Τα μνημόνια, οι Παναθηναϊκοί και η Τουρκοκρατία λοιπόν. Έτσι τουλάχιστον λέει ο… τίτλος του κομματιού.
Και λογικά ο καθένας σας -ακόμα και εγώ που το γράφω- αναρωτιέται που κολλάνε όλα αυτά μαζί.
Το θέμα για να μπω σιγά-σιγά και σ’ αυτά που σκέφτομαι, δεν είναι όμως το που κολλάνε αυτά τα τρία.
Με λίγη φαντασία και μπόλικη… ποιητική αδεία, όλα κολλάνε και όλα μπορείς να τα ράψεις σε ένα και μόνο ρούχο.
Το θέμα όμως είναι άλλο.
Τι απ’ όλα αυτά επηρέασε και διαμόρφωσε τα άλλα δύο, ή αν τελικά απλά συμβαίνουν όλα μαζί ταυτόχρονα και απλά το ένα συμπληρώνει ή… αποδεικνύει το άλλο.
Καθώς κατά τα άλλα, οι “συμπεριφορές” και η αντιμετώπιση είναι σχεδόν πανομοιότυπη και στα τρία.
Ξεκινώντας λοιπόν από το “αρχαιότερο” χρονικά, η Τουρκοκρατία απλά επιβεβαιώνει τον κανόνα ή αν θέλετε το μότο που συνοδεύει συνήθως και ειδικά στις Εθνικές επετείους την περιγραφή των χαρακτηριστικών του Έλληνα.
Με βασικό φυσικά το περίφημο “… του Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει…”. Σωστό και αποδεδειγμένο και ιστορικά. Του Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει… για πάνω από… τετρακόσια χρόνια. Εντάξει, είπαμε, ζυγός είναι αυτός δεν είναι πάντα εύκολο να τον πετάς από πάνω σου, αλλά όχι και για πάνω από…. τετρακόσια χρόνια.
Εκεί ο Έλληνας… αντιδρά, επαναστατεί και πολεμάει για την λευτεριά του, αρκεί φυσικά να συμφωνούν με αυτό και οι… ξένες μεγάλες δυνάμεις.
Ξέρω ότι τώρα ξεκίνησα τεράστια κουβέντα, αλλά για την οικονομία του κομματιού, ας την προσπεράσουμε κρατώντας ο καθένας μας τις απόψεις, τις διαφωνίες και τις ενστάσεις του.
Απλά κρατήστε μόνο το… σημειολογικό της ιστορίας και την… χρονική διάρκεια τεσσάρων αιώνων (!!!) υπομονής, που θα μας χρειαστεί σαν… εργαλείο ερμηνείας της σημερινής πραγματικότητας παρακάτω.
Σε ότι έχει να κάνει με αυτό το “παρακάτω” λοιπόν, ειλικρινά παρ’ ότι με απασχολεί κάμποσα χρόνια τώρα, ακόμα δεν έχω βγάλει άκρη.
Τι προηγήθηκε δηλαδή, τι επηρέασε το άλλο και ποιο χρησιμοποιήθηκε σαν… δοκιμαστικός σωλήνας για το άλλο.
Τα μνημόνια και η στάση των Ελλήνων, ή ο… Παναθηναϊκός οι εξελίξεις σ΄αυτόν και η στάση των Παναθηναϊκών;
Δύσκολο ερώτημα, καθώς -χρονικά τουλάχιστον- μπλέκονται και λειτουργούν σχεδόν ταυτόχρονα και τα δύο.
Με ένα κοινό χαρακτηριστικό όμως, που ίσως να έχει την… ρίζα του ακόμα και στο μακρινό “πρώτο”, τα τετρακόσια χρόνια… υπομονής δηλαδή που αναφέραμε αρχικά.
Ξεκινώντας από το φαινομενικά γενικότερο λοιπόν, αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα στα τελευταία χρόνια, νομίζω πως δύσκολα θα συνέβαινε σε οποιαδήποτε χώρα.
Μιλάμε για δέκα σχεδόν πια χρόνια, ασφυκτικής στα όρια της ανέχειας επίθεση φτωχοποίησης, μιλάμε για μια χώρα της οποίας η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, όχι απλά δεν έχουν τίποτα πλέον στα χέρια τους, αλλά δεν έχουν τίποτα γενικότερα που να μπορούν να ακουμπήσουν με σιγουριά για το παρόν και το μέλλον τους στο μυαλό τους.
Κι όμως.
Η ευκολία και η παθητικότητα με την οποία η συντριπτική πλειοψηφία αποδέχθηκε σαν τετελεσμένη και αντικειμενικά… μοιραία την συγκεκριμένη κατάσταση, ο απίστευτος μαζοχισμός με τον οποίο αυτομαστιγώνονται καθημερινά οι περισσότεροι αποδεχόμενοι την… συνυπευθυνότητά τους γι’ αυτή την κατάσταση, με αμπελοφιλοσοφίες του στιλ “όλοι φταίμε”, “το κακό ξεκινάει πρώτα από μας”, με αποκορύφωμα την μερική ή ολική αποδοχή του “μαζί τα φάγαμε”, δεν έχει προηγούμενο.
Μιλάμε πια για μια μάζα εντελώς άβουλη, άνευρη, παθητική, ασπόνδυλη και υποταγμένη στην μοίρα της, που απλά περιμένει καθημερινά να… πληροφορηθεί το τι χειρότερο της ξημερώνει συμβιβασμένη πλέον ότι αυτό είναι αντικειμενικό και έτσι… πρέπει να είναι.
Αυτή ακριβώς η κατάσταση, επικρατεί και στον Παναθηναϊκό και ειδικά στις τάξεις των οπαδών του.
Μιλάμε εδώ για μια απίστευτη νιρβάνα, για ένα κόσμο που πλέον δεν μπορεί ούτε να θυμώσει, ούτε καν να στεναχωρηθεί γι’ αυτά που βλέπει και που βεβαίως δεν έχει καμιά διάθεση και σκέψη, να αντιδράσει όχι κάνοντας τίποτε το φοβερό, αλλά μη αποδεχόμενη το γεγονός πως έτσι μόνο μπορεί να είναι τα πράγματα και απλά στην καλύτερη ας ρίξουμε και ένα… μοιρολόι ή ας αφεθούμε στην ματαιότητα των “ελπίδων” και του “ταξίματος” για άλλες μέρες που θα ξημερώσουν και θα έρθουν έτσι ως δια μαγείας κάποια στιγμή.
Μιλάμε για ένα κόσμο που πια δεν έχει καμιά απαίτηση από κανένα και για τίποτα.
Που απλά παρακολουθεί με απάθεια την κατάσταση και που αναζητάει καθημερινά κάποιο άλλοθι που να δικαιολογεί την κατάσταση, μασώντας χωρίς δεύτερη σκέψη το οτιδήποτε του πλασάρεται σαν… αντικειμενική και χωρίς άλλη επιλογή εξέλιξη, υπό την μορφή του -ακατέργαστου κιόλας – σανού καθημερινά.
Μιλάμε τέλος για ένα κοινό εντελώς μεταλλαγμένο σε σχέση με τα διαχρονικά χαρακτηριστικά του, που κλείνει σαν στρουθοκάμηλος τα μάτια του στο παρελθόν για να μην έχει ανοχές για το παρόν και το μέλλον, βαφτίζοντάς μάλιστα αυτό σαν “ενότητα” και “στήριξη στην ομάδα”.
Κι όλα αυτά γίνονται ακόμα πιο αξιοπερίεργα και χρήζουν περαιτέρω εξέτασης -ακόμα και στα όρια της… ψυχιατρικής τέτοιας- όταν γίνονται ακόμα και απ’ αυτούς τους λίγους μεν αλλά… θορυβώδεις δε, που τόσα χρόνια δεν σήκωναν μύγα υποτίθεται στα σπαθί και στην… Παναθηναϊκοφροσύνη τους, που δεν άντεχαν να βλέπουν την ομάδα τους να φτάνει μέχρι τα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ αλλά να μην προκρίνεται στον… τελικό και ακόμα χειρότερα να μην σηκώνει την κούπα, αλλά που πια δείχνουν απόλυτα συμβιβασμένοι και πάντως σίγουρα άβουλοι και υποταγμένη με το γεγονός ότι για τον Παναθηναϊκό ο πρώτος και καθοριστικός στόχος εν όψει της ένας σεζόν θα είναι να μην… υποβιβαστεί, ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι τελικά ο ιδιοκτήτης του.
Το κακό στην όλη ιστορία που ξεκινήσαμε να λέμε εδώ και κάτι γραμμές σήμερα, είναι το ότι δεν μπορούμε να πούμε και για τα τρία γεγονότα που αναφέραμε, το κλασσικό “πάσα ομοιότης με πρόσωπα και γεγονότα είναι εντελώς τυχαία”.
Καθώς τυχαία δεν είναι σίγουρα.
Εκείνο που απλά πλανιέται σαν ερώτημα στον αέρα είναι, το τι και σε ποιο βαθμό επηρέασε τα υπόλοιπα, ή το αν το ένα είναι απλά η αντικειμενική συνέχεια και απόδειξη του άλλου.
Κάποια στιγμή -ίσως και κουβεντιάζοντας συχνότερα και από αυτό εδώ το βήμα- θα το λύσουμε και αυτό.