Αυτή η ημερομηνία είναι για πάντα χαραγμένη στο μυαλό των φιλάθλων της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αλλά και όλων αυτών που λατρεύουν το ποδόσφαιρο, τον αθλητισμό και δεν ξεχνούν τη μνήμη αυτών που έφυγαν. Πριν από 61 χρόνια, στις 6 Φεβρουαρίου 1958 το αεροπλάνο, που μετέφερε στην πατρίδα την αποστολή του συλλόγου, συνετρίβη κατά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο Ριμ του Μονάχου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 23 από τους 43 επιβαίνοντες. Είναι η ημέρα που… δάκρυσε το ποδόσφαιρο και αργότερα «χτίστηκε» ο μύθος των «μπέμπηδων».
Η πτήση τσάρτερ της «British Airways» προερχόταν από το Βελιγράδι. Στη Σερβία οι νεαροί παίκτες του Ματ Μπάσμπι είχαν αποσπάσει ισοπαλία 3-3 από τον Ερυθρό Αστέρα και είχαν προκριθεί στην επόμενη φάση του τότε Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 6ης Φεβρουαρίου 1958, το ελικοφόρο «Airspeed Ambassador» προσγειώθηκε στο Μόναχο για ανεφοδιασμό και στην Βαυαρία επικρατούσε πολύ κακός καιρός και με χιόνι. Το μοιραίο συνέβη στις 15:04 τοπική ώρα. Το αεροπλάνο έκανε άλλες δυο προσπάθειες για να απογειωθεί, αλλά αυτό δεν έγινε, με τους επιβαίνοντες να κατεβαίνουν στην αίθουσα αναμονής. Η ανησυχία ήταν έκδηλη, κάποιοι παίκτες μιλούσαν για έναν περίεργο θόρυβο από τη μηχανή. Το μοιραίο έγινε κατά την τρίτη προσπάθεια απογείωσης, εκείνη τη στιγμή επικρατούσε χιονοθύελλα και οι συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες. Το αεροπλάνο απέτυχε να κερδίσει ύψος και έπεσε σ’ ένα χωράφι δίπλα στο αεροδρόμιο.
Οι στιγμές που ακολούθησαν ήταν συγκλονιστικές. Τα συνεργεία διάσωσης ανέσυραν νεκρούς επτά ποδοσφαιριστές (Τζεφ Μπεντ, Ρότζερ Μπερν, Έντι Κόλμαν, Μαρκ Τζόουνς, Ντέιβιντ Πεγκ, Τόμι Τέιλορ και Λίαμ Γουίλαν). Ο σπουδαίος ποδοσφαιριστής Ντάνκαν Έντουαρντς πέθανε λίγες μέρες αργότερα από τα βαριά του τραύματα σε νοσοκομείο του Μονάχου.
Remembering the #FlowersOfManchester. pic.twitter.com/vgFumGF11h
— Manchester United (@ManUtd) 6 Φεβρουαρίου 2019
Έχασαν τη ζωή τους και οκτώ δημοσιογράφοι, τέσσερα στελέχη της ομάδας, δυο μέλη του πληρώματος και δύο φιλάθλους. Μέσα σ’ αυτούς ήταν ο γραμματέας του συλλόγου Γουόλτερ Κρίκμερ, οι προπονητές Μπερτ Γουόλι και Τομ Κάρι και η παλιά δόξα της Μάντσεστερ Σίτι και της εθνικής oμάδας της Αγγλίας, Φρανκ Σουίφτ.
Οι τραυματίες μεταφέρθηκαν όσο πιο γρήγορα γινόταν στο νοσοκομείο «Ρέχτς ντερ Ίζαρ» του Μονάχου. Πιο σοβαρά από όλους ήταν ο Ντάνκαν Έντουαρντς, ο πιο χαρισματικός παίκτης της γενιάς του. Ο σπουδαίος άσος έμεινε σε κώμα και όπως είπαμε αφήνει την τελευταία πνοή του δύο εβδομάδες μετά. Ήταν μόλις 21 ετών. O Ρότζερ Μπερν, ο χαρισματικός αρχηγός, ήταν, επίσης, ένας από αυτούς που άφησε την τελευταία πνοή του στο ίδιο νοσοκομείο. Τα τραγικό ήταν πως η γυναίκα του ήταν έγκυος, αλλά δεν πρόλαβε να του το πει.
Όπως ήταν λογικό η συγκεκριμένη είδηση «πάγωσε» τον φίλαθλο κόσμο, όχι μόνο στο Αγγλία. Η νεανική και πολύ ταλαντούχα ομάδα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που είχε και το προσωνύμιο «μπέμπηδες» έχασε σ’ ένα τραγικό αεροπορικό δυστύχημα οκτώ επίλεκτα στελέχη της.
Το μέλλον της Μάντσεστερ Γιουνάϊτεντ εκεί την εποχή φάνταζε πολύ δύσκολο , χωρίς 10 πρωτοκλασάτους παίκτες της. Βλέπετε, εκτός από τους οκτώ νεκρούς, δυο ακόμη άσοι της αποσύρθηκαν από την ενεργό δράση λόγω των σοβαρών τραυμάτων τους. Ο Ματ Μπάσμπι παρέμενε στο νοσοκομείο βαριά τραυματισμένος. Τελικά, όσοι παίκτες έζησαν, μαζί με αρκετούς εφήβους, έσφιξαν την καρδιά τους, έπαιζαν και γι’ αυτούς που έφυγαν και κατόρθωσαν να φθάσουν ως τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας. Μπορεί να έχασαν με 2-0 από την Μπόλτον, αλλά αυτό τους έδωσε δύναμη να συνεχίσουν.
Παράλληλα, ο προπονητής της ομάδας Ματ Μπάσμπι είχε αναρρώσει από τα σοβαρά τραύματά του. Έτσι, βλέποντας τους παίκτες που στελέχωσαν την ομάδα να είναι δυνατοί και έτοιμοι για να συνεχίσουν σε δρόμο επιτυχιών, ξεκίνησε την επόμενη αγωνιστική περίοδο (1958-1959) τη δημιουργία μιας νέας γενιάς «μπέμπηδων».
Ο Ματ Μπάσμπι πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο μετά από 63 ημέρες. Να αναφέρουμε ότι και η σύζυγός του, Τζιν, τον προέτρεψε τότε να μην τα παρατήσει. Συγκλόνισε η στιγμή που τον Απρίλιο του 1958 εμφανίστηκε με πατερίτσες στο «Ολντ Τράφορντ» και ζήτησε χρονικό περιθώριο δέκα ετών, προκειμένου να βοηθήσει την αγαπημένη του ομάδα να «πατήσει την κορυφή του Έβερεστ». Το πίστευε ότι μπορούσε να φτάσει στην κορυφή της Ευρώπης.
Αυτό έγινε πραγματικότητα, το 1968. Η ομάδα που έχτισε με επικεφαλής τους διασωθέντες από το δυστύχημα Μπόμπι Τσάρλτον και Μπιλ Φόουκς, αλλά και τον νεαρό Τζορτζ Μπεστ, κατέκτησε το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών για την Αγγλία, συντρίβοντας την Μπενφίκα με 4-1. Γίνεται αντιληπτό ότι η αεροπορική τραγωδία του Μονάχου και το παραπάνω γεγονός, ο θρίαμβος κόντρα στους «αετούς»… γέννησε τον μύθο που συνοδεύει τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ομάδα που έχει φιλάθλους σε όλο τον κόσμο. Τα δάκρυα του Ματ Μπάσμπι, τα δάκρυα των φιλάθλων της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ για την ανείπωτη τραγωδία που σημάδεψε την ομάδα δεν στέγνωσαν ποτέ. To ρολόι σταμάτησε στις 3:04 μ.μ. Το Μάντσεστερ θα θρηνεί για πάντα.
Μπόμπι Τσάρλτον: «Ήταν ένας εφιάλτης, όσοι καταφέραμε να βγούμε σώοι, τρέξαμε προς ένα κοντινό σπίτι»
Ο Σερ «Μπόμπι» Τσάρλτον ήταν ο πρώτο, από όσους επέζησαν και νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο στο Μόναχο, που είχε πάρει εξιτήριο. Είναι χαρακτηριστικό πως από τότε κλαίει για τους συμπαίκτες που χάθηκαν και έχει τονίσει πως νιώθει ένοχος που ίδιος έζησε.
«Ήμουν απλά τυχερός επειδή καθόμουν στη σωστή θέση. Ήταν ένας εφιάλτης. Όσοι καταφέραμε να βγούμε σώοι, τρέξαμε προς ένα κοντινό σπίτι. Στο νοσοκομείο δεν είχα αντιληφθεί τι είχε συμβεί. Μου έκαναν μια ένεση πίσω στην πλάτη και κατέρρευσα. Ήταν μια Γερμανίδα εκεί, κρατούσε ένα χαρτί και διάβαζε ονόματα. Αν κάποιος ήταν ζωντανός εκεί, έλεγε δυνατά “ναι”, αν ήταν νεκρός φώναζε “όχι”. Λίγο καιρό μετά σκεφτόμουν αν θα αναρρώσουμε ποτέ, όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχικά, από αυτό που μας συνέβη. Έπρεπε, όμως, να προσπαθήσουμε», έχει πει ο πρώην άσος των «κόκκινων διαβόλων», που δεν έχει κερύψει ποτέ την αγάπη του για την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Κατηγορήθηκε ο πιλότος, απαλλάχθηκε 10 χρόνια μετά
Οι γερμανικές αρχές κατηγόρησαν τον πιλότο Τζέιμς Θέιν ως υπαίτιο του δυστυχήματος, επειδή δεν ολοκλήρωσε τη διαδικασία αποπαγοποίησης των φτερών του αεροπλάνου. Η «British Airways» τον απέλυσε αμέσως και χρειάστηκαν 10 χρόνια δικαστικών αγώνων για να απαλλαγεί από κάθε κατηγορία. Τότε, ο Θέιν είχε εγκαταλείψει τους ουρανούς, είχε αποφασίσει να ασχοληθεί με την εκτροφή πουλερικών.
Αυτά είναι τα τραγούδια που είναι εμπνευσμένα από το τραγικό γεγονός:
The Flowers of Manchester από τους The Spinners (1962)
Basby Babes από τον Iain Matthews (1990)
Munich Air Disaster, 1958 από τον Morrissey (2004)
News and Tributes από τους The Futureheads (2006)
Διαβάστε στίχους από το τελευταίο τραγούδι, παίχτηκε από την αγγλική μπάντας «The Futureheads» στη μνήμη εκείνων που έχασαν τη ζωή τους στο δυστύχημα:
-«Cut own in their prime, in silence on that day, February ’58 they got what they need, from Belgrade and back home to sleep»
-«Κομμένοι στο άνθος τους, σε σιωπή, εκείνη την ημέρα, Φλεβάρη του ‘58, πήραν εκείνο που χρειάζονταν, απ’ το Βελιγράδι και γύρισαν σπίτι να κοιμηθούν»
#OnThisDay 1958 – Eight Manchester United F.C. players and 15 other passengers are killed in the Munich air disaster. #RIP #ManchesterUnited pic.twitter.com/EMBKOZU269
— today but then (@today_but_then) 6 Φεβρουαρίου 2019
The final handshake…
FK Crvena Zvezda v Manchester United 5th Feb 1958.
United skipper Roger Byrne exchanges pennants with the Red Star captain before Kick-off.#MUFC #BusbyBabes #MunichRemembered #FlowersOfManchester pic.twitter.com/db1gK2ZalG— Stevie Amor (@ScorpioRising_) 5 Φεβρουαρίου 2019
#InMemoriam Munich air disaster [6 February 1958]
Geoff Bent, Roger Byrne, Eddie Colman, Duncan Edwards (died in hospital 15 days later), Mark Jones, David Pegg, Tommy Taylor, Liam Whelan and Bert Whalley (chief coach)#ManchesterUnited #MunichAirTragedy #BusbyBabes pic.twitter.com/q0L3xy4swy— Stickerpedia (@Stickerpedia1) 6 Φεβρουαρίου 2019
The Flowers of Manchester #munich #BusbyBabes #NeverForgotten #ManchesterUnited #rip pic.twitter.com/YKIOisYmZd
— Joseph Robins (@jrmufc1) 6 Φεβρουαρίου 2019
The Munich Air Disaster is undoubtedly the most tragic event to occur in the history of Manchester United Football Club.
But it would go on to inspire the generations upon generations that followed it.
This club will never say die.
We are United.#FlowersOfManchester pic.twitter.com/BenJPZmIaq
— ???? ??????? (@PeepsPresenter) 6 Φεβρουαρίου 2019
OTD 1968. A day which defines the history of @ManUtd. On a wintry afternoon, the Munich air disaster claims the lives of a golden generation: Bent, Byrne, Colman, Jones, Pegg, Taylor, Whelan, & Edwards who died in hospital 15 days later. We will remember them #FlowersOfManchester pic.twitter.com/chc1doOsUc
— Red Devil Talk (@RedDevilTalk_) 6 Φεβρουαρίου 2019
Some things are way above football. The rivalries that go back ages are shelved at times like this. As the @ChelseaFC fraternity we join the @ManUtd family to remember the #BusbyBabes who perished in the Munich Air Disaster 61 years ago. R.I.P. pic.twitter.com/7mT9YVX2iC
— Onsongo Bw’Onditi™ (@OnsongoOnditi) 6 Φεβρουαρίου 2019
This day 61 years ago – 6 February 1958 – Billy Whelan was one of 23 people who died when a flight carrying the Manchester United team crashed in Munich.
The Dublin-born player was 22 at the time.
Also on board were Jackie Blanchflower and Harry Gregg, both of whom survived. pic.twitter.com/6GcetWgYpc
— This Day in Irish History (@ThisDayIrish) 6 Φεβρουαρίου 2019
My tribute to the departed souls of the Munich Air Disaster.
We loved you then, We love you now.#FlowersOfManchester pic.twitter.com/ug07AzaOzY— Nasim Mahmud Smaron (@nm_smaron81) 6 Φεβρουαρίου 2019
61 years ago today the world of football stood still as news filtered through of the devastating crash at Munich airport involving @ManUtd’s #BusbyBabes 23 souls lost their lives that sad day. Never Forgotten #RIP pic.twitter.com/DlkT1r4p8i
— ally begg ⭐️⭐️ (@ally_begg) 6 Φεβρουαρίου 2019
#VOddsIndonesia https://t.co/2mIW9gdaJi RT panditfootball “Melalui tugu atau monumen, Tragedi Munich diabadikan secara kasat mata dan tak kasat mata. Nama-nama korban dirawat terus menerus sebagai bagian tak terpisahkan dari sejarah Manchester United, j… https://t.co/5R0aEWSqd1“
— VOdds Indonesia (@VOddsIndo) 6 Φεβρουαρίου 2019
06 Februari 1958: Mengenang Tragedi Manchester United di Munich https://t.co/BJh84cpuMY https://t.co/51acjn4eXe
— GieArt (@gieart_dotcom) 6 Φεβρουαρίου 2019
Munich street sign added to Manchester United museum to commemorate Munich crash – Manchester United https://t.co/k76QHuQ20L
— Bayern Munich (@BayernMunich360) 6 Φεβρουαρίου 2019