Σε μια νέα σημαντική φάση εισέρχεται η εμβολιαστική εκστρατεία κατά του κορωνοϊού «Ελευθερία» στη χώρα μας από την Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου καθώς ανοίγει η ομπρέλα του εμβολιασμού για τη λοίμωξη Covid-19 και για τα παιδιά ηλικίας 5-11 χρόνων.
Τρία 24ωρα αργότερα θα είναι διαθέσιμη και στην Ελλάδα η πρώτη παρτίδα των παιδικών εμβολίων Pfizer/BioNTech, που έχουν λάβει έγκριση από τον αρμόδιο ρυθμιστικό φορέα της Ευρώπης, Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ).
Σύμφωνα με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας, που παρουσίασε χθες κατά την εβδομαδιαία ενημέρωση ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, κι εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά, από την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου θα ξεκινήσει ο εμβολιασμός των περίπου 750.000 παιδιών ηλικίας 5-11 χρόνων σε περίπου 75 εμβολιαστικά κέντρα της επικράτειας, τα οποία σταδιακά θα αυξάνονται.
Ζητούμενο για τους επιστήμονες της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών που γνωμοδότησαν θετικά για τον εμβολιασμό και των παιδιών ηλικίας 5-11 χρόνων είναι η διασφάλιση της μέγιστης προστασίας τους από τη νόσηση με κορωνοϊό και από τις επιπλοκές της. Μόλις τον περασμένο μήνα η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, υπογράμμισε, επικαλούμενη έρευνα που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση «Τhe Lancet», πως ο κορωνοϊός που μολύνει τα παιδιά παραμένει ζωντανός στον οργανισμό τους και έχουν ιικό φορτίο υψηλό, ανεξάρτητα από το αν νοσούν ασυμπτωματικά ή είναι στο νοσοκομείο. Συνεπώς, μεταδίδουν τον ιό όπως και οι ενήλικες και συμβάλλουν στη δημιουργία νέων μεταλλάξεων.
Από την αρχή της πανδημίας έχουν βρεθεί θετικά 164.011 παιδιά και έφηβοι, ηλικίας δηλαδή, από 0 – 17 ετών, και έχουν νοσηλευτεί μερικές εκατοντάδες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μόνον τον τελευταίο μήνα οι λοιμώξεις Covid – 19 αφορούσαν σε περίπου 9.000 παιδιά, στην συντριπτική τους πλειονότητα με ήπια συμπτωματολογία. Ωστόσο, καταγράφονται και στη χώρα μας τέσσερα θανατηφόρα περιστατικά, με θύματα ένα νεογέννητο αγόρι και τρεις έφηβες ηλικίας 14-16 χρόνων.
Η 14χρονη μαθήτρια από τη Λαμία που νοσούσε ελαφρά στο σπίτι της και κατέληξε μέσα σε λίγες ώρες το περασμένο Σάββατο από πνευμονικό οίδημα είναι η πιο πρόσφατη απόδειξη της απρόβλεπτης και άκρως επιθετικής εξέλιξης της λοίμωξης COvid-19.
Για τους επικεφαλής της «Ελευθερίας» ο στόχος είναι να διεξαχθεί με απλό, γρήγορο και εύκολα τρόπο ο εμβολιασμός αυτής της ηλικιακής ομάδα και μάλιστα, σε μια δύσκολη επιχειρησιακά περίοδο που δίδεται έμφαση τόσο στον εμβολιασμό πρώτης δόσης όσο και σε εκείνον της αναμνηστικής δόσης του ενήλικου πληθυσμού. Άλλωστε όπως επισήμανε χθες και η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής, κυρία Μαρία Θεοδωρίδου, είναι σημαντική η θωράκιση όλων έναντι του κορωνοιού αφενός λόγω της νέας, σαφώς πιο μεταδοτικής παραλλαγής Omicron, αφετέρου διότι ο χειμώνας έχει αποδειχθεί πολύ καλός σύμμαχος της επιδημίας.
Ο χάρτης των εμβολιαστικών κέντρων για παιδιά
Οι εμβολιασμοί αρχικά θα πραγματοποιούνται σε δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) και σε νοσοκομεία.
Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον κ. Θεμιοστοκλέους, θα υπάρχουν εμβολιαστικά κέντρα σε 75 περιοχές της Ελλάδας. Ενδεικτικά αναφέρεται πως στην Αττική οι εμβολιασμοί θα πραγματοποιούνται σε 5 εμβολιαστικά κέντρα: στο Παίδων Αγία Σοφία, στο Παίδων Πεντέλης, στο Ασκληπιείο Βούλας, στο ΚΥ Αγίας Σοφίας στον Πειραιά και στο Κέντρο Υγείας Περιστερίου.
Στα νησιά και στις ακριτικές περιοχές θα εφαρμοστούν οι λεγόμενοι «καταδρομικοί εμβολιασμοί», δηλαδή ομάδες επαγγελματιών υγείας θα πραγματοποιούν τους εμβολιασμούς κάνοντας ειδικές, στοχευμένες αποστολές, κατά την πεπατημένη του προηγούμενου διαστήματος με τη θωράκιση των ενηλίκων. Αναλυτικές οδηγίες θα υπάρχουν από την Παρασκευή στο emvolio.gov.gr.
Ωστόσο, σταδιακά θα εμπλουτίζεται ο εμβολιαστικός χάρτης για τους ανήλικους 5-11 χρόνων, με επιπλέον σημεία εντός του ΕΣΥ και της ΠΦΥ αλλά και στα ιδιωτικά ιατρεία των παιδιάτρων, όπως γίνεται από τον περασμένο Σεπτέμβριο και για τον εμβολιασμό των εφήβων ηλικίας 12 ετών και άνω.
Σε κάθε περίπτωση, οι παιδίατροι έχουν κομβικό ρόλο στον εμβολιασμό των παιδιών, καθώς όπως έχει επισημανθεί πολλές φορές από την πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού, είναι εκείνοι που επί της ουσίας λόγω της σχέσης εμπιστοσύνης που έχουν με τις οικογένειες των παιδιών και των εφήβων που παρακολουθούν, θα ενημερώσουν για την αξία του εμβολιασμού και θα διαλύσουν κάθε απορία και επιφύλαξη των γονέων για τον εμβολιασμό κατά του κορωνοιού. Όπως αποδείχτηκε και το περασμένο καλοκαίρι που άνοιξαν τα εμβολιαστικά κέντρα της “Ελευθερίας” για τους εφήβους ηλικίας 12-16 χρόνων, οι γονείς περνούσαν το κατώφλι με τα παιδιά τους έχοντας ζητήσει πρώτα το ok από τους παιδιάτρους.
Στη συνέχεια εντάχθηκαν και οι παιδίατροι με τα ιδιωτικά τους ιατρεία στον εμβολιαστικό χάρτη, με μικρή όμως συμμετοχή. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους τους, η στήριξη τους στον εμβολιασμό των παιδιών κατά του κορωνοϊού είναι δεδομένη, το πρόβλημα της μικρής συμμετοχής τους αποδίδεται στη γραφειοκρατία του συστήματος.
Τα δεδομένα για την ασφάλεια του εμβολίου
Σε αυτή τη φάση, πάντως, αναμένεται με ενδιαφέρον η σχετική εξέλιξη, αν δηλαδή μπουν πιο δυναμικά στον εμβολιασμό της ηλικιακής ομάδας 5-11 χρόνων, μιας ομάδας πληθυσμού που είναι «εξαρτημένη» για τον γενικό εμβολιασμό της και την παρακολούθηση της υγείας της από τους περίπου 3.500 ιδιώτες παιδιάτρους.
Πάντως, πρακτικά θέματα που υπήρχαν το προηγούμενο διάστημα με τη συντήρηση του εμβολίου των Pfizer/BioNTech πλέον έχουν περιοριστεί. Παραδείγματος χάριν, από τις αρχικές 5 ημέρες που μπορούσε να διατηρηθεί το εμβόλιο σε θερμοκρασία 2 με 8 βαθμούς, αυτή τη στιγμή διατηρείται σε θερμοκρασία 2-8 βαθμούς για ένα μήνα, καθώς επίσης και έχει παραταθεί η ημερομηνία λήξης των εμβολίων, από τους 6 μήνες στους 9 μήνες. Παραμένει όμως το επιχειρησιακό και το διαχειριστικό πρόβλημα των πολλαπλών δόσεων, το οποίο ισχύει και για τα παιδιατρικά. Δηλαδή από ένα φιαλίδιο προκύπτουν 10 δόσεις εμβολίου, οι οποίες θα πρέπει να χορηγηθούν εντός 12 ωρών.
Υπενθυμίζεται πως σε παιδιά ηλικίας από 5 έως 11 χρόνων η δόση του Comirnaty,μόπως ονομάζεται το εμβόλιο των εταιρειών Pfizer / BioNTech, είναι χαμηλότερη από αυτή που χρησιμοποιείται σε ανηλίκους ηλικίας 12 ετών και άνω και πιο συγκεκριμένα είναι 10 μg, το 1/3 της δόσης που χορηγείται στους εφήβους και τους ενηλίκους. Μελέτη σε παιδιά ηλικίας 5 έως 11 ετών έδειξε ότι η ανοσολογική απόκριση στο Comirnaty που χορηγήθηκε σε χαμηλότερη δόση (10 μg) στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα ήταν ανάλογη με εκείνη που παρατηρήθηκε με την υψηλότερη δόση (30 μg) σε εφήβους και νέους ηλικίας 16 έως 25 ετών. Επιπλέον η ίδια μελέτη κατάληξε πως το εμβόλιο ήταν 90,7% αποτελεσματικό στην πρόληψη της συμπωματικής λοίμωξης Covid-19.
Το εμβόλιο θα χορηγείται ενδομυϊκά σε δύο δόσεις με διαφορά τριών εβδομάδων. Σύμφωνα με τον ΕΜΑ, οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες σε παιδιά ηλικίας 5 έως 11 ετών είναι παρόμοιες με εκείνες σε άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω. Περιλαμβάνουν πόνο στο σημείο του εμβολιασμού, κόπωση, πονοκέφαλο και πρήξιμο στο σημείο της ένεσης, μυϊκό πόνο και ρίγη. Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι συνήθως ήπιες ή μέτριες και βελτιώνονται εντός λίγων ημερών από τον εμβολιασμό.