-20 χρόνια έχει φτάσει σε άλλο επίπεδο.
Δυστυχώς υπάρχουν χώρες που αντιστέκονται σε πολύ μεγάλο βαθμό. Τα αποτελέσματα δεν έρχονται. Κοίτα την Ιαπωνία τώρα, την εθνική τους ομάδα που είναι η καλύτερη όλων των εποχών και έχει Γάλλο προπονητή. Πραγματική εξέλιξη. Ξέρεις, στους περισσότερους αρέσουν μόνο οι προπονητές που είναι φαινόμενα. Ίσως και κάποιοι που γίνονται αλαζόνες».
Η κερδισμένη μάχη με τον καρκίνο και η εθνική Αργεντινής
«Ποτέ δεν σκέφτηκα ότι θα σταματήσω την προπονητική όταν έμαθα ότι έχω καρκίνο. Όταν ξεκίνησα τις χημειοθεραπείες ήμουν επικεντρωμένος εκεί για να το πολεμήσω. Είχα όμως πολλή ενέργεια παρότι μου έλεγε η σύζυγός μου και η οικογένειά μου να ηρεμήσω και να το πάω αργά.
Τους είχα δίπλα μου. Κατά τη διάρκεια των χημειοθεραπειών στην πατρίδα μου ένιωθα πολύ καλά. Η τελευταία όμως ήταν αυτή που με έκανε να περάσω δύσκολα, να είμαι πολύ χάλια γιατί ήταν και το σύνολο των προηγούμενων…
Η Φενέρμπαχτσε με υποστήριξε με φανταστικό τρόπο, έφυγα και πήρα το αεροπλάνο για να γυρίσω σπίτι να ξεκινήσω με τις θεραπείες μου. Τώρα όλα είναι καλά, όλα υπό έλεγχο. Κάνω τις εξετάσεις μου. Φυσικά, με το που τελείωσα με όλο αυτό ξεκίνησα ένα πολυετές πρότζεκτ με την εθνική Αργεντινής.
Δεν είμαστε στο τοπ επίπεδο αλλά κοντράρουμε στα ίσα ομάδες αντίστοιχου επιπέδου όπως το Βέλγιο πχ. Έχουμε πολλές νέες αθλήτριες. Φαντάσου ότι η αναλογία στη χώρα είναι τρεις αθλήτριες για έναν αθλητή αντίστοιχα.
Έχουμε 18 παίκτριες. Είμαστε τυχεροί που έχουμε ένα ταλαντούχο σύνολο για να εξελιχθούμε. Είναι δύσκολο με το σύστημα να φτάσουμε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2028 αλλά θα το προσπαθήσουμε».
Η απόφαση για την Ιαπωνία, ο Γκαρντίνι και η πρόβλεψη για την επόμενη σεζόν
«Όταν ξεκίνησα να έχω προσφορές τον Ιανουάριο από ομάδες όπως στην Πολωνία και την Ιταλία, δεν είχα ενδιαφέρον. Δεν μου έδινε κάποιο νέο κίνητρο αυτό. Ίσως η πρόταση από το πρωτάθλημα των ΗΠΑ.
Όταν όμως εμφανίστηκε η Ιαπωνία στο κάδρο ήταν αλλιώς. Ο μέντοράς μου ήταν Ιάπωνας. Πάντα είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου την Ιαπωνία, είναι ένα όνειρό μου. Είχα μια σύνδεση από παιδί. Με πόνεσε που θα φύγω, ενημέρωσα νωρίς όμως θέλω να ζήσω μια τέτοια εμπειρία πριν αποσυρθώ.
Ο Ολυμπιακός έχει φτιάξει πλέον έναν κορμό και είναι σημαντικό να διατηρηθεί έτσι. Η ηλικία μπορεί να είναι πρόβλημα αλλά όταν οι παίκτες είναι καλά σωματικά μπορούν να συνεχίσουν να παίζουν.
Η αγορά πια έχει γίνει πολύ ανταγωνιστική ειδικά από τη στιγμή που στην Ιαπωνία άνοιξαν θέσεις ξένων. Αυτό ας το έχουμε κατά νου.
Κρατώντας τον κορμό και με 1-2 κινήσεις μπορείς να διατηρηθείς σε υψηλό επίπεδο. Θα σας αρέσει πολύ ως προπονητής ο Αντρέα Γκαρντίνι. Κι εκείνος έμεινε στην Πολωνία τόσα χρόνια και με τέτοιο καιρό (γέλια). Είναι σπουδαίος. Είμαι σίγουρος ότι ο Ολυμπιακός θα τα δώσει όλα, θα βρίσκεται στους ομίλους του Champions League και στο τέλος θα είναι νικητής και στην Ελλάδα. Θα είναι μια πολύ δυνατή ομάδα και θα το δείτε όλοι».