Ο Ντόναλντ Τραμπ εξαπέλυσε χθες Τετάρτη επίθεση κολοσσιαίων διαστάσεων στο πεδίο του εμπορίου, ανακοινώνοντας βαρύτατους δασμούς, ιδίως σε βάρος της Ασίας και της ΕΕ, με κίνδυνο να προκληθεί ασφυξία στην παγκόσμια οικονομία, μη εξαιρουμένης όμως ούτε της αμερικανικής.
Ο Αμερικανός πρόεδρος μίλησε περί «ανακήρυξης οικονομικής ανεξαρτησίας».
«Η χώρα μας καταληστεύτηκε, λεηλατήθηκε, βιάστηκε και καταστράφηκε από έθνη κοντινά και μακρινά, από συμμάχους και εχθρούς», για «δεκαετίες», είπε προτού επιδείξει κατάλογο με τους εμπορικούς εταίρους που αφορούν οι «ανταποδοτικοί» δασμοί του.
Στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μετά το κλείσιμο της Γουόλ Στριτ, και οι τρεις βασικοί δείκτες βυθίζονταν. Η τιμή του χρυσού, τοποθέτησης που θεωρείται ασφαλές καταφύγιο, ανέβαινε ακόμη περισσότερο. Στην Ασία, τα χρηματιστήρια που άνοιξαν έμοιαζαν σε κατάσταση παραζάλης (-4% στο Τόκιο, περί το -2% σε Σεούλ, Χονγκ Κονγκ, Σίδνεϊ).
Η επίθεση προστατευτισμού του Λευκού Οίκου, που για να βρει κάποιος όμοια θα χρειαστεί να ανατρέξει στα χρόνια του 1930, προβλέπει κατ’ ελάχιστον την επιβολή τελωνειακών δασμών 10% σε όλες τις εισαγωγές, που ανεβαίνουν πολύ, ως πάρα πολύ, για χώρες που η Ουάσιγκτον κρίνει ότι είναι ιδιαίτερα «εχθρικές» σε ό,τι αφορά το εμπόριο.
Η επιβάρυνση θα είναι αστρονομική ειδικά για την Κίνα. Τα προϊόντα της είναι αντιμέτωπα με νέους δασμούς 34%, που προστίθενται στους δασμούς 20% που είχαν ήδη ανακοινωθεί από την κυβέρνηση Τραμπ.
Το Πεκίνο «αντιτίθεται σθεναρά» στους δασμούς αυτούς, εννοεί να τους ανταποδώσει και παροτρύνει την Ουάσιγκτον να τους «ακυρώσει» για να μην τεθεί «σε κίνδυνο» η «παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη», ήταν η αντίδραση του υπουργείου Εμπορίου στο Πεκίνο.
Τα εξαγόμενα αγαθά της ΕΕ θα επιβαρυνθούν με τελωνειακούς δασμούς 24%.
Αυτά της Ιαπωνίας θα υποστούν δασμούς 24%, της Ινδίας 26%, του Βιετνάμ 46%.
Οι επιπρόσθετοι δασμοί αυτοί υποτίθεται πως αποτελούν ανταπόδοση για «μη δασμολογικούς» φραγμούς για τα αμερικανικά προϊόντα, για παράδειγμα υγειονομικούς και περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Ο Ντόναλντ Τραμπ περιέγραψε τα μέτρα αυτά με την έκφραση «πολύ ευγενικά».
Ο Λευκός Οίκος διευκρίνισε πως ορισμένες κατηγορίες δεν θα επηρεαστούν, για παράδειγμα οι ράβδοι χρυσού, τα φαρμακευτικά είδη, οι ημιαγωγοί, ο χαλκός, η ξυλεία για κατασκευές, τα ενεργειακά προϊόντα, κάποια μέταλλα που δεν υπάρχουν στην επικράτεια των ΗΠΑ…
Οι δασμοί δεν αφορούν χώρες όπως η Ρωσία ή η Βόρεια Κορέα. Αμερικανός αξιωματούχος εξήγησε πως δεν είναι σημαντικοί εμπορικοί εταίροι.
Η Ουάσιγκτον διεμήνυσε στα κράτη που πλήττονται πως καλά θα κάνουν να μην ανταποδώσουν. «Συγκρατηθείτε, απορροφήστε το χτύπημα, περιμένετε να δείτε πώς θα εξελιχτεί η κατάσταση. Διότι αν ανταποδώσετε, θα υπάρξει κλιμάκωση», απείλησε ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ.
Ο γενικός δασμός 10% τίθεται σε εφαρμογή το Σάββατο 5η Απριλίου στις 07:01 (ώρα Ελλάδας) και οι υψηλότεροι την Τετάρτη 9η Απριλίου.
Για τον Μόρις Όμπστφελντ, οικονομολόγο του Ινστιτούτου Πίτερσον για τα Διεθνή Οικονομικά (PIIE), οι ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ χθες δεν ήταν τίποτε άλλο παρά «κήρυξη πολέμου στην παγκόσμια οικονομία».
Ούτε το Μεξικό, ούτε ο Καναδάς εμφανίζονται στον νέο κατάλογο. Καθώς έχουν υπογράψει τριμερή συμφωνία για το εμπόριο με τις ΗΠΑ, υπόκεινται σε άλλο καθεστώς.
Όμως και οι δυο χώρες θα υποστούν επίσης, όπως κι όλος ο υπόλοιπος κόσμος, τους επιπρόσθετους τελωνειακούς δασμούς 25% στα οχήματα που έχουν κατασκευαστεί στο εξωτερικό, που επρόκειτο να τεθούν σε εφαρμογή στους 07:01 (ώρα Ελλάδας).
Οι νέοι τελωνειακοί δασμοί δεν θα έχουν παρά «χαμένους» και μόνο, προεξόφλησε ο συλλογικός φορέας VDA της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, παροτρύνοντας την ΕΕ να αντιδράσει με «δύναμη» αλλά να επιδείξει «βούληση για διαπραγμάτευση». Συλλογικός φορέας της χημικής βιομηχανίας από την πλευρά του κάλεσε τις Βρυξέλλες να παραμείνουν «ψύχραιμες» και να αποφύγουν «κλιμάκωση».
«Θα καταπολεμήσουμε αυτούς τους τελωνειακούς δασμούς με αντίμετρα», τόνισε ο Μαρκ Κάρνι, νέος πρωθυπουργός του Καναδά και ηγέτης των Φιλελευθέρων.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε διάγγελμά της νωρίς το πρωί, προειδοποίησε ότι οι δασμοί αυτοί θα αποτελέσουν «μείζον πλήγμα» για την παγκόσμια οικονομία, για «όλες» τις εταιρίες και τους απλούς πολίτες, προεξοφλώντας ιδίως αύξηση του πληθωρισμού. Ανήγγειλε αντίμετρα, αλλά τάχθηκε ταυτόχρονα υπέρ διαλόγου.
Η κυβέρνηση της Βρετανίας, που διαπραγματεύεται συμφωνία για το εμπόριο με τις ΗΠΑ, μένει -συγκριτικά- αλώβητη από τα μέτρα, θα επιβαρυνθεί με τους ελάχιστους επιπρόσθετους δασμούς 10%. «Η προσέγγισή μας συνίσταται στο να παραμείνουμε ήρεμοι και να δεσμευτούμε να κλείσουμε συμφωνία η οποία, το ελπίζουμε, θα μετριάσει τον αντίκτυπο αυτού που ανακοινώθηκε», σχολίασε ο βρετανός υπουργός Εμπορίου Τζόναθαν Ρέινολντς.
Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, που έχει το υψηλότερο εμπορικό πλεόνασμα από κάθε άλλη χώρα μέλος της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ, καθώς είναι η έδρα πολλών αμερικανικών ομίλων στην Ευρώπη, κάλεσε η αντίδραση των Βρυξελλών να είναι «αναλογική».
Ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζει τους δασμούς περίπου σαν μαγικό ραβδί, που θα ξαναφέρει στη χώρα τη βαριά βιομηχανία, θα ισοσκελίσει το ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών και θα μηδενίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, ο Τσακ Σούμερ, βλέπει τα πράγματα αλλιώς. Η προστατευτική επίθεση, προειδοποίησε, θα «στοιχίσει πάνω από 6.000 δολάρια τον χρόνο στο μέσο αμερικανικό νοικοκυριό» λόγω της αύξησης των τιμών των εισαγόμενων προϊόντων.
Ο πρόεδρος της επιτροπής Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Μπερντ Λάνγκε, σχολίασε σαρκαστικά από την πλευρά του πως χθες ο κ. Τραμπ μίλησε περί «ημέρας ανεξαρτησίας», αλλά πιθανότερο είναι να αποδειχτεί πως επρόκειτο για «ημέρα πληθωρισμού».
Οι δασμοί εξάλλου υπάρχει ενδεχόμενο να πλήξουν κολοσσούς της τεχνολογίας και μεγάλες αμερικανικές εταιρείες που έχουν αλυσίδες εφοδιασμού ιδίως στην Ασία.