«Είναι άνδρας, είναι φάντασμα, είναι θεός, είναι γκουρού».
Αν κάποιος φαν των Peaky Blinders εστιάσει στους στίχους του βασικού μουσικού θέματος της σειράς, του Red Right Hand, ενός τραγουδιού γραμμένου από τον Nick Cave και τους Bad Seeds, θα διαπιστώσει ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο εύστοχη περιγραφή του πρωταγωνιστή της, του χαρισματικού ηγέτη μιας συμμορίας παράνομου τζόγου, Τόμι Σέλμπι (τον υποδύεται ο Κίλιαν Μέρφι). Την ίδια ώρα, η τρομακτική, σχεδόν απόκοσμη αίσθηση που αφήνει η μουσική του τραγουδιού «ακτινογραφεί» με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο το βιομηχανικό τοπίο της δεκαετίας του 1900 στο Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας.
Και σίγουρα μετά από αυτό το εξαιρετικό ταίριασμα, δεν θα μπορούσε κάποιος ούτε να διανοηθεί ότι το συγκεκριμένο τραγούδι δεν προσαρμόστηκε πάνω στη σειρά και τις ιδιαιτερότητές της, αλλά είχε κυκλοφορήσει είκοσι ολόκληρα χρόνια πριν αυτή προβληθεί, όταν δεν υπήρχε καν σαν ιδέα στο μυαλό του δημιουργού της.
Το «Red Right Hand» βρήκε αναμφισβήτητα το ιδανικό νέο του «σπίτι» ως βασικό θέμα της δραματικής σειράς του BBC (που προβάλλεται από την Netflix στις ΗΠΑ) που ξεκίνησε το 2013 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Κι όμως, επί της ουσίας, αυτό το τραγούδι δεν γράφτηκε ακριβώς, τουλάχιστον με τον συνηθισμένο τρόπο που γράφονται τα τραγούδια.
«Είναι ένα κομμάτι με αρκετά ταπεινή… καταγωγή», θυμάται ο Mick Harvey, κιθαρίστας και συνιδρυτής των Bad Seeds, συν-δημιουργός του «Red Right Hand», μαζί με τον Cave και τον ντράμερ Thomas Wydler.
«Πολλά από τα κομμάτια του τραγουδιού προέχονται από τζαμάρισμα που κάναμε όσο δουλεύαμε πάνω στα νέα τραγούδια που γράφαμε τότε για το άλμπουμ μας «Let Love In» (κυκλοφόρησε το 1994)», λέει.
Ο Cave αρχικά δεν φαινόταν να έχει σε μεγάλη υπόληψη το κομμάτι, αλλά πείστηκε από τη μπάντα να αναθεωρήσει την άποψή του και τελικά έγραψε στίχους/ωδή στο σκοτάδι. Οι στίχοι του τραγουδιού υπονοούν ένα πολύ μεγάλο κακό. Μιλά για μια σκιώδη, αλλά ελκυστική φιγούρα, που χειραγωγούσε και απειλούσε ταυτόχρονα, προκαλώντας φόβο και δέος σε οποιονδήποτε τη συναντούσε. Ηταν φαινομενικά μισός θεός, μισός δαίμονας.
Εκτός από την παραπομπή στη φράση «Red Right Hand» (κόκκινο δεξί χέρι) που προέρχεται από το επικό ποίημα του Τζον Μίλτον «Paradise Lost», ο Cave δεν αποκάλυψε ποτέ ποια είναι αυτή η φιγούρα.
«Το βρίσκω ακόμα μυστηριώδες», λέει ο Harvey, που εγκατέλειψε τη μπάντα το 2009 και κυκλοφόρησε ένα σόλο άλμπουμ με τίτλο «Delirium Tremens».
«Δεν θέλω να μάθω τις λεπτομέρειες. Και ποτέ δεν ρώτησα τον Νικ. Ισως είναι καλύτερα που παραμένει άγνωστο και τρομακτικό. Αλλωστε, το τραγούδι έχει τη δική του “ζωή” τώρα», λέει.
Πολύ πριν ο Steven Knight δημιουργήσει τη σειρά Peaky Blinders, το «Red Right Hand» είχε τραβήξει την προσοχή παραγωγών ταινιών και σειρών που αναζητούσαν μια ατμοσφαιρική και απειλητική μουσική. Ετσι, ακούστηκε σε ένα επεισόδιο των «X-Files» το 1996, στην πρώτη ταινία της τριλογίας τρόμου Scream το 1997, αλλά και -παραδόξως- στην ταινία του 1994 «Ο ηλίθιος και ο πανηλίθιος» (Dumb and Dumber) με τους Τζιμ Κάρεϊ και Τζεφ Ντάνιελς, που αφηγείται την ιστορία δύο όχι ιδιαίτερα… ευφυών φίλων που ταξιδεύουν σε όλη τη χώρα με ένα βαν-σκύλο για να παραδώσουν σε μια γυναίκα μια βαλίτσα που δεν την θέλει.
Ο Harvey παραδέχεται πως δεν είναι κάτι που επιθυμούσαν.
«Αυτό συνέβη κατά λάθος. Νομίζω ότι έψαχναν ένα τραγούδι για να γεμίσουν τα μουσικά κενά της ταινίας. Ηρθαν σε επαφή με τον εκδότη μας την εβδομάδα που επρόκειτο να κυκλοφορήσει η ταινία. Δεν το γνωρίζαμε καν. Δεν είμαι βέβαιος ότι θα θέλαμε να ακουστεί το τραγούδι μας σε μια τέτοια ταινία, αλλά συνέβη», λέει αφοπλιστικά.
Ο δημιουργός των «Peaky Blinders», Steven Knight, σε συνέντευξή του είπε πως η αρχική ιδέα ήταν να χρησιμοποιηθεί το «Red Right Hand» στο πρώτο επεισόδιο, αλλά τελικά αποφάσισε να το χρησιμοποιήσει σαν θέμα, επειδή ταίριαζε συνολικά με όλα τα στοιχεία της σειράς.
«Οι στίχοι περιγράφουν το βιομηχανικό μας τοπίο, ο ψηλός όμορφος άνδρας θα μπορούσε να είναι ο Τόμι Σέλμπι», λέει.
Στη διάρκεια της σειράς το τραγούδι έχει παίξει αρκετές φορές και σε πολλές διαφορετικές περιστάσεις. Επαιξε ακόμα και ως διασκευή από τους Arctic Monkeys και την PJ Harvey.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το «Peaky Blinders» προσελκύει περίπου 2 με 3 εκατομμύρια τηλεθεατές ανά επεισόδιο στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει ένα αυξανόμενο φανατικό κοινό στις ΗΠΑ, το «Red Right Hand» δεν έχει το αντίστοιχο αντίκρισμα σε έσοδα.
Εχει ωστόσο κερδίσει το σεβασμό και την αναγνώριση από ένα νέο ακροατήριο που ανακαλύπτει μέσω του τραγουδιού τους Bad Seeds και τα τραγούδια που δημιούργησαν στην 33χρονη ιστορία του συγκροτήματος.
«Η μουσική του είναι απαράμιλλη, οι στίχοι του μαγευτικοί», λέει ο Knight. «Ο Nick Cave και οι Bad Seeds προσθέτουν ποίηση, μαγεία και πολυπλοκότητα στη σειρά μας. Και όπως είπε και ο Κίλιαν Μέρφι, υπάρχει μια “παράνομη ποιότητα” στη μουσική του τραγουδιού που είναι απόλυτα κατάλληλη για τους Peaky Blinders».
Oι στίχοι του τραγουδιού
Στα αγγλικά
Take a little walk to the edge of town
Go across the tracks
Where the viaduct looms
Like a bird of doom
As it shifts and cracks
Where secrets lie in the border fires
In the humming wires
Hey man, you know
You’re never coming back
Past the square, past the bridge
Past the mills, past the stacks
On a gathering storm comes
A tall handsome man
In a dusty black coat with
A red right hand
—
He’ll wrap you in his arms
Tell you that you’ve been a good boy
He’ll rekindle all the dreams
It took you a lifetime to destroy
He’ll reach deep into the hole
Heal your shrinking soul
But there won’t be a single thing that you can do
He’s a god, he’s a man
He’s a ghost, he’s a guru
They’re whispering his name
Through this disappearing land
But hidden in his coat
Is a red right hand
—
You don’t have no money?
He’ll get you some
You don’t have no car?
He’ll get you one
You don’t have no self-respect
You feel like an insect
Well don’t you worry buddy
Cause here he comes
Through the ghettos and the barrio
And the Bowery and the slum
A shadow is cast wherever he stands
Stacks of green paper in his
Red right hand
—-
You’ll see him in your nightmares
You’ll see him in your dreams
He’ll appear out of nowhere but
He ain’t what he seems
You’ll see him in your head
On the TV screen
And hey buddy, I’m warning
You to turn it off
He’s a ghost, he’s a god
He’s a man, he’s a guru
You’re one microscopic cog
In his catastrophic plan
Designed and directed by
His red right hand
Η μετάφραση στα ελληνικά
Πήγαινε μια μικρή βόλτα στην άκρη της πόλης
και πέρνα τις σιδηρογραμμές
Εκεί που η κοιλαδογέφυρα καραδοκεί,
σαν πουλί της μοίρας
Καθώς μετακινείται και σπάει
Εκεί που κρύβονται μυστικά στις φωτιές των συνόρων,
στα σύρματα που μουρμουρίζουν
Ε φίλε, το ξέρεις
δεν γυρνάς ποτέ πίσω
Πέρασες την πλατεία, πέρασες τη γέφυρα,
πέρασες τους μύλους, πέρασες τις χωματερές
Σε μια μαζεμένη καταιγίδα έρχεται
ένας ψηλός γοητευτικός άντρας
σε ένα σκονισμένο μαύρο παλτό με
ένα κόκκινο δεξί χέρι
—
Θα σε τυλίξει στα χέρια του,
θα σου πει πως ήσουν καλό παιδί
Θα αναζωπυρώσει όλα τα όνειρα
που σου πήρε μια ζωή να καταστρέψεις
Θα εισχωρήσει βαθιά μέσα στην τρύπα,
θα θεραπεύσει τη συρρικνωμένη ψυχή σου,
αλλά δε θα υπάρχει ούτε ένα πράγμα
που να μπορείς να κάνεις
Είναι ένας θεός, είναι ένας άνθρωπος,
είναι ένα φάντασμα, είναι ένας γκουρού
Ψιθυρίζουν το όνομά του
στην εξαφανισμένη χώρα του
Αλλά κρυμμένο στο παλτό του
βρίσκεται ένα κόκκινο δεξί χέρι
—
Δεν έχεις λεφτά;
Θα σου βρει
Δεν έχεις αυτοκίνητο;
Θα σου φέρει ένα
Δεν έχεις αυτοσεβασμό,
νιώθεις σαν έντομο
Λοιπόν μην ανησυχείς φίλε,
γιατί έρχεται
Μέσα από τα γκέτο και τις ισπανικές συνοικίες
και τις κληματαριές και τις φτωχογειτονιές
Μια σκιά απλώνεται όπου κι αν σταθεί
Σωροί από πράσινο χαρτί στο
κόκκινο δεξί του χέρι
—
Θα τον δεις στους εφιάλτες σου,
θα τον δεις στα όνειρά σου
Θα εμφανιστεί από το πουθενά αλλά
δεν είναι αυτό που φαίνεται
Θα τον βλέπεις στο μυαλό σου,
στην οθόνη της τηλεόρασης
Και έι φίλε, σε προειδοποιώ
να την κλείσεις
Είναι φάντασμα, είναι θεός,
είναι άνθρωπος, είναι γκουρού
Είσαι ένα μικροσκοπικό γρανάζι
στο καταστροφικό του σχέδιο
Σχεδιασμένο και σκηνοθετημένο από
το κόκκινο δεξί του χέρι
Οι διασκευές
Το τραγούδι διασκεύασαν και οι Arctic Monkeys και η PJ Harvey. Αμφότερες οι διασκευές έπαιξαν στις επόμενες σεζόν της σειράς.
Η διασκευή των Arctic Monkeys:
H διασκευή της PJ Harvey:
Και εικονογραφημένο παιδικό παραμύθι τρόμου
Ο Αυστραλός καλλιτέχνης DrFaustusAU, προφανώς λάτρης του συμπατριώτη του Nick Cave, μετέτρεψε το Red Right Hand σε ένα εικονογραφημένο παιδικό παραμύθι τρόμου.
Απολαύστε το:
Το κόκκινο δεξί χέρι
Στην σημαία της Ιρλανδίας υπάρχει ο Σταυρός του Αγίου Γεωργίου με ένα κόκκινο χέρι εντός του. Δεν είναι γνωστή η προέλευση και το νόημά του, ωστόσο υπάρχει από τον 16ο αιώνα. Το κόκκινο δεξί χέρι απαντάται ευρέως στην ιρλανδική οικοσημολογία, ειδικά στην ιρλανδική επαρχία του Ulster.
Είναι ένα ανοιχτό χέρι με κόκκινο χρώμα, με τα δάχτυλα στραμμένα προς τα πάνω, τον αντίχειρα παράλληλο με τα δάχτυλα και την παλάμη στραμμένη προς τα εμπρός. Εμφανίζεται συνήθως ως δεξί χέρι, αλλά κάποιες φορές μπορεί να εμφανιστεί και ως αριστερό σε κάποια οικόσημα.