Στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση των ομάδων-μετόχων της Euroleague Basketball, αποφασίστηκε με ψήφους 11-2 (με μόνο τους Ολυμπιακό και τη Ρεάλ Μαδρίτης να αντιτίθενται) ότι το Final Four του 2025 δεν θα διεξαχθεί σε Ευρωπαϊκό έδαφος αλλά στο Άμπου Ντάμπι, την πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Η διοργάνωση έχει προγραμματιστεί για τις 23 έως 25 Μαΐου 2025, με τους δύο ημιτελικούς να διεξάγονται στις 23 Μαΐου και τον τελικό στις 25 Μαΐου. Η εκδήλωση θα φιλοξενηθεί στην Etihad Arena, ένα σύγχρονο γήπεδο με χωρητικότητα 18.000 θεατών που έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για μεγάλα διεθνή αθλητικά γεγονότα όπως φιλικά του NBA, αγώνες πυγμαχίας, διοργανώσεις UFC και συναυλίες. Οι μεγάλες στοιχηματικές εταιρίες, όπως η legiano, θα δώσουν δυναμικό παρών στο Final Four, προσφέροντας αμέτρητες στοιχηματικές επιλογές στους πελάτες τους.
Η απόφαση να δοθεί η διοργάνωση στο Αμπου Ντάμπι προκάλεσε κάποιες αντιδράσεις, αφού αγνοήθηκαν κάποιες πολύ πιο “μασκετικές” υποψηφιότητες. Οι λόγοι της επιλογής βέβαια δεν ήταν αθλητικοί και αυτό δεν άρεσε σε κάποιους από τους ρομαντικούς φίλους της διοργάνωσης.
Που βασίστηκε η απόφαση της ανάθεσης στο Αμπου Ντάμπι
Η απόφαση να ανατεθεί το Final Four της Euroleague στο Άμπου Ντάμπι βασίστηκε σε έναν συνδυασμό παραγόντων, κυρίως οικονομικών αλλά και στρατηγικών.
Οι ευρωπαϊκές ομάδες, ακόμη και οι κορυφαίες, αντιμετωπίζουν συχνά σοβαρές οικονομικές δυσκολίες. Η Euroleague είναι μια αρκετά δημοφιλής διοργάνωση, αλλά τα έσοδα της είναι σχετικά περιορισμένα. Είναι δεδομένο οτι οι περισσότερες από τις ομάδες που λαμβάνουν μέρος, δεν είναι οικονομικά αυτάρκεις και ψάχνουν απεγνωσμένα έσοδα για να ισορροπήσουν τους ισολογισμούς τους,
Η πρόταση που υποβλήθηκε από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – κυρίως μέσω της εταιρείας IMG – προσέφερε μια χρηματική εγγύηση που ξεπερνούσε τα 20 εκατομμύρια ευρώ, δίνοντας μια απαραίτητη οικονομική ανάσα στη διοργάνωση και τις συμμετέχουσες ομάδες. Αυτή η ενίσχυση θεωρήθηκε καθοριστική για τη βιωσιμότητα και την επεκτασιμότητα της Euroleague.
Η διοργάνωση του Final Four στο Άμπου Ντάμπι σηματοδοτεί μια ιστορική κίνηση, καθώς για πρώτη φορά το event διεξάγεται εκτός Ευρώπης και σε πόλη που δεν έχει καμία τοπική ομάδα της Euroleague. Αυτό δίνει στη διοργάνωση διεθνή απήχηση, ενισχύοντας την παγκόσμια προβολή της και ανοίγοντας νέες αγορές για το ευρωπαϊκό μπάσκετ.
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η αποδοχή της πρότασης από πλευράς της Euroleague έχει ερμηνευτεί ως μέρος της στρατηγικής που συχνά ακολουθούν ορισμένες αραβικές χώρες για τη βελτίωση της διεθνούς τους εικόνας μέσω του αθλητισμού. Παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων ομάδων, η συμφωνία υποδηλώνει ότι η οικονομική ενίσχυση αποτελεί προτεραιότητα και παρακάμπτει διάφορες άλλες ανησυχίες. Ταυτόχρονα δημιουργεί μια πλατφόρμα για την ανάδειξη της συνεργασίας μεταξύ ευρωπαϊκών και αραβικών αθλητικών φορέων.
Το τελικό 11-2 της ψηφοφορίας δείχνει ότι η πλειοψηφία των μετόχων πίστεψε ότι τα οικονομικά και στρατηγικά οφέλη – τόσο όσον αφορά τη χρηματοδότηση όσο και την προβολή – υπερέχουν από τις ενδεχόμενες ανησυχίες για τη διεξαγωγή του Final Four εκτός της παραδοσιακής ευρωπαϊκής πηγής. Αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά, πως είναι τελείως διαφορετικό να κάνεις μια θεωρητική κουβέντα, μιλώντας για το “ξέπλυμα” που επιδιώκουν τα Αραβικά κράτη, αναλαμβάνοντας μεγάλες διοργανώσεις και προσελκύοντας σταρ του αθλητισμού στα μέρη τους και τελείως άλλο πράγμα να έχεις στα χέρια σου μια τέτοια πρόταση. Το χρήμα κέρδισε τελικά κατά κράτος τις όποιες ιδεολογικού τύπου ανησυχίες είχαν εκφραστεί.
Οι επενδύσεις των Αραβικών χωρών στον αθλητισμό
Τα τελευταία χρόνια οι Αραβικές χώρες επενδύουν συστηματικά μεγάλα ποσά στον αθλητισμό. Πρόκειται για μια οργανωμένη στρατηγική που έχει εκπορευτεί από τις κυβερνήσεις των πλούσιων κρατών της περιοχής. Οι επενδύσεις στον ποδόσφαιρο είναι ίσως οι πιο γνωστές: Κρατικά ταμεία και επενδυτικές εταιρείες από χώρες όπως το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αγοράσει μερίδια σε μεγάλα ποδοσφαιρικά clubs όπως η Παρί Σεν Ζερμέν, η Μάντσεστερ Σίτι και η Νιουκάστλ, ξοδεύοντας πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια για να τις φτάσουν στην κορυφή της Ευρώπης.
Με την ίδια λογική, δίνουν τεράστια ποσά από τον κρατικό κορβανά στους κορυφαίους ποδοσφαιρικούς συλλόγους των χωρών τους και αυτοί με την σειρά τους φέρνουν κορυφαία ονόματα του Παγκόσμιου ποδοσφαίρου στα εγχώρια πρωταθλήματα τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Σαουδική Αραβία που πλέον έχει ένα από τα πιο ακριβά πρωταθλήματα στον πλανήτη, προσελκύοντας παίκτες όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, ο Μπενζεμά, ο Μανέ, ο Καντέ, ο Φιρμίνιο και πολλοί άλλοι.
Ιδιαίτερο βάρος έχει δοθεί και στην διοργάνωση μεγάλων αθλητικών γεγονότων. Μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου που διεξήχθη το 2022 στο Κατάρ, έρχεται το φετινό Final Four της Euroleague στο Αμπου Ντάμπι και θα ακολουθήσει η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου του 2034 από την Σαουδική Αραβία. Εννοείται πως η φιλοξενία όλων αυτών των σημαντικών διοργανώσεων συνεπάγεται τεράστιες επενδύσεις στην κατασκευή και αναβάθμιση αθλητικών εγκαταστάσεων που χρησιμεύουν και ως κέντρα διεθνούς προσοχής.
Η στρατηγική πίσω από αυτές τις τεράστιες επενδύσεις
Οι επενδύσεις αυτές γίνονται για να εξυπηρετήσουν έναν συνδυασμό οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών στόχων. Ο βασικότερος λόγος αυτών των κινήσεων βέβαια δεν είναι αθλητικός. Τα Αραβικά κράτη, τουλάχιστον αυτά που διαθέτουν τεράστια οικονομική επιφάνεια, χρησιμοποιούν την επένδυση στον αθλητισμό για να βελτιώσουν την γενικότερη εικόνα τους.
Με όχημα τον αθλητισμό γίνεται μια συνολικότερη προσπάθεια για να βελτιωθεί η διεθνής φήμη μέσω της προβολής θετικών αθλητικών δράσεων. Μέσω μεγάλων αθλητικών γεγονότων, ομάδων και χορηγιών, οι Αραβικές χώρες προσπαθούν να απομακρύνουν την προσοχή από εσωτερικές ανησυχίες, όπως οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και να προβάλλουν μια εικόνα μοντέρνας και δυναμικής χώρας.
Οι αθλητές που μετέχουν σε αυτές τις διοργανώσεις αλλά και αυτοί που συμμετέχουν στα μεγάλα αραβικά πρωταθλήματα, έχουν τεράστια απήχηση στην διεθνή κοινή γνώμη. Χρησιμοποιούν τα social media και τα εκατομμύρια των ακόλουθων τους, για να διαφημίσουν τις Αραβικές χώρες, τραβώντας τα φώτα της προσοχής από τον τρόπο που λειτουργούν τα εκεί αυταρχικά καθεστώτα.
Το λεγόμενο “Sportwashing”, το “ξέπλυμα” δηλαδή των Αραβικών κρατών μέσω του αθλητισμού αποτελεί κεντρική στρατηγική επιλογή των κυβερνήσεων. Χρήμα υπάρχει άφθονο και πιθανότατα αυτός είναι ένας πολύ αποδοτικός τρόπος για να δει η υφήλιος με άλλο μάτι τα τεκταινόμενα σε αυτές τις περιοχές. Η επένδυση αυτή δεν πάει χαμένη, αφού με τον τρόπο αυτό οι αραβικές χώρες επιδιώκουν να βελτιώσουν τη διεθνή τους εικόνα, να ενισχύσουν τη διπλωματική τους επιρροή και να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους από την παραδοσιακή εξάρτηση από το πετρέλαιο.
Το sportswashing, στοχεύει στο να παρουσιάσει μια εικόνα σύγχρονης, πρωτοποριακής και οικονομικά ισχυρής περιοχής, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει και την απήχηση των κυβερνήσεων στο εσωτερικό τους, με τους κατοίκους τους να έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν από κοντά κάποια από τα μεγαλύτερα ονόματα του Παγκόσμιου αθλητισμού.
Είναι δεδομένο ότι ο τεράστιος πλούτος σε αυτές τις χώρες έχει δημιουργηθεί από το πετρέλαιο αλλά και ότι πλέον υπάρχει έντονη προσπάθεια διαφοροποίησης της οικονομίας τους. Οι επενδύσεις στον αθλητισμό προσφέρουν νέες πηγές εσόδων μέσω χορηγιών, τηλεοπτικών δικαιωμάτων, τουρισμού και εμπορικών συμφωνιών. Αυτό βοηθά στη μείωση της εξάρτησης από τα έσοδα από την ενέργεια και ενισχύει τη συνολική οικονομική σταθερότητα.
Μέσω των αθλητικών επενδύσεων, οι Αραβικές χώρες ενισχύουν τις σχέσεις τους με άλλες χώρες και οργανισμούς, προωθώντας μια εικόνα συνεργατικότητας και ανοικτότητας. Η συμμετοχή σε διεθνείς διοργανώσεις και η υποστήριξη αθλητικών συλλόγων δημιουργούν ένα δίκτυο επαφών και επιρροής, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για πολιτικούς και διπλωματικούς σκοπούς.
Τα μεγάλα αυτά αθλητικά γεγονότα προσελκύουν τουρίστες και δημιουργούν ένα περιβάλλον υψηλής ποιότητας όσον αφορά τις υποδομές (π.χ. στάδια, αεροδρόμια, ξενοδοχεία). Αυτό βοηθά στη μετατροπή των πόλεων τους σε παγκόσμιους αθλητικούς και τουριστικούς προορισμούς, ενισχύοντας την οικονομία και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Ενθαρρύνει την ανάπτυξη της αθλητικής κουλτούρας, σε εσωτερικό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί θέσεις εργασίας και προωθεί την ανάπτυξη της τεχνολογίας και των υποδομών.
Συνολικά, οι επενδύσεις αυτές δεν αφορούν μόνο οικονομικά κέρδη αλλά αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την ανάδειξη των χωρών αυτών σε παγκόσμιο επίπεδο, τη διεύρυνση της επιρροής τους και την προώθηση μιας εικόνας σύγχρονης και πρωτοποριακής κοινωνίας.