Ξεκίνησε από χθες το «ξεσκόνισμα» από κλιμάκια του ΔΝΤ που έχουν επαφές με τα υπηρεσιακά στελέχη των εμπλεκόμενων με το πρόγραμμα υπουργείων, όπως προβλέπει η διαδικασία του άρθρου 4, δηλαδή της εκπόνησης της Εκθεσης του Ταμείου.
Η Εκθεση αποκτά φέτος ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς θα περιλαμβάνει την Ανάλυση Βιωσιμότητα Χρέους. Οι επαφές θα ολοκληρωθούν την Πέμπτη και η έκθεση αναμένεται να δημοσιοποιηθεί προς τα μέσα του Ιουλίου.
To ΔΝΤ δείχνει, πάντως, τα δόντια του, καθώς έχει σκληρές θέσεις για μια σειρά από ζητήματα, όπως π.χ. για περισσότερους από 20 γενικούς διευθυντές που ζητά την άμεση αλλαγή τους, γιατί δεν ήταν νόμιμες οι διαδικασίες. Επίσης, θέτει θέματα για:
- Τα υψηλά συνεχή πλεονάσματα
- Την «ανάπτυξη» που θα σέρνεται για χρόνια στο 1%
- Το χρέος που δεν θα είναι βιώσιμο το 2036
- Το δημογραφικό και ασφαλιστικό που αποτελούν την επόμενη μεγάλη «βόμβα»
Τη Δευτέρα έγιναν αλλεπάλληλες συσκέψεις του υπουργού Οικονομικών με συναδέλφους του, παρά το ότι οι επαφές με τα κλιμάκια του Ταμείου θα γίνουν σε τεχνικό επίπεδο, χωρίς τη συμμετοχή υπουργών.
Η συνάντηση που ξεχώρισε ήταν αυτή ανάμεσα στον Ευκλείδη Τσακαλώτο και την Εφη Αχτσιόγλου, εξαιτίας των μεγάλων εκκρεμοτήτων που έχουν να κάνουν αφενός με το Ασφαλιστικό, αφετέρου με την αγορά εργασίας.
«Βόμβα» το δημογραφικό
Το ΔΝΤ ανησυχεί ιδιαίτερα για τις επιπτώσεις από τη γήρανση του πληθυσμού στο ΑΕΠ και στο Χρέος.
Αυτό που βαραίνει ιδιαιτέρως το κλίμα, παρόλο που δεν αναμένονται… δυσάρεστες εκπλήξεις, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, είναι ότι όλοι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προετοιμάζουν το έδαφος σε όλη την Ευρώπη για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Λίαν προσφάτως, η ΕΚΤ σε ειδική μελέτη «φωτογράφιζε» τις χώρες με το μεγαλύτερο πρόβλημα: Πορτογαλία, Ελλάδα, Κύπρος και Ιταλία. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η Φρανκφούρτη, είναι ότι στην παρούσα φάση το πιο πρόσφορο μέτρο αντιμετώπισης της γήρανσης του πληθυσμού είναι η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Ειδικά σε ό,τι αφορά την Ελλάδα η ΕΚΤ παρατηρούσε ότι σήμερα σε 100 εργαζόμενους 15-64 ετών αντιστοιχούν 33,4 συνταξιούχοι. Το 2070 το ποσοστό θα έχει φτάσει στο 63,1, έχοντας φτάσει στο pick το 2050 με 71%, αποκαλύπτοντας μια απολύτως ανισόρροπη και μη βιώσιμη κατάσταση.
Η αγορά εργασίας και ο κατώτατος μισθός
Η δεύτερη εκκρεμότητα έχει να κάνει με την αγορά εργασίας και ειδικότερα, αφενός με την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων αφετέρου με την αύξηση του κατώτατου μισθού. Από την κυβέρνηση κρατούν πολύ χαμηλούς τόνους, γνωρίζοντας ότι οι δανειστές και ειδικά το ΔΝΤ έχουν θέσει προ πολλού στο μικροσκόπιο όλες τις σχετικές διατάξεις και διαδικασίες, εξ ου και οι πολύ αυστηρές προϋποθέσεις-ασφαλιστικές δικλείδες που έθεσαν πριν κλείσει και τυπικά το Πρόγραμμα. Θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός; Αρμόδια κυβερνητική πηγή δηλώνει πως «ναι», αλλά σταδιακά και στα όρια αντοχών της οικονομίας. Θα καταργηθεί ο υποκατώτατος μισθός για νέους ως 25 ετών; Η ίδια πηγή απαντά πως «μάλλον όχι».
Επί της ουσίας, όμως, το μεγάλο «αγκάθι» δεν θεωρείται ο κατώτατος μισθός -που εδώ και 5 χρόνια έχει νομοθετηθεί πώς θα αυξηθεί- αλλά το θέμα των κλαδικών συμβάσεων που θα εξεταστεί επίσης και αγγίζει όλους τους εργαζόμενους, παλαιούς και νέους.
Μεσοπρόθεσμα βιώσιμο το χρέος, για μακροπρόθεσμα… βλέπουμε
Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στο Δημόσιο, θα δοθούν διαβεβαιώσεις ότι όλοι οι νέοι μόνιμοι γενικοί διευθυντές και γραμματείς θα έχουν τοποθετηθεί έως το τέλος του 2018.
Σημειώνεται πως το ΔΝΤ έχει παράλληλα αρχίσει την εκπόνηση της μελέτης βιωσιμότητας του χρέους (DSA) μετά τις αποφάσεις του τελευταίου Eurogroup. Σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, το Ταμείο αναμένεται να κινηθεί εντός του πλαισίου που έθεσε η γενική διευθύντριά του Κριστίν Λαγκάρντ στη συνέντευξη Τύπου μετά το Eurogroup. Ητοι, ότι το χρέος είναι βιώσιμο σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ενώ σε μακροπρόθεσμο επίπεδο υπάρχουν οι δεσμεύσεις της ευρωπαϊκής πλευράς για νέες παρεμβάσεις το 2032, εάν χρειαστεί.