Μια νέα υποπαραλλαγή της Όμικρον, η λεγόμενη ΒΑ.2, έχει κάνει την εμφάνιση της με το νέο έτος και άρχισε να προκαλεί κάποιες ανησυχίες. Πόσο δικαιολογημένες είναι και τι ξέρουμε έως τώρα γι’ αυτήν;
Ακολουθούν οκτώ ερωτήσεις και απαντήσεις με βάση σχετικό δημοσίευμα του New Scientist.
* Τι είναι η ΒΑ.2;
Βασικά πρόκειται για άλλη μία “γεύση” της παραλλαγής Όμικρον που στην πραγματικότητα υπάρχει από την αρχή της εμφάνισης της τελευταίας. Ο όρος Όμικρον περιλαμβάνει μια ολόκληρη οικογένεια υποπαραλλαγών που εμφανίστηκαν ξαφνικά το Νοέμβριο του 2021. Τα περισσότερα κρούσματα της Όμικρον παγκοσμίως έχουν προκληθεί από την υποπαραλλαγή ΑΒ.1. Η ΑΒ.2 έχει 32 ίδιες μεταλλάξεις με την ΑΒ.1, αλλά και 28 διαφορετικές. Η πρώτη διαγνωσμένη περίπτωση ΒΑ.2 ανακαλύφθηκε σε δείγμα από τη Νότια Αφρική στις 11 Νοεμβρίου πέρυσι.
* Και γιατί τώρα ακούμε γι’ αυτήν τη ΒΑ.2 μετά από τόσο καιρό;
Σε αρκετές χώρες, όπως τη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Δανία και την Ινδία, η αναλογία των κρουσμάτων από ΑΒ.2 στο σύνολο αυξήθηκε γρήγορα. Φαίνεται πως η ΑΒ.2 αντικαθιστά σταδιακά την ΒΑ.1, πράγμα που δείχνει ότι είναι πιο μεταδοτική από την τελευταία.
* Πρέπει να ανησυχώ για την ΒΑ.2;
Ναι, αν είστε ανεμβολίαστος και δεν έχετε στο μεταξύ μολυνθεί από την Όμικρον. Σε αυτή την περίπτωση, αν μολυνθείτε, ακόμη κι αν δεν αρρωστήσετε βαριά, μπορεί να “πυροδοτήσετε” μια αλυσίδα μολύνσεων που κάποιες ίσως οδηγήσουν και σε θανάτους. Αν όμως έχετε πλήρως εμβολιαστεί και με ενισχυτική δόση ή αν είχατε στο παρελθόν μολυνθεί από την Όμικρον, τότε οι κίνδυνοι αυτοί είναι πολύ μικρότεροι.
* Μπορεί να μολυνθώ από την ΒΑ.2, αν έχω ήδη κολλήσει την Όμικρον;
Αυτό δεν το γνωρίζουμε ακόμη, αλλά πολλοί επιστήμονες αναμένουν ότι αν οι άνθρωποι έχουν πρόσφατα μολυνθεί από την ΒΑ.1, τότε είναι απίθανο να μολυνθούν και από τη ΒΑ.2, ιδίως αν έχουν ήδη εμβολιαστεί. Αυτό δεν σημαίνει πως αποκλείεται να συμβεί μια νέα λοίμωξη στον ίδιο άνθρωπο, αλλά είναι κάτι με μικρή πιθανότητα. Τα αντισώματα που έχει κάποιος αποκτήσει μετά τη μόλυνση του από τη ΒΑ.1, λογικά θα “δουλεύουν” καλά και έναντι της ΒΑ.2, σίγουρα πολύ καλύτερα από ό,τι τα αντισώματα μετά από προηγούμενη μόλυνση του με παραλλαγή Δέλτα.
* Τι γίνεται αν έχω εμβολιαστεί αλλά δεν έχω μολυνθεί από την Όμικρον;
Τα υπάρχοντα εμβόλια παρέχουν στην πραγματικότητα ακόμη καλύτερη προστασία έναντι της ΒΑ.2 από ό,τι έναντι της ΒΑ.1.. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας της Βρετανίας, τρεις δόσεις εμβολίων (δύο εβδομάδες μετά την τρίτη δόση) είναι κατά 70% αποτελεσματικές στην πρόληψη της συμπτωματικής νόσου από ΒΑ.2, ενώ έναντι της ΒΑ.1. είναι αποτελεσματικές κατά 63%. Οι αντίστοιχες αποτελεσματικότητες μετά από δύο δόσεις (25 εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση) είναι 13% έναντι της ΒΑ.2 και μόνο 9% έναντι της ΒΑ.1. Οι αριθμοί αυτοί αφορούν συνδυαστικά όλα τα εμβόλια.
* Πρόκειται η ΒΑ.2 να προκαλέσει ένα νέο κύμα κρουσμάτων παγκοσμίως;
Ας ελπίσουμε πως όχι, αν και η ΒΑ.2 μπορεί να παρατείνει τα τρέχοντα κύματα της Όμικρον σε πολλές χώρες. Είναι ελπιδοφόρο ότι στη Νότια Αφρική όπου το κύμα της Όμικρον έχει σχεδόν “σβήσει”, πως δεν υπάρχουν ενδείξεις αναζωπύρωσης του, παρόλο που η χώρα έχει υψηλό ποσοστό κρουσμάτων από την ΒΑ.2. Οι επιστήμονες μάλλον θα εκπλαγούν αν η ΒΑ.2 προκαλέσει νέα μείζονα κύματα σε μέρη όπου υπήρξε μόνο η ΒΑ.1. Από την άλλη, λίγες χώρες όπως η Ιαπωνία, οι οποίες έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να εμποδίσουν την εξάπλωση του κορωνοϊού γενικά, μπορεί να δυσκολευθούν περισσότερο να καταστείλουν τη ΒΑ.2 από ό,τι τη ΒΑ.1, άρα ίσως εμφανίσουν επιδημικά κύματα λόγω της ΒΑ.2.
* Όλα αυτά σημαίνουν ότι η ΒΑ.2 είναι λιγότερο επικίνδυνη από τη ΒΑ.1;
Πρακτικά, πιθανώς αυτό ισχύει. Οι παράγοντες που καθορίζουν τον βαθμό απειλής ενός ιού, περιλαμβάνουν την εγγενή παθογονικότητα του (πόσο σοβαρή νόσο προκαλεί), πόσους μολύνει (την μεταδοτικότητα του) και πόση ανοσιακή προστασία έχουν οι άνθρωποι απέναντι του. Από όσο γνωρίζουμε, η ΒΑ.2 είναι απίθανο να προκαλεί πιο σοβαρή νόσο από την ΒΑ.1, αλλά μπορεί να είναι έως 50% πιο μεταδοτική. Η αυξημένη μεταδοτικότητα μπορεί να “μεταφραστεί” σταδιακά σε περισσότερες νοσηλείες και θανάτους, καθώς θα μολύνονται περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και οι περισσότεροι δεν αρρωσταίνουν βαριά. Από την άλλη όμως, ήδη σε πολλές χώρες ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει καλή ανοσία τόσο από τα εμβόλια όσο και από προηγούμενες λοιμώξεις (φυσική ανοσία), κάτι που πιθανώς θα μειώσει σημαντικά τόσο τον αριθμό όσο και τη σοβαρότητα των λοιμώξεων από ΒΑ.2.
* Είναι η ΒΑ.2 μια παραλλαγή “stealth” που περνάει κάτω από τα “ραντάρ”;
Μερικοί έχουν ισχυριστεί ότι η ΒΑ.2. δεν ανιχνεύεται από τα τεστ, αλλά η αλήθεια είναι πως την “πιάνουν” τόσο τα μοριακά τεστ PCR όσο και τα γρήγορα τεστ (rapid), όπως συμβαίνει, άλλωστε, και με τις άλλες παραλλαγές του κορωνοϊού.