Τουλάχιστον τρεις υπουργοί, ο Νίκος Τόσκας, ο Παύλος Πολάκης και ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, ήξεραν ότι ο αριθμός των νεκρών είναι διψήφιος όταν ο πρωθυπουργός στις 23.30 συμμετείχε στη σύσκεψη- ενημέρωσης για τις φωτιές.
Στελέχη της Αστυνομίας, του ΕΚΑΒ, και του Λιμενικού επιβεβαιώνουν πως λίγα λεπτά από τη στιγμή που η φωτιά έφτασε στη θάλασσα, στις 19:40, γίνεται ο εντοπισμός των πρώτων νεκρών, με την κυβέρνηση να αναφέρει για πρώτη φορά τη λέξη «νεκροί» στις 2:00 τα ξημερώματα, αφού πρώτα έχει δημιουργήσει ένα επικοινωνιακό θέατρο μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες. Είναι ενδεικτικό ότι η κυβέρνηση όχι μόνο όταν έκανε τη σύσκεψη ήξερε για τους νεκρούς, αλλά είχε ήδη συστήσει την Ειδική Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών με εντολή του αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας. Στις 00:00 το βράδυ είχε γίνει και η πρώτη σύσκεψη της ομάδας αυτής.
Αποδόμηση
Το κυβερνητικό φιάσκο με τη σύσκεψη του πρωθυπουργού ξεκίνησε με τις κάμερες ανοιχτές να καταγράφουν την ενημέρωση του άρτι αφιχθέντος από το ταξίδι του στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Στις 23.30 το βράδυ της Δευτέρας πραγματοποιείται σύσκεψη με τον πρωθυπουργό.
Η ΕΡΤ ξεκινά να μεταδίδει τη σύσκεψη με εικόνα και ήχο. Ο Πρωθυπουργός ρωτά επιμόνως πόσες εστίες έχουμε στην Κινέτα και ενημερώνεται για περισσότερο από 2 λεπτά για τα μέτωπα εκεί. Ο Παύλος Πολάκης κοιτάει νευρικά το κινητό του και όλοι οι υπόλοιποι παρακολουθούν με ενδιαφέρουν την παρουσίαση του υπαρχηγού Επιχειρήσεων, Βασίλη Ματθαιόπουλο.
Αν και ο αρχηγός ρωτά τον υπαρχηγό τι γίνεται στη Ραφήνα, εκείνος συνεχίζει την ενημέρωση λέγοντας την κατάσταση των πυρκαγιών στα Χανιά, στο Λουτράκι και τελευταία αναφέρει τη Ραφήνα (!), όπου τονίζει ότι «δεν έχουν ενεργό μέτωπο σε δάσος αυτή τη στιγμή, είναι σε ύφεση, είναι αυτό που κατέβηκε στον Νέο Βουτζά».
Ο Πρωθυπουργός με ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπογραμμίζει ότι είναι κατοικημένες περιοχές και ρωτά δύο φορές με αγωνία για τις κατασκηνώσεις, αυτές για τις οποίες ο Δημήτρης Τζανακόπουλος είχε ήδη πει να μην τις επικαλούνται οι δημοσιογράφοι γιατί έχουν διαφορετική δομή από έναν οικισμό.
Το ψέμα της «διαχειρίσιμης κατάστασης»
Στα περισσότερο από τα 11,5 λεπτά που η σύσκεψη μεταδιδόταν ζωντανά δεν έγινε ούτε μία αναφορά για νεκρούς και για την κρισιμότητα της κατάστασης. Αντίθετα, όλοι παρουσίαζαν μία διαχειρίσιμη κατάσταση. Ο υπαρχηγός έλεγε ότι «το ενεργό μέτωπο είναι υπό ύφεση, αλλά με τη φωτιά όπως πέρασε κάηκαν κάποια σπίτια γιατί έχει δοθεί προτεραιότητα να σώσουμε τον κόσμο να πάει σε ασφαλές σημείο». Νίκος Τόσκας και Παύλος Πολάκης είπαν χαρακτηριστικά ότι «ήταν ένας εγκλωβισμένος κόσμος σε ένα λιμανάκι, το Κόκκινο Λιμανάκι, και το Μάτι. Τους μεταφέραμε από εκεί.
Συνεχίζεται η επιχείρηση προς το λιμάνι της Ραφήνας», με τον δεύτερο να συμπληρώνει: «Κάποιοι βαριά τραυματισμένοι ήρθαν με το πλωτό του Λιμενικού και τώρα μαζεύονται οι άλλοι και τους φέρνουν στη Ραφήνα. Οποιοι είναι τραυματίες μεταφέρονται σε Σισμανόγλειο, Ευαγγελισμό και ΚΑΤ».
Με δηλώσεις τους 4 στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας αποδεικνύουν ότι η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Σωμάτων Ασφαλείας ήξερε την κρισιμότητα.
Συγκεκριμένα:
- «Γύρω στις 23:30 ξέραμε ότι υπάρχουν κάποια θύματα, αλλά δεν γνωρίζαμε τον ακριβή αριθμό», ανέφερε η Πηνελόπη Μηνιάτη, υποστράτηγος, διοικητής Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών.
- «Η πρώτη κλήση για νεκρό από την Πυροσβεστική στο ΕΚΑΒ έγινε στις 20:40 και αρχίσαμε να παραλαμβάνουμε περιστατικά περίπου στις 21:50-21:55», είπε ο πρόεδρος εργαζομένων ΕΚΑΒ Γιώργος Μαθιόπουλος.
- «Φτάσαμε στο σημείο και ήταν ακόμα μέρα -απόγευμα- όπου και αντικρίσαμε εγκλωβισμένους μέσα στη θάλασσα και σύντομα εντοπίστηκαν τα πρώτα θύματα», ανέφερε ο διοικητής της Μονάδας Υποβρύχιων Αποστολών του Λιμενικού Σώματος, Δημήτρης Μπαλτάκος.
- «Οι αστυνομικοί της ομάδας ΔΙ.ΑΣ. είχαν εντοπίσει τον πρώτο νεκρό της πυρκαγιάς στην Ανατολική Αττική στις 19:40 το απόγευμα της Δευτέρας», είπε ο γενικός γραμματέας Σωματείου Ειδικών Φρουρών, Στράτος Μαυροειδάκος.
Απουσίαζε ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, δείγμα υποτίμησης όσων συνέβαιναν εκείνη την ώρα στη θάλασσα
Στην ενημέρωση έλειπε ένας από τους βασικούς υπουργούς, ενδεικτικό της υποτίμησης του τι συνέβαινε στη θάλασσα εκείνη τη νύχτα. Ο,τι δηλαδή περίπου 1.500 είχαν εγκλωβιστεί στις βραχώδεις ακτές της περιοχής, με αρκετούς να γλιτώνουν από φωτιά και τελικά να πεθαίνουν από πνιγμό, άλλοι να παραμένουν περισσότερες από 5 ώρες στη θάλασσα παρασυρόμενοι από τα ρεύματα.
Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής και ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος, Σταμάτης Ράπτης, έλειπαν και από τη συνέντευξη Τύπου-φιάσκο της Πέμπτης. Το ρόλο της ενημέρωσης του Πρωθυπουργού για το τι συνέβαινε στη θάλασσα ανέλαβαν ο αρχηγός της Πυροσβεστικής και οι υπουργοί Νίκος Τόσκας και Παύλος Πολάκης. Οταν ο Πρωθυπουργός ρώτησε αν υπάρχει εγκλωβισμένος κόσμος στο λιμάνι, οι δύο υπουργοί αναφέρουν ένα γενικόλογο ότι υπήρχαν, αλλά έχουν μεταφερθεί, με την επιχείρηση να είναι σε εξέλιξη.
Από τις 7:10 το Λιμενικό Σώμα είχε εικόνα του απόλυτου πανικού και στη σύσκεψη δεν αναφέρθηκε σχεδόν τίποτα.
Το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων ήταν στην Κινέτα και όχι στη Ραφήνα, όπως ενημέρωσαν τον Πρωθυπουργό
Ο Αλέξης Τσίπρας, σημειώνοντας στο χαρτί του, ρωτά τον υπαρχηγό: «Φαντάζομαι, έχετε το σύνολο των επιχειρήσεων εκεί», εννοώντας την περιοχή της ανατολικής Αττικής, για να εισπράξει την απάντηση: «Το μεγαλύτερο μέρος». Μόνο που το μεγαλύτερο μέρος ήταν στην Κινέτα, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Πυροσβεστικού Σώματος.
Στη πυρκαγιά στα Γεράνεια όρη επιχείρησαν 68 οχήματα, 160 πυροσβέστες και 60 άτομα πεζοπόρο, ενώ από αέρος διαδοχικά 5 αεροσκάφη Canadair και 5 ελικόπτερα. Οπως αναφέρει η Πυροσβεστική: «Οργανωμένα απομακρύνθηκαν οι κάτοικοι των οικισμών Γαλήνη, Μαρούλα και Πανόραμα», κάτι που δεν έκαναν στο Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι. Σε αυτή τη φωτιά την κρίσιμη ώρα έλαβαν μέρος 60 πυροσβέστες με 24 οχήματα, 15 εθελοντικά πυροσβεστικά οχήματα, 2 ομάδες πεζοπόρο τμήμα, ενώ από αέρος επιχείρησαν 3 αεροσκάφη Canadair και 1 ελικόπτερο.
Ο Κουρουμπλής γνώριζε, ο Μπαλτάκος ανασκεύασε
Η ανασκευαστική δήλωση του διοικητή της Μονάδας Υποβρύχιας Αποστολών, Δημήτρη Μπαλτάκου, για την αρχική του δήλωση ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας ήξερε για νεκρούς στη θάλασσα πριν νυχτώσει ήταν ένας ακόμη κρίκος στο κυβερνητικό αλαλούμ.
Ο Δημήτρης Μπαλτάκος, επικεφαλής των 40 ανδρών της Ομάδας Υποβρύχιων Καταστροφών, που επιχείρησαν στην παραλία στο Μάτι, δήλωσε στον ΣΚΑΪ ότι η ομάδα του είχε εντοπίσει τους πρώτους νεκρούς πριν να νυχτώσει τη Δευτέρα και είχαν ενημερώσει το υπουργείο, με την πολιτική ηγεσία να μην αναφέρει κάτι για να μην προκληθεί πρόσθετη αναστάτωση.
Λίγο αργότερα ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, αφού παραδέχθηκε ότι είχε ενημερωθεί για τον πρώτο νεκρό από το πύρινο μέτωπο στο Μάτι, το απόγευμα της Δευτέρας, σημείωσε ότι αξιολόγησε την πληροφορία ως μη ασφαλή. Ο υπουργός Ναυτιλίας απάντησε στο ραδιόφωνο «Θέμα 104,6» ότι πράγματι «υπήρχε αυτή η πληροφορία», αλλά δεν αξιολογήθηκε ως «ασφαλής», αφού αυτοί οι άνθρωποι δούλευαν στη θάλασσα.
Αργά το απόγευμα ο Δημήτρης Μπαλτάκος δήλωσε στον ίδιο ραδιοφωνικό σταθμό ότι «μόνον όταν ήρθαν ειδικοί πιστοποιήθηκε πως ήταν άνθρωποι που είχαν χάσει τη ζωή τους. Εμείς όντως εντοπίσαμε νεκρούς, απλά γνωρίζουμε ότι είναι νεκροί σήμερα που μιλάμε. Τη στιγμή που εμείς τους εντοπίσαμε, οι άνθρωποι αυτοί ήταν σε μια κατάσταση η οποία δεν ήταν αναγνωρίσιμη. Δεν ήταν δηλαδή δυνατόν κανείς άνθρωπος, παρά μόνο εξειδικευμένη υπηρεσία, να καταλάβει ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους, ότι ήταν όντως άνθρωποι αυτό το οποίο βλέπαμε, αν καταλαβαίνετε τι εννοώ».
