Το πράγμα φαινόταν από μακριά. Από 8.044 χιλιόμετρα μακριά, όσα απέχει στην «ευθεία» μιας πτήσης η Γουχάν (Wuhan) από την Αθήνα. Δε χρειαζόταν καν να μεσολαβήσει το δράμα της Ιταλίας για να καταλάβουμε πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα και πόσο μικροί – ως κράτος – είμαστε μπροστά σε μια διαφαινόμενη πανδημία. Σε μια από τις σπανιότατες φορές ωστόσο που το (ελληνικό) κράτος λειτούργησε, ήταν η σειρά μας να αποδείξουμε πόσο χαβαλές λαός είμαστε.
Όχι ότι οι Ιταλοί δεν είναι χαβαλέδες. Ακόμα και οι βόρειοι, αυτοί που δεν έχουν καμία σχέση με ελληνικές ρίζες αλλά με τευτονικές (η Λομβαρδία έλκει ετυμολογικά το όνομά της το λατινικό Longobardus που σημαίνει μακρυγένης, σαν τους βαρβάρους με τα μακριά γένια δηλαδή που κάθε τόσο έκαναν επιδρομές στο Μιλάνο και σε άλλες πόλεις του ιταλικού βορρά), χαβαλέδες αποδείχτηκαν, τουλάχιστον σε οργανωτικό επίπεδο. Άκουγα τις προάλλες τον κακομοίρη τον Κόντε (τον Τζουζέπε, όχι τον Αντόνιο με το έξτρα μαλλί) να μιλά με κολακευτικά λόγια το «grande nazione» (μεγάλο έθνος) της Ιταλίας, προσπαθώντας ίσως να καλοπιάσει τον λαό την ώρα που η κρατική λειτουργία είχε επιδείξει εγκληματική αμέλεια και αδράνεια.
Η διαφορά μας με τους (βορειο)Ιταλούς είναι πως αυτοί έδειξαν να συμμορφώνονται σύντομα και να αντιλαμβάνονται τον όρο «ατομική ευθύνη». Αυτόν που αδυνατεί να κατανοήσει ο μέσος Έλληνας, γνωστός και ως Ελληνάρας. Είναι ο τύπος που πάντα θα προσπαθεί να βρει δικαιολογίες. Τη μια είναι τα ΜΜΕ που του κρύβουν πράγματα και δεν του λένε την αλήθεια, την άλλη είναι πάλι τα ΜΜΕ που θέλουν να τον τρομάξουν και να σπείρουν τον πανικό. Και πάντα μα πάντα είναι το κράτος που δε λειτουργεί, που είναι έτσι, αλλιώς και αλλιώτικα.
Ασφαλώς και το τελευταίο ισχύει. Όχι όμως τώρα. Στη συγκεκριμένη περίσταση, το κράτος λειτούργησε, τουλάχιστον σε επίπεδο αποφάσεων και σχετικής ετοιμότητας. Σχετική επειδή δεν έχουμε την υποδομή κάποιου κανονικού προηγμένου κράτους όπως π.χ. η Γερμανία. Η οποία, μόλις είδε τα σκούρα, έδωσε εντολή σε συγκεκριμένες βιομηχανίες να σταματήσουν τις εξαγωγές σε συγκεκριμένα προϊόντα (μάσκες κλπ) μέχρι να καλυφθεί απόλυτα η εγχώρια ζήτηση. Μέσα στο συνολικά θλιβερό πλαίσιό του λοιπόν, το ελληνικό κράτος έδειξε να λειτουργεί με μάλλον πρωτοφανή αμεσότητα.
Και τότε πήρε τη σκυτάλη ο Ελληνάρας. Αυτός που μέχρι πριν λίγο καιρό έσκιζε τα ρούχα του επειδή δεν τον άφηναν να ρίξει τον καπνό του στα μούτρα όσων βρίσκονταν γύρω του. Αυτός που όποια οδηγία κι αν του δώσεις, θα κάνει τα ακριβώς αντίθετα. Επειδή είναι μάγκας κι αλανιάρης και είναι πολύ βαρύς κι ασήκωτος για να υπακούσει. Αυτός που έχει έτοιμη την εξήγηση «αδερφέ, αυτά τα φτιάχνουν οι φαρμακευτικές για να κονομήσουν» ή που πιστεύει ότι αν πασαλειφτεί με την αλοιφή του Βελόπουλου θα τον δει ο κορωνοϊός και θα αλλάξει δρόμο.
Είναι ο ίδιος που αντιδρούσε στην απαγόρευση των καρναβαλιών και έκανε την επανάστασή του. Ο ίδιος που βγήκε για σαββατιάτικο καφεδάκι ή ακόμα και για μπανάκι στη θάλασσα, εκθέτοντας εαυτόν και αλλήλους στον κίνδυνο μιας πιθανής μόλυνσης από τον κορωνοϊό. Αυτός που διαβάζει ακρίτως όποια ηλιθιότητα βρει δημοσιευμένη στο facebook, πιστεύοντας τον ανώνυμο «Ιταλό γιατρό που υπηρέτησε στη Γουχάν» και του είπε να πίνει πολλά ζεστά υγρά, αλλά όχι τους επιστήμονες που μιλούν στα κανάλια και τα ραδιόφωνα.
Και εννοείται πως θα πιστέψει τον Αμβρόσιο που έστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό, μόνο και μόνο για να αποδείξει ότι δεν πρέπει κανείς να τον παίρνει στα σοβαρά: ένας τέτοιος αχταρμάς ανακριβειών και αφελών θεωριών συνωμοσίας εν μέσω μιας τόσο δύσκολης κατάστασης, σε ένα κανονικό κράτος θα ήταν αρκετός για να σε στείλει στο δικαστήριο. Είπαμε όμως, δεν έχουμε να κάνουμε με κανονικό κράτος. Διότι ακόμα και τη στιγμή που επιλέγει να λειτουργήσει ως τέτοιο, το πράγμα κολλάει στους χαβαλέδες που είναι οι αποκλειστικοί υπαίτιοι για το ότι δεν θα γίνουμε ποτέ κανονικό κράτος. Κακά τα ψέματα, χαβαλέδες λίγο – πολύ είμαστε όλοι μας. Ακόμα και ο πιο τυπικός, ακόμα κι εκείνος με τη μεγαλύτερη αίσθηση ευθύνης και καθήκοντος δε γίνεται να μην επηρεαστεί από τη χαβαλεδοσύνη που επικρατεί παντού γύρω του.
Αυτά που μου είπε ο Δρ. Γρηγόρης Λέων την Κυριακή στον Sport24 Radio ήταν σοκαριστικά. Και παρότι κατάφερε να τα μεταφέρει με νηφαλιότητα, τα στοιχεία από μόνα τους θα έπρεπε να προκαλούν φόβο. Δυστυχώς, υπάρχουν ακόμη αρκετοί που αρνούνται να αποδεχθούν την πραγματικότητα. Όπως εκείνοι που νομίζουν ότι είναι πιο πιστοί Χριστιανοί από τους άλλους και θεωρούν ότι αφού «πιστεύουν πολύ», όλα είναι καλά και δεν θα κολλήσουν τίποτα. Ακόμα κι αν το πάνε γυρεύοντας. Κι άντε να τους εξηγήσεις πως στις Γραφές υπάρχει ρητή οδηγία να μη χρησιμοποιούν άσκοπα το όνομα του θεού. Ή να μην προσπαθούν να τον δοκιμάσουν. Διότι περί δοκιμής πρόκειται όταν λες από μέσα σου ή απέξω σου «εγώ θα αγνοήσω κάθε λογική και κάθε επιστημονική συμβουλή και έλα εσύ θεούλη μου να με κάνεις σούπερμαν ώστε να μην κολλάω τίποτα». Τουλάχιστον η Ιερά Σύνοδος έδειξε – έστω και με καθυστέρηση – να αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Τι κάνεις λοιπόν όταν τα έρμα δεν μπορεί να τα φυλάξει ούτε ο φόβος; Αναγκαστικά το πας στο επόμενο επίπεδο. Στον τρόμο και τον πανικό. Και ο μόνος τρόπος για να το επιτύχεις, ειδικά εδώ, είναι να του δείξεις του Έλληνα τα άδεια ράφια. Εκεί λυγίζει. Δεν πα να του λες ότι τα κρούσματα που ανακοινώνονται καθημερινά είναι τόσα απλώς και μόνο επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα για μεγαλύτερο αριθμό των εξετάσεων; Και νεκρούς να του ανακοινώνεις κάθε τόσο, τίποτα δεν θα τον συγκλονίσει περισσότερο από ένα άδειο ράφι που πριν λίγη ώρα φιλοξενούσε κωλόχαρτα.
Τότε ξεκινά ο πανικός. Η μοναδική ίσως ελπίδα για να καταφέρει να πειστεί ότι αυτό που συμβαίνει είναι πολύ πάνω απ’ αυτόν, αλλά που ο ίδιος μπορεί να συνδράμει καταλυτικά στην έκβασή του. Αν όχι για τον ίδιο, για τους γονείς του, κάποιον άρρωστο συγγενή του, τον συγγενή κάποιου φίλου του, τον γείτονά του ή έστω έναν άνθρωπο που δε γνώρισε ποτέ. Αν ούτε και σε αυτή την περίπτωση δεν καταφέρει να πειστεί για την τεράστια σημασία της ατομικής ευθύνης και για το ότι θα πρέπει για πρώτη φορά ίσως να μην κοιτάει μόνο την πάρτη του, τότε αντίο ζωή. Κυριολεκτικά…
ΥΓ. Τα τελευταία χρόνια αποφεύγω όπως ο διάολος το λιβάνι να γράφω για εξωαθλητικά θέματα. Αυτό είναι το πρώτο εξωαθλητικό ΕΥΘΕΩΣ μετά την περυσινή 25η Μαρτίου και δεύτερο συνολικά στο FWS.gr…