Την αίσθηση της βιασύνης για την επίλυση του Σκοπιανού επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όπως την είχε αποτυπώσει ο Μάθιου Νίμιτς, σε συνέντευξή του πριν το δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου, επιβεβαιώνουν, μεταξύ άλλων, τα πρακτικά από τις δύο συναντήσεις των πολιτικών αρχηγών στην πΓΔΜ στις 27 Ιανουαρίου και στις 19 Μαΐου, τα οποία φέρνει στη δημοσιότητα η «Καθημερινή».
«Πώς θα είναι η Ελλάδα μετά τις εκλογές; Στην εξουσία θα είναι η Νέα Δημοκρατία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος έχει σπουδάσει στη Δύση. Πρέπει να βιαστούμε», λέει χαρακτηριστικά ο Ζόραν Ζάεφ στη συνάντηση του Ιανουαρίου. «Ουδείς στην πΓΔΜ θέλει να λύσει το πρόβλημα. Αλλά η μη λύση είναι το πρόβλημα», συμπληρώνει ο Σκοπιανός πρωθυπουργός.
«Αν δεν βρούμε τώρα λύση, θα χάσουμε δέκα χρόνια», λέει ο Ζάεφ σε επόμενο σημείο της εισήγησής του στη συνάντηση, στην οποία μετείχαν ο πρόεδρος της πΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβανόφ, ο υπουργός Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ, η υπουργός Άμυνας Ραντμίλα Σεκέρινσκα, ο πρόεδρος του VMRO Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ο πρόεδρος του DUI Αλί Αχμέτι και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουγιάρ Οσμάνι.
Συνεχίζοντας το ίδιο επιχείρημα ο Ζάεφ καταγράφεται να λέει «οι προϋποθέσεις (σ.σ. επίλυσης) είναι ευνοϊκές, αφού στην Ελλάδα είναι η Αριστερά στην εξουσία. Ο Τσίπρας συμφώνησε με το χρονοδιάγραμμα του Νίμιτς, αλλά διαφωνεί με τη γραφή του ονόματος στα λατινικά. Προτείνει το όνομα “Δημοκρατία της Μακεδονίας” ή “Άνω Μακεδονία” κατά το πρότυπου του Μαυροβουνίου ή της Λευκορωσίας. Ο Τσίπρας θέλει λύση. Του είπα, τι θα γίνει αν ανέβει στην εξουσία πάλι το VMRO και ζητήσει να επιστρέψει στην αρχική του μορφή το Σύνταγμα;», συμπληρώνει ο Ζάεφ.
Την ίδια εκτίμηση για το πόσο σημαντική είναι η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στην εξουσία, προκειμένου να υπάρξει επίλυση του Σκοπιανού κάνει στην ίδια σύσκεψη και ο πρόεδρος της πΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβανόφ. «Ο Τσίπρας είναι θετικότερος από τον Παπανδρέου. Θέλει λύση. Δεν ορκίστηκε ενώπιον της Εκκλησίας, είναι πιο ελεύθερος».
Στη συνάντηση του Ιανουαρίου συζητήθηκε και το θέμα της γλώσσας με τον πρόεδρο Ιβάνοφ να σημειώνει «αν γίνουμε κάποια στιγμή μέλος της ΕΕ, τότε θα αναγράφεται εκεί “μακεδονική γλώσσα”» με τον Ζόραν Ζάεφ να περιγράφει ότι τότε η θέση των Σκοπίων ήταν «όχι συνταγματική αλλαγή και ταυτότητα. Αυτές είναι οι κόκκινες γραμμές. Αν υπάρξει συναίνεση στη “μακεδονική” πλευρά, είναι καλύτερο από μια συνταγματική αλλαγή. Ένα δημοψήφισμα θα είναι επιτυχημένο μόνο αν συμφωνούν όλοι».
Τέσσερις μήνες αργότερα στη δεύτερη σύσκεψη, τον Μάιο, ο Νικολά Ντιμιτρόφ ενημερώνοντας τους ηγέτες των πολιτικών κομμάτων στα Σκόπια για όσα συζητήθηκαν στο Σούνιο στη συνάντηση που είχε με το Νίκο Κοτζιά περιγράφει τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν» ως τη δημιουργική κατάληξη, στην οποία κατέληξαν οι ειδικοί από τις δύο χώρες. Τόνισε, δε, ότι το επίθετο «Ίλιντεν» αντανακλά τον πολυεθνικό χαρακτήρα, το μανιφέστο του Κρούσοβο καλεί σε μια τέτοια συμβίωση.
Στην δεύτερη αυτή συνάντηση επί τάπητος τέθηκε το θέμα του δημοψηφίσματος με τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Χρίστιαν Μίτσκοσκι να αναρωτιέται «τι θα γίνει αν οι πολίτες αποφασίσουν να μην το δεχτούν; Είναι η πρόσκληση στο ΝΑΤΟ άκυρη; Και θα μπλοκαριστούν οι διαπραγματεύσεις στην ΕΕ;».