«Όταν πεθάνω, θα είναι αρκετό να γράψουν στο μνήμα μου “Αμβούργο 1974”. Και τότε όλοι θα καταλάβουν ποιος θα βρίσκεται στον τάφο». Πολύ μακάβριο το παράδειγμα που χρησιμοποίησε ο Γιούργκεν Σπαρβάσερ, περιγράφει τέλεια πόσο τον έχει σημαδέψει το γκολ που πέτυχε στις 22 Ιουνίου 1974. Ένα γκολ με ιστορική και… πολιτική σημασία, μια και χάρη σ’ αυτό η Ανατολική Γερμανία νίκησε 1-0 τη Δυτική Γερμανία για το Μουντιάλ, στην πρώτη επίσημη μεταξύ τους αναμέτρηση.
Η κλήρωση στον ίδιο όμιλο με τους Δυτικούς, έμοιαζε με θείο δώρο για την κομμουνιστική κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας. Μέχρι τότε, ήταν ο «φτωχός» συγγενής ποδοσφαιρικά σε σχέση με τους απέναντι, χωρίς καμία συμμετοχή σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τους μήνες που μεσολάβησαν μέχρι την έναρξη της τελικής φάσης, καλλιεργήθηκε από την ανατολική πλευρά ένα ψυχροπολεμικό κλίμα, το οποίο είχε αναγάγει την αναμέτρηση σε ματς ζωής και θανάτου. Κάτι, πάντως, που δεν συμμερίζονταν όλοι οι Ανατολικογερμανοί. Ιδίως εκείνοι που είχαν ανέκαθεν ως όνειρο για φύγουν για τη Δύση, για ένα καλύτερο αύριο, δεν είχαν διαστάσει να εκφράσουν τη συμπάθειά τους στην ομάδα του Χέλμουτ Σεν.
Εννοείται πως οι 2.000 Ανατολικογερμανοί που ταξίδεψαν τελικά στο Αμβούργο για να ενισχύσουν την προσπάθεια του Σπαρβάσερ και της παρέας του, είχαν ελεγχθεί από την κυβέρνηση για την πίστη τους στο κόμμα. Και ήταν οι μόνοι που ακούστηκαν στο 77ο λεπτό, όταν ο Σπαρβάσερ με ηρωική προσπάθεια έστειλε την μπάλα στα δίχτυα του Ζεπ Μάγερ. Οι ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές του Γκέοργκ Μπούσνερ, είχαν εξασφαλίσει όχι απλώς την πρόκριση στους «8», αλλά και την πρώτη θέση στον όμιλο και πίσω στην πατρίδα αντιμετωπίζονταν σαν εθνικοί ήρωες. Η κυβέρνηση είχε φροντίσει να εκμεταλλευθεί πλήρως το αποτέλεσμα και να παρουσιάσει τη νίκη ως θρίαμβο του προλεταριάτου επί των καπιταλιστών!
«Τους χτυπήσαμε εκεί που πονούσαν. Δεν περίμεναν ποτέ ότι θα έχαναν από μας στο ποδόσφαιρο», δήλωσε πολλά χρόνια αργότερα ο Σπαρβάσερ, ο οποίος δεν αποκόμισε τίποτα από αυτό το γκολ, πέρα από την καθολική αναγνώριση. «Για χρόνια πολλοί έλεγαν ότι η κυβέρνηση μου χάρισε ένα αυτοκίνητο, ένα σπίτι και μετρητά. Όμως δεν ήταν αλήθεια. Πιο πολλούς μπελάδες μου έφερε αυτό το γκολ παρά χαρές», εξήγησε ο 70χρονος σήμερα άσος, ο οποίος τουλάχιστον έβλεπε μέχρι το 1988 τη φάση του ιστορικού γκολ του, στο σήμα της κυριακάτικης αθλητικής εκπομπής της κρατικής τηλεόρασης. Τότε, άλλωστε, αυτομόλησε κι ο ίδιος στη δυτική πλευρά, με την ελπίδα να ζήσει μία καλύτερη ζωή.
Πόνεσαν, όμως, στ’ αλήθεια οι Δυτικογερμανοί για την ήττα; Μάλλον… το αντίθετο. Οι κακές γλώσσες έλεγαν από τότε ότι δεν είχαν παλέψει σκληρά για τη νίκη, μια και προτιμούσαν να βγουν δεύτεροι στον όμιλο για να αποφύγουν τη συνάντηση στον ημιτελικό όμιλο (από τον οποίο περνούσε απ’ ευθείας στον τελικό μόνο ο πρώτος της βαθμολογίας) με την εντυπωσιακή Ολλανδία του Γιόχαν Κρόιφ. Μπροστά δεν ήμασταν για να το επιβεβαιώσουμε, αλλά κάποιες ευκαιρίες που έχασαν οι φτασμένοι παίκτες τους στο 0-0, λένε πολλά…
Η ιστορία δικαίωσε πράγματι τους Δυτικούς, οι οποίοι νίκησαν σχετικά εύκολα Γιουγκοσλαβία (2-0) και Σουηδία (4-2) και πιο δύσκολα τη δυνατή Πολωνία (1-0) και πέρασαν στον τελικό, όπου βρήκαν τον τρόπο να πιάσουν στον ύπνο τους Ολλανδούς και να κατακτήσουν το τρόπαιο. Οι Ανατολικοί, πάλι, δεν μπόρεσαν να προβάλουν αντίσταση στη Βραζιλία (0-1) και την Ολλανδία (0-2) και είπαν «αντίο» στη διοργάνωση με ισοπαλία κόντρα στη μετριότατη Αργεντινή (1-1). Έμειναν απλά με τις δάφνες της νίκης επί του (φανταστικού) εχθρού, που ήταν αρκετή για να τους επιστρέψει να γυρίσουν με περηφάνια στην απέναντι πλευρά του τείχους και να χαθούν στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.
Δυτική Γερμανία – Ανατολική Γερμανία 0-1
Σκόρερ: 77’ Σπαρβάσερ
Δυτική Γερμανία: Μάγερ, Φογκτς, Μπράιτνερ, Σβάρτενμπεκ (68’ Χέτγκες), Μπεκενμπάουερ, Κούλμαν, Όφερατ (69’ Νέτσερ), Φλόε, Γκραμπόφσκι, Μίλερ, Χένες. Προπονητής: Χέλμουτ Σεν.
Ανατολική Γερμανία: Κρόι, Κορμπιουβάιτ, Μπρανς, Βάιζε, Βέτσλιχ, Κίσε, Κράισε, Λάουκ, Σπαρβάσερ, Ίρμσερ (68’ Χάμαν), Χόφμαν. Προπονητής: Γκέοργκ Μπούσνερ.
