Όταν ο Νταβόρ Σούκερ έστειλε την μπάλα στα δίχτυα του Φαμπιάν Μπαρτέζ, αξιοποιώντας τη μαγική μπαλιά του Αλιόσα Ασάνοβιτς, το νεοσύστατο έθνος της Κροατίας έζησε την απόλυτη ονείρωξη. Η εθνική ομάδα του ηλικίας επτά ετών βαλκανικού έθνους, με τα 4,2 εκατομμύρια κατοίκους, είχε πάρει προβάδισμα πρόκρισης για τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου και μάλιστα επί της οικοδέσποινας Γαλλίας!
Στα δευτερόλεπτα που κράτησαν οι πανηγυρισμοί, όλη η σύντομη ιστορία της εθνικής πρέπει να πέρασε σαν ταινία από τα μυαλά πολλών Κροατών. Τα επεισόδια στο «Μάξιμιρ», στο ντέρμπι Ερυθρού Αστέρα – Ντιναμό Ζάγκρεμπ τον Μάη του ’90. Το πρώτο φιλικό παιχνίδι με τις ΗΠΑ, τον Οκτώβρη του ίδιου έτους. Την ανεξαρτητοποίηση το καλοκαίρι του ’91. Τη συμμετοχή στα πρώτα προκριματικά, για το Euro ’96 και την επιτυχία της πρόκρισης μέχρι τους «8» και την πικρή ήττα από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Γερμανία. Τη Γερμανία την οποία είχε μόλις εκδικηθεί η Κροατία, με μία… σβουριχτή «τριάρα» λίγες μέρες πριν, στον προημιτελικό. Μία πορεία διαρκούς ανόδου, ένα μικρό θαύμα που θα κορυφωνόταν με τη συμμετοχή στον τελικό και την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου…
Δεν ήταν γραφτό να συμβεί, όμως. Ακριβώς με τη σέντρα κι ενώ οι Γάλλοι είχαν χάσει την μπάλα έξω από την περιοχή της Κροατίας, ο Ζβόνιμιρ Μπόμπαν αδράνησε και έμοιασε να ξαφνιάζεται από το μαρκάρισμα του προωθημένου δεξιού μπακ των γηπεδούχων, Λιλιάν Τουράμ, χάνοντας την μπάλα. Αυτή κατέληξε στον Γιούρι Τζορκαέφ, ο οποίος είδε την κίνηση του Τουράμ, πάσαρε και ο τελευταίος ισοφάρισε. Το όνειρο είχε κρατήσει για την Κροατία μόλις σαράντα δευτερόλεπτα…
Οι «τρικολόρ» είχαν πια το πάνω χέρι στον ημιτελικό και ένα απίθανο, δεύτερο προσωπικό γκολ του Τουράμ στο 70’, διαμόρφωσε το 2-1. Σκορ που έμεινε ως το τέλος, παρά την ανόητη αποβολή του Λοράν Μπλαν στο 74’ και τους χάρισε την πρόκριση στον τελικό –ο οποίος έχει τη δική του, ιδιαίτερη ιστορία. Η «χρυσή» πρώτη φουρνιά της Κροατίας έμεινε με την παρηγοριά της κατάκτησης της 3ης θέσης, στον μικρό τελικό με την Ολλανδία (2-1) και της ανάδειξης του Σούκερ ως πρώτου σκόρερ του Μουντιάλ με έξι γκολ. Όλοι όσοι το έζησαν, όμως, νοσταλγούν τη νιρβάνα των σαράντα δευτερολέπτων που κράτησε το προβάδισμα στον ημιτελικό. Είκοσι χρόνια μετά, ελπίζουν να το ξαναζήσουν και να διαρκέσει (πολύ) περισσότερο. Μέχρι την Κυριακή το βράδυ.
Ένας κι ένας
Ήδη αναφερθήκαμε στον Σούκερ, ο οποίος είχε αναδειχθεί πρωταθλητής Ευρώπης με τη Ρεάλ Μαδρίτης εκείνη τη χρονιά και τον Μπόμπαν, ο οποίος πριν το λάθος στον ημιτελικό, ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Κροατίας, όντας βασικό στέλεχος της κραταιάς ακόμα Μίλαν. Αναφέραμε και το όνομα του Αλιόσα Ασάνοβιτς, του αθόρυβου μπαλαδόρου εκείνης της μεγάλης ομάδας, που είχε «κλείσει» στον Παναθηναϊκό λίγες ημέρες πριν αρχίσει το Μουντιάλ. Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτοί οι μεγάλοι παίκτες εκείνης της ομάδας –ούτε οι μόνοι οικείοι στους Έλληνες φιλάθλους.
Προπονητής ήταν ο Μίροσλαβ Μπλάζεβιτς, γνωστός μας από τη θητεία του στον πάγκο του ΠΑΟΚ στις αρχές της δεκαετίας του ’90. «Δάσκαλος», σύμφωνα με τους ποδοσφαιριστές του, οι οποίοι δεν ήταν τυχαίοι. Άρα δεν ήταν και το πιο απλό πράγμα για οποιονδήποτε προπονητή να τους κάνει ομάδα. Στην άμυνα ξεχώριζαν οι έμπειροι, Σλάβεν Μπίλιτς και Ίγκορ Στίματς, οι οποίοι αγωνίζονταν εκείνη την εποχή στην Αγγλία (Έβερτον και Ντέρμπι αντίστοιχα), αλλά και ο δεξιός μπακ Ντάριο Σίμιτς, μόλις 22 ετών τότε, πριν πάει στην Ιταλία για τη μεγάλη καριέρα σε Ίντερ και Μίλαν. Αριστερά έπαιζε ο Ρόμπερτ Γιάρνι, ο οποίος μετά το Μουντιάλ θα έπαιρνε μεταγραφή στη Ρεάλ Μαδρίτης (και το 2001 στον Παναθηναϊκό, όταν όμως τον είχε πάρει από κάτω).
Και στο κέντρο υπήρχαν παίκτες που κι αυτοί έκαναν σπουδαία καριέρα στην Ευρώπη, όπως ο Ζβόνιμιρ Σόλντο (Στουτγάρδη κυρίως), ο Μάριο Στάνιτς που έπαιζε ενίοτε και ως δεξιός μπακ-χαφ (Πάρμα την εποχή του Μουντιάλ), αλλά και ο Σίλβιο Μάριτς, ο οποίος πέρασε αργότερα από τη Νιουκάστλ, την Πόρτο και φυσικά τον Παναθηναϊκό. Υπήρχε φυσικά και η «παλιοσειρά», ο Ρόμπερτ Προσινέτσκι, ο οποίος ήταν μόλις 29 ετών αλλά έμοιαζε μεγαλύτερος, λόγω των σοβαρών τραυματισμών που δεν είχαν επιτρέψει να έχει μεγαλύτερη διάρκεια και επιτυχία τα περάσματά του από Ρεάλ και Μπαρτσελόνα (μεταξύ άλλων).
Στην επίθεση, η απουσία του βασικού παρτενέρ του Σούκερ, του Αλέν Μπόκσιτς της Μαρσέιγ που έχασε το τουρνουά λόγω τραυματισμού, καλύφθηκε από έναν ακόμα παίκτη που στο άλλαγμα του αιώνα αγωνίστηκε στον Παναθηναϊκό. Τον Γκόραν Βλάοβιτς, «αστέρι» της Βαλένθια τότε, που αν και δεν βρέθηκε στα καλύτερά του, «σφράγισε» την παρουσία του με το υπέροχο δεύτερο γκολ στον προημιτελικό με τους Γερμανούς.
Στο τσακ
Αυτό το 3-0 επί της «γερασμένης» πρωταθλήτριας Ευρώπης, ήταν και το highlight της Κροατίας σε εκείνη τη διοργάνωση. Μία εμφάνιση που θύμιζε πολύ το αντίστοιχο 3-0 της Κροατίας του Μόντριτς επί της Αργεντινής φέτος. Όχι ότι δεν έπαιξε καλό ποδόσφαιρο και σε άλλα παιχνίδια. Σαφώς και υπήρχαν σπουδαίες στιγμές σε όλα, ακόμα και στην ήττα από την Αργεντινή του Μπατιστούτα στον όμιλο (1-0) ή σε θεωρητικά εύκολα ματς, όπως το 3-1 επί της Τζαμάικας στην πρεμιέρα. Πιο… επαγγελματικές, αντίθετα, ήταν οι νίκες επί της Ιαπωνίας (1-0 με γκολ του Σούκερ προς το τέλος) και επί της Ρουμανίας, στη φάση των «16» (επίσης 1-0 με Σούκερ, αλλά με πέναλτι). Αλλά μήπως και φέτος, δεν πήρε δύο προκρίσεις στα νοκ άουτ με πέναλτι η Κροατία;
Και να σκεφτεί κανείς ότι αυτή η ομάδα, με τους τόσους (και τόσο) μεγάλους παίκτες, κινδύνευσε να μην προκριθεί καν στην τελική φάση του Μουντιάλ. Η Ελλάδα που επούλωνε ακόμα τις πληγές της από το 1994, με προπονητή τον ουδέν μονιμότερο του προσωρινού, Κώστα Πολυχρονίου, θα ήταν είχε αφήσει εκτός αν είχε μπει γκολ το πλασέ του Αλέξη Αλεξανδρή στο τέλος του αγώνα με τη Δανία! Με το 0-0 στο ΟΑΚΑ, τερμάτισε 2η πίσω από τους Δανούς και οδηγήθηκε στα μπαράζ, όπου απέκλεισε την Ουκρανία (2-0 εντός, 1-1) και πήρε το εισιτήριο για τη Γαλλία.
Φέτος, η Κροατία πέτυχε την Ελλάδα στα μπαράζ και δεν δυσκολεύτηκε τόσο όσο προ εικοσαετίας (4-1, 0-0), όμως δεν πρέπει να είναι τυχαίο ότι έφτασε πάλι στα ημιτελικά. Να δούμε αν η πιο εύκολη πρόκριση, είναι σημάδι και για κάτι καλύτερο στον αποψινό ημιτελικό, με αντίπαλο την εξίσου «διψασμένη» Αγγλία.