Με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου αναγνωρίστηκε η αυτοκεφαλία της ουκρανικής εκκλησίας.
Παράλληλα το Οικουμενικό Πατριαρχείο επανέφερε τον σχισματικό Πατριάρχη Φιλάρετο στην κανονικότητα της Εκκλησίας.
H απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου αναμένεται να προκαλέσει την έντονη αντίδραση της Μόσχας. Νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων, είχε τονίσει πως η Ρωσία δεν θα ήθελε να ληφθούν μέτρα που να οδηγούν σε διάσπαση τον Ορθόδοξο κόσμο.
Στην ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου αναφέρεται:
Συνῆλθεν, ὑπό τήν προεδρίαν τῆς Α.Θ.Παναγιότητος, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος εἰς τάς τακτικάς αὐτῆς συνεδρίας κατά τάς ἡμέρας 9-11 τ.μ. Ὀκτωβρίου 2018.
Κατ’ αὐτήν ἐξητάσθησαν καί συνεζητήθησαν τά ἐν τῇ ἡμερησίᾳ διατάξει περιλαμβανόμενα θέματα.
Τό ἱερόν σῶμα ἠσχολήθη ἰδιαιτέρως καί διά μακρῶν μέ τό ἐκκλησιαστικόν θέμα τῆς Οὐκρανίας, παρόντων καί τῶν Ἐξάρχων τῶν ἀποσταλέντων εἰς Οὐκρανίαν, ἤτοι τοῦ Πανιερ. Ἀρχιεπισκόπου Παμφίλου κ. Δανιήλ καί τοῦ Θεοφιλ. Ἐπισκόπου Edmonton κ. Ἱλαρίωνος, καί, κατόπιν διεξοδικῶν συζητήσεων, ἀπεφάσισε:
1) Νά ἀνανεώσῃ τήν ἤδη εἰλημμένην ἀπόφασιν ὅπως τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον χωρήσῃ εἰς τήν χορήγησιν αὐτοκεφαλίας εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας.
2) Νά ἀνασυστήσῃ τό ἐν Κιέβῳ τό γε νῦν Σταυροπήγιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ἕν ἐκ τῶν πολλῶν ἐν Οὐκρανίᾳ Σταυροπηγίων Αὐτοῦ ἐκ τῶν παρελθόντων αἰώνων.
3) Κατά τάς κανονικάς προνομίας τοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως ὅπως δέχηται ἐκκλήτους προσφυγάς ἀρχιερέων καί ἄλλων κληρικῶν ἐκ πασῶν τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, νά δεχθῇ τάς σχετικάς αἰτήσεις τοῦ Φιλαρέτου Ντενισένκο καί τοῦ Μακαρίου Μαλετίτς καί τῶν σύν αὐτοῖς, οἵτινες εὑρέθησαν ἐν σχίσματι ὄχι διά δογματικούς λόγους, καί νά ἀποκαταστήσῃ αὐτούς μέν εἰς τόν ἀρχιερατικόν ἤ ἱερατικόν αὐτῶν βαθμόν, τούς δέ πιστούς αὐτῶν εἰς ἐκκλησιαστικήν κοινωνίαν.
4) Νά ἅρῃ τήν ἰσχύν τοῦ Συνοδικοῦ Γράμματος Ἐκδόσεως τοῦ ἔτους 1686, τοῦ ἐκδοθέντος διά τάς τότε περιστάσεις, διά τοῦ ὁποίου ἐδίδετο, κατ᾿ οἰκονομίαν, τό δικαίωμα εἰς τόν Πατριάρχην Μόσχας νά χειροτονῇ τόν ἑκάστοτε Μητροπολίτην Κιέβου, ἐκλεγόμενον ὑπό τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως τῆς Ἐπαρχίας αὐτοῦ καί ὀφείλοντα νά μνημονεύῃ «ἐν πρώτοις» τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἰς ἔνδειξιν κανονικῆς ἐξαρτήσεως.
5) Νά κάμῃ ἔκκλησιν πρός πάσας τάς ἐμπλεκομένας πλευράς νά ἀποφεύγουν καταλήψεις Ναῶν, Μονῶν καί ἄλλων περιουσιακῶν στοιχείων, ὡς καί πᾶσαν πρᾶξιν βίας καί ἐκδικητικότητος, εἰς ἐπικράτησιν τῆς εἰρήνης καί τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ.
Ρήγμα μεταξύ Φαναριού και ρωσικής Εκκλησίας
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αντέδρασε, με τον εκπρόσωπό της να χαρακτηρίζει «αντικανονική» τη λήψη της απόφασης που έλαβε η Ιερά Σύνοδος για την ανεξαρτησία της ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Σύμφωνα με όσα μεταδίδουν τα ρωσικά ΜΜΕ, η ρωσική Εκκλησία οδηγείται σε ρήξη με το Φανάρι, καθώς η αναγνώριση της ανεξάρτητης ουκρανικής Εκκλησίας αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για τη Μόσχα.