Ο «λευκός καπνός» που βγήκε τα ξημερώματα της Παρασκευής από το Eurogroup, μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις, μπορεί να σήμαινε ότι επετεύχθη τελικά συμφωνία για το ελληνικό χρέος, ωστόσο αυτή η συμφωνία συνοδεύεται από σκληρά μέτρα που έχουν ήδη υπογραφεί και συμπεριλαμβάνονται στην απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Το ανακοινωθέν του Eurogroup περιγράφει λεπτομερώς τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και το πλαίσιο του προγράμματος μεταμνημονιακής παρακολούθησης, ενώ συνοδεύεται από παράρτημα δύο σελίδων, στο οποίο σημειώνονται «τηλεγραφικά» οι δεσμεύσεις των επόμενων ετών.
Τα μέτρα-φωτιά αναφέρονται στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (3,5% έως το 2022 και 2,2% ως το 2060), την περικοπή των συντάξεων, τη μείωση του αφορολογήτου και την ασφυκτική και διαρκή επιτήρηση για την εφαρμογή τους, γεγονός που σημαίνει σκληρή εποπτεία και αδυναμία εφαρμογής ενός δημοσιονομικού προγράμματος από την -όποια- κυβέρνηση της χώρας, αφού κάθε τι που θα επιδιώκει να κάνει θα πρέπει να ελέγχεται -ακόμη- από τους δανειστές.
Η επιμήκυνση των δανείων του EFSF θα είναι δέκα έτη, σε συνδυασμό με επέκταση της περιόδου χάριτος για την πληρωμή επιτοκίων επίσης για δέκα έτη. Η δόση που θα λάβει η Ελλάδα θα είναι 15 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, τα 3,3 δισ. θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξαγορά προηγούμενων δανείων, όπως αυτών του ΔΝΤ.
Στο παράρτημα, κάτω από την διατύπωση «fiscal structural measures», δηλαδή δημοσιονομικά, διαρθρωτικού χαρακτήρα μέτρα, «κρύβεται» η επαναβεβαίωση της μείωσης των συντάξεων και του αφορολόγητου, καθώς αυτή είναι η ορολογία με την οποία περιγράφουν τα μέτρα αυτά οι θεσμοί και στο παράρτημα σημειώνεται ότι η Ελλάδα θα σεβαστεί απολύτως τη δέσμευσή της να διασφαλίσει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και 2,2% από το 2023 έως το 2060.
Πολυεπίπεδες μεταρρυθμίσεις, εκσυγχρονισμό του Δημοσίου και πολλές δεσμεύσεις προβλέπει το κείμενο των υποχρεώσεων που καλείται να ακολουθήσει η Ελλάδα στη μεταπρογραμματική εποχή, έτσι ώστε να συνεχίσει να λαμβάνει τα μέτρα βιωσιμότητας του χρέους.
Ανάμεσα στα πιο ενδιαφέροντα σημεία του ανακοινωθέντος είναι τα εξής:
1) Δημοσιονομικά
- Προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 και 2,2% από το 2023 ως το 2060
- Σημειώνεται ότι «οι συμφωνηθείσες δεσμεύσεις πολιτικής που σχετίζονται με το πρόγραμμα θα συνδεθούν με την επιστροφή των ANFAs και SMP», κάτι που σημαίνει ότι η σταδιακή επιστροφή αυτού του ποσού που υπολογίζεται σε 4,5 δισ. ευρώ θα γίνεται ανάλογα με την τήρηση των δεσμεύσεων του προγράμματος μεταμνημονιακής παρακολούθησης
- Γίνεται έμμεση αναφορά στις περικοπές συντάξεων και στη μείωση αφορολόγητου, καθώς ζητά απ’ την Ελλάδα να σεβαστεί όλες τις δεσμεύσεις της για τη διασφάλιση των ετήσιων δημοσιονομικών στόχων.
- Ζητείται η επαρκής στελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής Εσόδων. Συγκεκριμένα, οι μόνιμοι απασχολούμενοι ως το τέλος της χρονιάς θα πρέπει να φθάσουν τις 12.000. Ως το τέλος του 2019 τις 12.500 και ως το τέλος του 2021 τις 13.322
- Η Ελλάδα θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις για να αποφύγει τη συσσώρευση ληξιπρόθεσμων και τις μεταρρυθμίσεις που υποδεικνύει το ελεγκτικό συνέδριο
- Θα ολοκληρώσει την παρακολούθηση και πρόβλεψη μετρητών για το σύστημα λογαριασμού του Γενικού Δημοσίου, το Σχέδιο Λογαριασμών για την κεντρική διοίκηση
- Μέχρι τα μέσα του 2020 θα πρέπει ο ΕΝΦΙΑ και οι λοιποί φόροι στην ακίνητη περιουσία να μπορούν να υπολογίζονται με βάση αντικειμενικές αξίες, που θα είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με τις τρέχουσες εμπορικές τιμές.
- Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και θα πρέπει να ολοκληρώσει αυτές που έχει προτείνει το Ελεγκτικό Συνέδριο ως τα μέσα του 2021
- Ως το τέλος του 2019 πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύστημα παρακολούθησης
2) Κοινωνική πρόνοια
- Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειες για εκσυγχρονισμό του συστήματος πρόνοιας με την τεχνική βοήθεια της Υπηρεσίας Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (SRSS)
- Ως τα μέσα του 2020 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία ενός ενιαίου ταμείου συντάξεων (ΕΦΚΑ).
- Να εκσυγχρονίσει το σύστημα υγείας, ανοίγοντας 120 κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΤΟΜΥ) ως τα μέσα του 2018. Ως τα μέσα του 2020 θα πρέπει να έχουν ανοίξει και τα 240 που έχουν προβλεφθεί.
- Ως το τέλος της χρονιάς θα πρέπει να λειτουργεί η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), η οποία ως τα μέσα του 2020 θα πρέπει να έχει καταφέρει να είναι υπεύθυνη για την κάλυψη τουλάχιστον του 30% των νοσοκομειακών δαπανών και 40% ως τα μέσα του 2022.
- Να ολοκληρώσει τα κοινωνικά δίκτυα ασφαλείας και τη μεταρρύθμιση τους, εφαρμόζοντας τα συμφωνηθέντα για τον τρόπο υπολογισμού της αναπηρίας ως τα μέσα του 2019, αναθεωρώντας τις επιχορηγήσεις των τοπικών μέσων μεταφοράς ως το τέλος του 2019 και ολοκληρώνοντας τους τρεις πυλώνες του Εισοδήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης ως το τέλος του 2019.
3) Χρηματοοικονομική σταθερότητα
- Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις για την αποκατάσταση της υγείας του τραπεζικού συστήματος, που συμπεριλαμβάνουν και τη διαχείριση των κόκκινων δανείων διασφαλίζοντας τη διαρκή αποτελεσματικότητα του σχετικού νομικού πλαισίου (πτωχευτική διαδικασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων, εξωδικαστικοί συμβιβασμοί, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, πωλήσεις κόκκινων δανείων κοκ)
- Θα λάβει μέτρα βελτίωσης της λειτουργίας της δικαιοσύνης με χρηματοοικονομική εκπαίδευση των δικαστών ως το τέλος της χρονιάς και ολοκλήρωση της Πύλης Ψηφιακών Υπηρεσιών Δικαστηρίων-ΟΣΔΔΥ ως τα μέσα του 2020
- Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει ως το τέλος της χρονιάς να αναπτύξει μία στρατηγική εξόδου για την πώληση των μεριδίων που κατέχει στις συστημικές τράπεζες. Θα παραμείνει αυτόνομο από τη πολιτική και θα συνεχίσει να λειτουργεί με εμπορικούς όρους. Η απόφαση για τη ρευστοποίηση θα ληφθεί ως τα μέσα του 2022.
- Θα συνεχιστεί η χαλάρωση των capital controls, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη
4) Αγορά εργασίας-αγορές προϊόντων
- Η Ελλάδα θα περιφρουρήσει την ανταγωνιστικότητα μέσω μιας διαδικασίας επικαιροποίησης του κατώτατου μισθού, που θα είναι ευθυγραμμισμένη με τις προβλέψεις 4172/2012.
- Η εφαρμογή του σχεδίου για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας θα ολοκληρωθεί ως τα μέσα του 2019
- Η Ελλάδα θα ολοκληρώσει τη μεταρρύθμιση για την αδειοδότηση των επενδύσεων
- Θα ολοκληρώσει το κτηματολόγιο ως τα μέσα του 2021, εντάσσοντας μέσα πλήρεις πληροφορίες για τις δασικές εκτάσεις ως τα μέσα του 2019.
- Για την ενεργειακή μεταρρύθμιση, η αποεπένδυση της ΔΕΗ απ’ τα λιγνιτικά θα έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος της χρονιάς
- Ως τα μέσα του 2019 θα λειτουργεί πλήρως το Target Model, ενώ τα μέτρα που συμφωνήθηκαν από κοινού για το σύστημα δημοπρασιών ενέργειας ΝΟΜΕ θα εφαρμοστούν ως τα μέσα του 2019
5) Υπερταμείο και ιδιωτικοποιήσεις
- Το Πρόγραμμα Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (Υπερταμείου) θα εφαρμόζεται σε μία διαρκή βάση
- Η Ελλάδα δεσμεύεται να ολοκληρώσει τις συναλλαγές του ΔΑΑ «Ελ. Βενιζέλος» και του ΔΕΣΦΑ (ως τα μέσα 2018), των ΕΛΠΕ (συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς υπολοίπων μετοχών στο Υπερταμείο) και της Μαρίνας Αλίμου (ως τα μέσα 2019), της Εγνατίας, του εμπορικού σκέλους της ΔΕΠΑ, των μετοχών του ΔΑΑ, της ΕΥΔΑΠ, της ΕΥΑΘ και των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Καβάλας (ως το τέλος 2019).
- Την πώληση ή άλλη μορφή νομισματοποίησης των μετοχών της ΔΕΗ, του δικτύου της ΔΕΠΑ, των περιφερειακών λιμένων Ηγουμενίτσας και Κερκύρας και της υπόγειας αποθήκης της Καβάλας (ως τα μέσα του 2021) καθώς και άλλα περιφερειακά λιμάνια (ως τα μέσα του 2022) που θα προταθούν απ’ τους συμβούλους του ΤΑΙΠΕΔ και βάσει της συμφωνηθείσας διαδικασίας μεταξύ της κυβέρνησης και του Ταμείου.
- Τη μεταφορά του ΟΑΚΑ στο Υπερταμείο και την αναδιάρθρωση της εταιρείας ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) που θα ολοκληρωθούν στα τέλη του 2018
- Αξιολόγηση/αντικατάσταση όλων των ΔΣ των ΔΕΚΟ ως τα μέσα 2019
6) Δημόσια Διοίκηση
- Η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης θα συνεχιστεί
- Θα ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων στο Δημόσιο. Στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα πρέπει να εξασφαλίσει το διορισμό Διοικητικών Γενικών Γραμματέων και όλων των Γενικών Διευθυντών σύμφωνα με το νόμο 4369/2016 ως το τέλος του 2018 με ανεξάρτητη αξιολόγηση της διαδικασίας
- Ολοκλήρωση του τρίτου κύματος κινητικότητας στο Δημόσιο ως τα μέσα του 2019
- Ολοκλήρωση του κεντρικού συστήματος διαχείρισης ανθρώπινων πόρων (ψηφιακό οργανόγραμμα για όλους τους δημόσιους φορείς και σύνδεση με μία αρχή πληρωμών) ως το τέλος του 2019
- Εφαρμογή όλων των συστάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της διαφθοράς ως τα μέσα του 2021.
Η ανακοίνωση του Eurogroup στα ελληνικά
Τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους που υιοθέτησαν σήμερα οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης περιλαμβάνονται αναλυτικά στην τελική δήλωση του Eurogroup, η οποία χαιρετίζει επίσης την ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης και περιγράφει το πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.
Ειδικότερα, στην ανακοίνωση του Eurogroup επικροτούνται οι ελληνικές αρχές για την ολοκλήρωση της εφαρμογής των προαπαιτούμενων και την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. «Η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας με μια ισχυρότερη οικονομία που στηρίζεται στις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν», αναφέρει η δήλωση, επισημαίνοντας πως «είναι σημαντικό να συνεχιστούν αυτές οι μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αποτελούν τη βάση για μια βιώσιμη πορεία ανάπτυξης με υψηλότερη απασχόληση και δημιουργία θέσεων εργασίας». Στο πλαίσιο αυτό, το Eurogroup χαιρετίζει και την ολοκλήρωση της στρατηγικής ανάπτυξης της Ελλάδας, η οποία «στοχεύει στην ενίσχυση της μακροπρόθεσμης αναπτυξιακής προοπτικής της Ελλάδας και στη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος».
Σε ό,τι αφορά τους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος για το μέλλον, το Eurogroup χαιρετίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και τη μετέπειτα ευθυγράμμισή της με τους κανόνες της ΕΕ.
«Η ανάλυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότι αυτό συνεπάγεται ένα πρωτογενές πλεόνασμα κατά μέσο όρο 2,2% του ΑΕΠ κατά την περίοδο από το 2023 έως το 2060» σημειώνει η ανακοίνωση.
Σε ό,τι αφορά την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους το Eurogroup υπενθυμίζει ότι «οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα πρέπει να παραμείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω από το 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι το χρέος μειώνεται σταθερά».
Ως μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους η δήλωση του Eurogroup παραθέτει:
- την κατάργηση από το 2018 του step-up επιτοκίου που σχετίζεται με τα δάνεια του δεύτερου ελληνικού προγράμματος.
- τη χρήση από τον ESM των κερδών των κεντρικών τραπεζών (SMPs, ANFAs) από τα ελληνικά ομόλογα του 2014 και τη σταδιακή επιστροφή τους στην Ελλάδα. Τα εν λόγω κεφάλαια θα μεταφέρονται στην Ελλάδα ισόποσα, σε εξαμηνιαία βάση (Δεκέμβριο και Ιούνιο), αρχής γενομένης από το 2018 μέχρι τον Ιούνιο του 2022 μέσω ξεχωριστού λογαριασμού του ESM και θα χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών ή για τη χρηματοδότηση άλλων συμφωνηθέντων επενδύσεων.
- την παράταση της περιόδου χάριτος για τα δάνεια του EFSF κατά 10 χρόνια και την επιμήκυνση της μέσης διάρκειας λήξης κατά 10 χρόνια.
Επίσης, σημειώνεται ότι «βάσει της ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, το Eurogroup θα επανεξετάσει στο τέλος της περιόδου χάριτος, το 2032 εάν χρειάζονται πρόσθετα μέτρα χρέους», ενώ γίνεται αναφορά στη συμφωνία του Μαΐου του 2016 για ένα «μηχανισμό, ο οποίος θα ενεργοποιείται στην περίπτωση πολύ δυσμενέστερου απρόοπτου μακροοικονομικού σεναρίου». Αυτός ο μηχανισμός, θα περιέχει μέτρα όπως την «περαιτέρω αναδιάρθρωση του χρέους με ανώτατο όριο και παρατάσεις των πληρωμών τόκων του δανείου του EFSF», στο βαθμό που είναι αναγκαία για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Σε ό,τι αφορά τη μεταμνημονιακή εποπτεία, το Eurogroup επισημαίνει ότι τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους «πρέπει να περιέχουν κίνητρα που θα διασφαλίζουν ισχυρή και συνεχή εφαρμογή από την Ελλάδα των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος». Αναφέρεται επίσης στη σύνδεση συγκεκριμένων δεσμεύσεων πολιτικής με την επιστροφή των SMPS και ANFAs, καθώς και την κατάργηση του επιτοκίου step up, χαιρετίζοντας παράλληλα «την πρόθεση της Επιτροπής να ενεργοποιήσει τη διαδικασία ενισχυμένης εποπτείας τις επόμενες εβδομάδες και επίσης την υποστήριξη αυτής της προσέγγισης από τις ελληνικές αρχές».
Εξάλλου, στην ανακοίνωση του Eurogroup γίνεται αναφορά στις εν εξελίξει νομικές διαδικασίες κατά των εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ και κατά του πρώην προέδρου και άλλων στελεχών της ΕΛΣΤΑΤ, καλώντας τους θεσμούς να παρακολουθούν την πορεία τους στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής επιτήρησης.
Αναφορικά με την τελευταία δόση που θα λάβει η Ελλάδα, το Eurogroup σημειώνει:
«Με την ολοκλήρωση των εθνικών διαδικασιών, τα όργανα διοίκησης του ESM αναμένεται να εγκρίνουν την εκταμίευση της πέμπτης και της τελευταίας δόσης του προγράμματος του ESM ύψους 15 δισ. ευρώ. Από το συνολικό αυτό ποσό, 5,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε ξεχωριστό λογαριασμό και θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση του χρέους, ενώ τα 9,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν σε ειδικό λογαριασμό για τη δημιουργία ταμειακού αποθέματος, που θα χρησιμοποιηθεί για την εξυπηρέτηση του χρέους σε περίπτωση ανάγκης».
Η χρήση των εν λόγω κεφαλαίων θα γίνεται μετά από συμφωνία με τους θεσμούς, ενώ σημειώνεται ότι «συνολικά, η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα με ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα ύψους 24,1 δισ. ευρώ, το οποίο θα καλύψει τις δανειακές ανάγκες της κυβέρνησης για περίπου 22 μήνες μετά το τέλος του προγράμματος».
Τέλος, σχετικά με το ΔΝΤ, η δήλωση του Eurogroup αναφέρει ότι «η διοίκηση του ΔΝΤ εξέφρασε την ικανοποίησή της για την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος ESM και για την περαιτέρω εξειδίκευση των μέτρων για το χρέος που δόθηκε σήμερα από τα κράτη-μέλη».
Συνεχίζοντας, επισημαίνεται ότι παρόλο που «δεν είναι πλέον δυνατή η ενεργοποίηση» του δικού του προγράμματος, το ΔΝΤ επιβεβαίωσε «τη συνεχιζόμενη συμμετοχή του στην Ελλάδα στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας, παράλληλα με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
H απόφαση του Eurogroup στα Αγγλικά
Eurogroup statement on Greece of 22 June 2018
Completion of the fourth and final review and growth strategy
The Eurogroup commends the Greek authorities for the completion of all the agreed prior actions of the final review of the ESM programme. We congratulate the Greek authorities and Greek people for the successful conclusion of the ESM programme. The Eurogroup acknowledges the significant efforts made by the Greek citizens over the last years. Greece is leaving the financial assistance programme with a stronger economy building on the fiscal and structural reforms implemented. It is important to continue these reforms, which provide the basis for a sustainable growth path with higher employment and job creation, which in turn is Greece’s best guarantee for a prosperous future.
The Eurogroup welcomes the commitment of the Greek authorities to continue and complete all key reforms adopted under the ESM programme and to ensure that the objectives of the important reforms adopted are safeguarded. We also welcome the finalization of a comprehensive growth strategy by the Greek authorities. This strategy, which aims at enhancing Greece’s long-term growth potential and improving the investment climate, underlines the Greek ownership of the reform process following the ESM programme. The Eurogroup further welcomes the signature of a ‘Cooperation and Support Plan’ between the Greek authorities and the European Commission’s Structural Reform Support Services, which provides the continued provision of technical assistance to support reform implementation in the coming years.
DSA and primary surplus
The Eurogroup returned to the sustainability of Greek debt on the basis of an updated debt sustainability analysis provided by the European institutions. The implementation of an ambitious growth strategy and of prudent fiscal policies will be the key ingredients for debt sustainability. In this context the Eurogroup welcomes the commitment of Greece to maintain a primary surplus of 3.5% of GDP until 2022 and, thereafter to continue to ensure that its fiscal commitments are in line with the EU fiscal framework. Analysis of the European Commission suggests that this will imply a primary surplus of 2.2% of GDP on average in the period from 2023 to 2060.
The Eurogroup recalled the assessment of debt sustainability with reference to the agreed benchmarks for gross financing needs: GFN should remain below 15% of GDP in the medium term and below 20% of GDP thereafter while ensuring that debt remains on a sustained downward path.
The Eurogroup stressed the importance of basing its assessment on realistic and cautious assumptions, taking into account compliance with the EU fiscal framework and the impact of growth enhancing reforms and investment initiatives.
The Eurogroup agreed to implement, in addition to the short-term debt measures already in place, the following medium-and long-term debt measures in order to ensure that the agreed GFN objectives are respected also under cautious assumptions.
For the medium term, this includes the following upfront measures:
The abolition of the step-up interest rate margin related to the debt buy-back tranche of the 2nd Greek programme as of 2018.
The use of 2014 SMP profits from the ESM segregated account and the restoration of the transfer of ANFA and SMP income equivalent amounts to Greece (as of budget year 2017). The available income equivalent amounts will be transferred to Greece in equal amounts on a semi-annual basis in December and June, starting in 2018 until June 2022, via the ESM segregated account and will be used to reduce gross financing needs or to finance other agreed investments.
The two measures mentioned above are subject to compliance with policy commitments and monitoring, as outlined below.
A further deferral of EFSF interest and amortization by 10 years and an extension of the maximum weighted average maturity (WAM) by 10 years, respecting the programme authorized amount.
We agreed that based on a debt sustainability analysis to be provided by the European institutions, the Eurogroup will review at the end of the EFSF grace period in 2032, whether additional debt measures are needed to ensure the respect of the agreed GFN targets, provided that the EU fiscal framework is respected, and take appropriate actions, if needed. The Eurogroup will take into account a positive assessment in the post programme surveillance, particularly in the fiscal area and economic reform policies.
In this context, for the long term, the Eurogroup also recalled the May 2016 agreement on a contingency mechanism on debt which could be activated in the case of an unexpectedly more adverse scenario. If activated by the Eurogroup, it could entail measures such as a further re-profiling and capping and deferral of interest payments of the EFSF to the extent needed to meet the GFN benchmarks defined above.
Post programme surveillance framework
The Eurogroup stressed that debt relief measures should include incentives to ensure a strong and continuous implementation by Greece of the reform measures agreed in the programme. To ensure the market credibility of the package of debt measures, we agreed that policy commitments related to the programme will be linked to the return of SMP-ANFA income equivalent amounts as well as to the abolition of the step-up interest rate margin up to 2022. In this context, the Greek authorities have made specific policy commitments, as set out in the annex, to complete key structural reforms initiated under the ESM programme (including commitments to complete actions whose implementation is not fully in the hands of government) against agreed deadlines and made a general commitment to continue the implementation of all key reforms adopted under the ESM programme.
The Eurogroup welcomes the intention of the European Commission to activate the Enhanced Surveillance procedure in the coming weeks and also the support for this approach by the Greek authorities. The quarterly reports under Enhanced Surveillance will enable closer monitoring of the economic, fiscal and financial situation and the post programme policy commitments and will serve as a basis for the Eurogroup to agree on the return of SMP-ANFA income equivalent amounts and the cancellation of the step-up interest margin on EFSF.
ELSTAT /COEX
We recalled that the ongoing legal proceedings against the members of the Committee of Experts (CoEx) of TAIPED are a matter of very serious concern and we reaffirm our full confidence in the work of the experts, which was also confirmed by the Hellenic Court of Auditors. Preoccupations also concern the proceedings against the former President and senior staff of ELSTAT, notably as regards the alleged falsification of fiscal data. The Eurogroup continues to have full confidence that the data validated by Eurostat and delivered by ELSTAT since 2010, including the 2009 general government balance outturn, is in compliance with the rules that are applied in all Member States. The Eurogroup mandates the institutions to continue monitoring the developments in those cases and the supporting actions taken by the Greek authorities, including legislative actions if needed, for instance strengthening the independence of ELSTAT, in full respect of the independence of the judiciary, and report back to the Eurogroup in the context of the post programme surveillance.
Disbursement and cash buffer
Subject to the completion of national procedures, the ESM governing bodies are expected to approve the disbursement of the fifth and last tranche of the ESM programme amounting to EUR 15 bn. Out of this total amount, EUR 5.5 bn will be disbursed to the segregated account, to be used for debt servicing and EUR 9.5 bn will be disbursed to a dedicated account set up to build up cash buffers, to be used for debt service in case of needs. Such an account will be subject to appropriate safeguards and any possible future utilization of its funds for an efficient debt management will be agreed by the Greek authorities with the ESM/European institutions. Overall, Greece will be leaving the programme with a sizeable cash buffer of EUR 24.1 bn covering the sovereign financial needs for around 22 months following the end of the programme in August 2018, which represents a significant backstop against any risks.
IMF Participation
The IMF management welcomed the successful implementation of the ESM programme and the further specification of the debt measures given today by Member States. Although the Fund’s own Stand-By Arrangement (SBA) can no longer be activated, the IMF confirmed its continued involvement in Greece in the post-programme surveillance framework alongside the European Institutions.
Finally, we also reaffirmed our commitment to continue to support Greece in its reform efforts to return to sustainable growth.
To παράρτημα με τις δεσμεύσεις των επόμενων ετών στα Αγγλικά
22 June 2018
Annex: Specific commitments to ensure the continuity and completion of reforms adopted under the ESM programme
1: Fiscal and fiscal structural. Greece will fully respect its commitment to ensure that its annual budget achieves a primary surplus of 3.5% of GDP over the medium-term which respects the objectives of key reforms enacted under the ESM programme. To this end, it will complete the full offsetting and collection of the clawback by June every year for the previous calendar year. On tax policy, Greece will undertake, by mid-2019 and mid-2020, nationwide valuation exercises of property tax value based on market values and will update property tax values for ENFIA and other taxes fully in line with market values by mid-2020. On tax administration, Greece will reach the agreed permanent staffing positions at the Independent Authority of Public Revenue (IAPR) of 12.000 by end-2018, 12.500 by end 2019 and 13.322 by mid-2021, by when the end-to-end IT collection systems will also be fully operational. Greece will continue to implement reforms in the area of public financial management, avoiding the accumulation of new arrears and will, by mid-2019, complete the implementation of reforms identified by the Hellenic Court of Auditors. In addition, Greece commits to complete the cash monitoring and forecasting for the General Government Treasury account system (end-2019), complete the Chart of Accounts for the central administration by implementing the fund and functional classifications in the 2021 State budget (mid-2021) and extend to this reform to General Government entities (mid-2022).
2: Social welfare. Greece will continue with efforts to modernise it social welfare system, working closely with technical assistance provided through the SRSS. The setup of the single pension fund EFKA will be completed by mid-2020. As part of the Greek authorities’ strategy to modernise the health care sector, Greece will ensure the rollout of the primary health care system, in particular by opening at least 120 primary health care centres (TOMYs) by end-2018 and all 240 TOMYs by mid-2020. The main body responsible for central procurement (EKAPY) will be set up by end-2018, with a view to achieving a share of centralised procurement in total hospital expenditure of 30% in mid-2020 and 40% in mid-2022. Greece will complete the reform of social safety nets launched under the programme; to this end it will apply to all disability benefits the new approach for disability determination based on both medical and functional assessment by mid-2019, review the system of subsidies for local public transport by end-2019, and complete the roll-out of all three pillars of the Social Solidarity Income (SSI) scheme by end-2019.
3: Financial stability. Greece will continue to implement reforms aimed at restoring the health of the banking system, including NPL resolution efforts by ensuring the continued effectiveness of the relevant legal framework (i.e. household and corporate insolvency, out-of-court workout, NPL sales, e-auctions) and taking all necessary actions to this effect. Greece will implement the comprehensive action plan on household insolvency with the objective to eliminate the backlog of cases, including the process of pending applications, by end-2021. Financial training to judges, related to the above, will be provided by end-2018. In the context of implementing the Three-Year Action Plan on Justice, phases I and II of the establishment of the e-justice system (OSDDY-PP) will be completed by end-2018 and mid-2020 respectively and the electronic filing of legal documents will be implemented throughout the Courts by end-2019, having completed the tendering procedure by mid-2019. The HFSF will by end-2018 develop an exit strategy for the sale of its stakes in the systemic banks and the mandate of the Selection Panel of the HFSF shall aligned with the mandate of the HFSF; the independence of the HFSF will be fully respected and it shall continue to operate under commercial terms and without any political or other interference. The decision on liquidation or extension of the mandate for the HFSF will be taken by mid-2022. Greece will continue the relaxation of capital controls in line with the published roadmap.
4: Labour and product markets. Regarding the labour market, Greece will safeguard competitiveness through an annual update of the minimum wage in line with the provisions of Law 4172/2012. The implementation of the action plan on undeclared work will be completed by end-2019. Greece will complete the investment licensing reform, and to this end adopt all enabling licensing legislation (end-2018), finalise inspection legislation (mid-2020), revise the nuisance classification (mid-2021), finalise the simplification of investment licensing procedures in the agreed remaining sectors (mid-2020) and fully deploy the relevant ICT (end-2019) . Greece will complete the cadastre project by ratifying the complete cadastral mapping and forest maps by mid-2021, and as intermediate steps will complete the drawing of the remaining forest maps by mid-2019 and fully establish the cadastral agency and complete 45% of cadastral mapping by mid-2020. With a view to completing reforms in the energy sector, the agreed divestment of Public Power Corporation’s lignite-fired capacity will be completed by end-2018. The Target Model will be fully launched by mid-2019, while the measures agreed as part of the joint assessment on the NOME auction system will be implemented by end-2019.
5: HCAP and privatisation. The Asset Development Plan and the Strategic Plan of HCAP will be implemented on a continuous basis. With a view to swiftly attracting investment to support a sustained economic recovery, Greece confirms its intention to complete of the transactions on the AIA concession and DESFA (end-2018); HELPE (including transfer of remaining shares to HCAP) and Marina of Alimos (mid-2019); Egnatia, DEPA commercial, AIA shares, EYDAP, EYATH and the regional ports of Alexandroupoli and Kavala (end-2019); the sale or other form of monetisation of PPC shares, DEPA network, regional ports of Igoumenitsa and Kerkyra, and Kavala underground storage (mid-2021) and a number of other regional ports, based on the recommendations of the consultants of TAIPED and following the agreed process between the authorities and TAIPED (mid-2022). The transfer of OAKA to HCAP and the restructuring of ETAD will be completed by end-2018 and the review/replacement of all SOE boards by mid-2019.
6: Public administration. The implementation of reforms to modernise the public administration will be sustained. As part of this effort, Greece will complete reforms to modernise human resource management in the public sector, and in particular the appointment of Administrative Secretary Generals and all Directors General according to law 4369/2016 by end-2018 and independent assessment of this process, including follow-up measures (mid-2019), complete the 3rd cycle of mobility and performance assessments by mid-2019, and complete the integrated HR Management System (digital organigram for all public entities and link with single payment authority) by end-2019. In view of enhancing legal certainty and access to law through legal codification, the Labour Law Code and Code of Labour Regulatory Provisions will be adopted by mid-2020, and the National Gateway for Codification and Reform of Greek Legislation will be completed by mid-2022. Greece will implement all GRECO (Groupe d’Etats contre la Corruption) recommendations in the context of the implementation of its overall national anti-corruption plan by mid-2021.